Nhục đậu khấu - Tinh vị và đơn thuốc trị bệnh từ nhục đậu khấu

Nhục đậu khấu

Nhục đậu khấu - Myristica fragrans Houtt, thuộc họ Nhục đậu khấu - Myristicaceae. 

Bộ phận dùng: Hạt - Semen Myristicae, thường gọi là Nhục đậu khấu. Có khi người ta dùng quả và gỗ.

Thành phần hoá học

Hạt chín khô chứa dầu bay hơi và dầu cố định. Nhân hạt chứa 23-27% một chất béo, gọi là bơ nhục đậu khấu màu vàng đỏ, vị đắng, dầu bay hơi, acid myristic và tinh bột Bơ chứa 10-12% nhiều chất béo trong đó myristin khi savon hoá sẽ cho glycerin và acid myristic. Dầu bay hơi không màu, có mùi nồng, đậm và có tính nhớt. Áo hạt chứa tinh dầu chất nhựa và chất pectin cũng chứa các chất béo tương tự như ở hạt. Lá chứa tinh dầu lá khô chứa tinh dầu bao gồm a-pinen và 10% myristicin.

Tính vị

Nhục đậu khấu có vị cay, đắng hơi chát, mùi thơm, tính ấm, hơi độc, có tác dụng kích thích chung, lợi trung tiện, giúp điều hoà, làm săn da và kích dục Dầu từ nhân hạt khô giúp ăn ngon, lợi trung tiện.

Nhục đậu khấu vị đắng, tính mát, trị bách bệnh như tê thấp, tiêu chảy

Công dụng của nhục đậu khấu

Được dùng làm thuốc và dùng trong thuốc tễ dẻo ngọt trị lỵ, ỉa chảy mất trương lực đau dạ dày đầy hơi buồn nôn mửa, suy mòn sốt rét thấp khớp đau thần kinh toạ và giai đoạn đầu của bệnh phong. Dùng dưới dạng bột hay dạng thuốc viên. Ngày uống 0,25-0,50g, có thể dùng từ 2-4g. Nhưng dùng liều cao, dễ bị ngộ độc, gây say.

Bơ Đậu khấu, dùng xoa bóp ngoài chữa phong tê thấp mạn tính đau người.

Ở Thái Lan, gỗ được dùng làm thuốc hạ nhiệt, bổ phổi và gan; hạt dùng bổ, lợi trung tiện, dùng chống co tử cung trị tiêu chảy áo hạt làm thuốc bổ máu.

Đơn thuốc từ nhục đậu khấu

1. Chữa bệnh kém ăn ăn uống kém tiêu: Nhục đậu khấu 0,50g, Nhục quế 0,50g, Đinh hương 0,20g, tất cả tán thành bột, trộn với đường sữa 1g. Chia làm 3 gói, ngày uống 3 lần, mỗi lần một gói.

2. Chữa tỳ vị hư hàn đau bụng nôn mửa tiêu chảy: Nhục đậu khấu 4g nướng qua, Nhục quế 4g mài với nước hay với rượu cho uống hay sắc uống.