Sáng nay mổ tách đôi song sinh dính nhau hiếm gặp

Cha mẹ hai bé nắm chặt tay con, đi theo băng ca, đưa con tới tận cửa phòng mổ. Hai bé tỉnh táo, tiếp xúc tốt. Các bác sĩ dán giấy màu đỏ lên trán Trúc Nhi, giấy màu xanh cho Diệu Nhi để phân biệt hai em, tránh nhầm lẫn nhân sự và trang thiết bị phẫu thuật.

Nhìn theo hai con gái bé bỏng khuất sau cánh cửa, người mẹ khóc không ngừng. Bên ngoài hành lang, đôi vợ chồng trẻ ôm vai nhau, hồi hộp chờ đợi. Trong phòng mổ, 7h30, hai em bé vẫn nằm ngoan, tự chơi. Không khí phòng mổ không quá căng thẳng. Các phẫu thuật viên điềm tĩnh thực hiện thao tác. Có riêng hai nhân viên y tế dỗ dành mỗi em.

Tiền mê xong, các bác sĩ sát trùng phẫu trường, đặt thông tiểu, khâu hậu môn tạm thời hoàn tất. Hai em được gây mê hoàn toàn. 8h, những đường dao đầu tiên thay đổi số phận hai bé gái bắt đầu. Nếu đúng kế hoạch, cuộc mổ kết thúc lúc 18h cùng ngày.

"Em chỉ mong hai bé được bình an khỏe mạnh vượt qua ca phẫu thuật lần này. Còn về tương lai đến đâu tính đến đó chứ cũng chưa biết phải làm sao", người mẹ, 25 tuổi, chia sẻ khi cánh cửa phòng mổ đang dần khép lại.

Hai bé được đưa vào phòng mổ, chuẩn bị phẫu thuật tách dính, sáng 15/7. Ảnh: Hữu Khoa.

93 y, bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế nội viện và ngoại viện, chia thành 11 ê kip tham gia ca phẫu thuật. Tiến sĩ, bác sĩ Trương Quang Định, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố là "chỉ huy trưởng". Nhóm tham vấn chuyên môn có mặt Giáo sư Trần Đông A, vị bác sĩ tài ba thực hiện thành công ca mổ tách cặp anh em song sinh dính liền Việt Đức năm 1988.

Bác sĩ Trương Quang Định, trưởng nhóm phẫu thuật tái tạo các cơ quan cho bé Diệu Nhi. Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thanh Trí, Trưởng khoa Ngoại Tổng hợp Bệnh viện Nhi đồng 2, chịu trách nhiệm chính phần phẫu thuật đối với Trúc Nhi.

Trước khi bắt tay vào phẫu thuật, bác sĩ Định chia sẻ: "Cảm xúc phải giấu vào trong".

Từ chiều tối qua, hai bé đã được các điều dưỡng chăm sóc, chuẩn bị sẵn sàng tại phòng vô trùng ở khoa Hồi sức sơ sinh. Tất cả đã sẵn sàng cho ca đại phẫu. Kế hoạch phẫu thuật trước đó đã được các bác sĩ tính toán đến từng chi tiết. Sau khi tách rời thành công hai bé, Trúc Nhi sẽ được chuyển sang phòng mổ khác để thực hiện tiếp các giai đoạn khác. Diệu Nhi tiếp tục phẫu thuật ở phòng ban đầu. Ê kip chính chia ra làm đôi, phẫu thuật đồng thời cho chai cháu.

Dự kiến, thời gian gây mê, tiền phẫu khoảng 2-3 giờ. Hai bệnh nhi được gây mê, sát trùng phẫu trường, đo vẽ các đường rạch.

Thì phẫu thuật thứ nhất cần 2-3 giờ, nhằm tách đường tiêu hóa, chọn lọc bàng quang và cơ quan sinh dục cho hai bé. Thì thứ 2 dài khoảng 2 giờ, tiếp tục bóc tách, rạch da đường tầng sinh môn. Quá trình tách rời và phân chia các phần nội tạng chung hoàn tất.

Thì thứ 3 cần nhiều thời gian nhất, khoảng 4 giờ. Các phẫu thuật viên tiến hành tạo hình, sắp xếp xương chậu, hai chân và các nội tạng vào đúng vị trí sinh học. Bó bột là khâu cuối cùng giúp cố định. Bệnh nhi được chuyển qua khoa Hồi sức tim.

Cuộc mổ được chuẩn bị kỹ lưỡng tất cả các khâu, từ nhân sự đến dụng cụ, phòng ốc. Ảnh do bệnh viện cung cấp.

Trúc Nhi và Diệu Nhi nhập Bệnh viện Nhi đồng thành phố từ tháng 6/2019, sau khi chào đời bằng phương pháp mổ bắt thai ở tuần thứ 33, vì "thai chậm tăng trưởng nặng và có dấu hiệu đe dọa tử vong". Mẹ bé, 25 tuổi, mang thai lần đầu. Ở tuần thai thứ 16, song thai được phát hiện dính liền vùng bụng chậu.

Mẹ các cháu đã rất sốc khi nghe tin dữ. Sau khi được bác sĩ tư vấn, tiên lượng những rủi ro và lên phương án đón bé bài bản sau sinh, cha mẹ bé quyết tâm giữ con để hai bé có cơ hội được chào đời.

Hai bé dính vùng bụng chậu theo kiểu ischiopagus tetrapus (quadripus), cực kỳ hiếm gặp, chỉ 6% số ca dính. Ước tính trên thế giới, tỷ lệ song sinh dính nhau là một trên 200.000 trẻ sinh sống.

Các bác sĩ xác định vùng bụng chung hai bé có hàng loạt bất thường. Về tiêu hóa, hai bé chung một phần hồi tràng, một khung đại tràng và chỉ có một lỗ hậu môn. Về thận niệu, hai bé có hai bàng quang nằm hai bên của ổ bụng chung. Mỗi bàng quang được hai niệu quản xuất phát từ hai bé khác nhau đổ vào thay vì của cùng một bé. Hai bé có tử cung âm đạo đôi, bị hở khớp mu, khung chậu xếp thành một vòng tròn.

Hơn một năm theo dõi, điều trị và nuôi dưỡng theo chế độ đặc biệt, hai bé đạt 15 kg, các chỉ số phát triển gần với trẻ bình thường. Cha mẹ và các y bác sĩ mong muốn hai em có một cơ thể hoàn chỉnh, độc lập, được có cơ hội như những trẻ em lành mạnh khác nên quyết định phẫu thuật tách liền và tái tạo phần cơ thể khiếm khuyết cho các em.