Toan chuyển hóa là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị bệnh

Nhiễm toan chuyển hóa là bệnh gì?

Nhiễm toan chuyển hóa là sự giảm [HCO3–], phản ánh hoặc là sự ứ lại các acid cố định hoặc là tình trạng mất kiềm.

Đáp ứng bù trừ là tăng thông khí dẫn đến giảm PaCO2.

Triệu chứng thường gặp

Ảnh hưởng trên tim mạch.

+ Giảm sức co bóp cơ tim giảm tính dẫn truyền.

+ Giãn động mạch

+ Hồi hộp trống ngực, đau ngực.

Ảnh hưởng trên hệ thần kinh:

+ Ức chế trung tâm hô hấp.

+ Giảm đáp ứng của thần kinh trung ương.

+ Đau đầu hôn mê

Ảnh hưởng đến việc gắn oxy: Giảm gắn ô xy vào Hb và giảm 2,3 DPG (giai đoạn muộn).

Ảnh hưởng đến chuyển hóa:

+ Phá hủy protein

+ Kháng insulin.

+ Kích thích bài tiết cathecholamin, PTH và aldosterol.

+ Mất chất khoáng ở xương.

+ Tăng calci kali và tăng acid uric máu.

Ảnh hưởng trên tiêu hóa: nôn, giảm hấp thu ở ruột.

Biểu hiện của nhiễm toan chuyển hóa gồm đau đầu, kháng insulin

Nguyên nhân gây nhiễm toan chuyển hóa

Theo nguyên nhân có thể chia thành 2 thể toan chuyển hóa

1. Nhiễm toan không tăng khoảng trống anion 

Loại có kali máu cao hoặc bình thường:

+ Giảm tiết aldosterone.

+ Nhiễm toan ống thận loại tiêm truyền tĩnh mạch

+ Suy thận trung bình 

+ Đưa HCl vào và sau giảm CO2

Loại có kali huyết thanh thấp:

+ Mất qua dạ dày – ruột do mất bicarbonat (

+ Các thuốc ức chế carbonic anhydrase.

+ Nhiễm toan do bệnh ống thận xa và gần.

+ Sự giảm bài tiết acid ở ống thận.

2. Nhiễm toan có tăng khoảng trống anion(

Toan ceton do tăng đường huyết

- nhiễm toan lactic: Hậu quả của sốc, viêm tụy cấp, ngộ độc suy gan cấp

- Ngộ độc thuốc

- Toan hóa ống thận.

Điều trị nhiễm toan chuyển hóa

Điều trị nguyên nhân. điều trị nhiễm toan phải lưu ý thời gian diễn ra các rối loạn thăng bằng kiềm toan.

Ví dụ, nhiễm toan xe ton thường diễn ra trong thời gian ngắn thì biện pháp bù trừ tối đa bằng hô hấp là an toàn nhất. Ngược lại, đối với các trường hợp nhiễm toan mạn tính (như suy thận ) các điều trị nhằm khôi phục sự chênh lệch các ion mạnh.