Côn trùng là gì? Chúng có những lợi ích nào cho cuộc sống con người hay không?

Côn trùng là từ Hán Việt với chữ côn có nghĩa là nhiều nhung nhúc và trùng là loài sâu bọ. Côn trùng (sâu bọ) là sinh vật là không xương sống, chúng có bộ xương ngoài làm bằng kitin, cơ thể có ba phần (đầu, ngực và bụng), ba cặp chân Mắt kép và một cặp râu. Côn trùng là nhóm động vật đa dạng nhất hành tinh, gồm hơn một triệu loài đã được mô tả và gồm hơn một nửa số sinh vật sống

Số loài còn sinh tồn được cho là từ sáu đến mười triệu loài, và đại diện cho 90% dạng sống của các loài động vật khác nhau trên Trái Đất.

Côn trùng là động vật nhiều loài nhất hành tinh

Côn trùng có thể sống được ở hầu hết các môi trường sống, mặc dù chỉ có số ít các loài sống ở biển và đại dương, nơi mà động vật giáp xác chiếm ưu thế hơn.

Công trùng chiếm 3/4 động vật trên hành tinh của chúng ta. Chúng ta chỉ mới biết đến sự xuất hiện của khoảng một triệu loài côn trùng, trên thực tế con số này còn nhiều hơn rất nhiều, thậm chí có thể có tới hơn bốn triệu loài.

Cũng như những động vật chân khớp khác, côn trùng có một cơ thể được bao bọc bởi một lớp vỏ được gọi là xương ngoài và chân của chúng có khớp. Nhưng chúng khác với những động vật chân khớp khác ở hai điểm.

Thứ nhất, cơ thể chúng được chia thành ba phần: đầu, ngực và bụng.

Thứ hai, chúng có sáu chân và một hoặc hai cặp cánh.

Hầu như chúng ta thấy côn trùng có mặt ở khắp nơi, trừ biển. Thậm chí người ta còn tìm thấy côn trùng ở cả châu Nam Cực, nơi chỉ có một loài động vật trên cạn duy nhất có thể sống được – muỗi nhỏ không cánh.

Những côn trùng có cánh từ xa xưa đã rất đông đảo, trong đó nhiếu nhất là chuồn chuồn, ruồi, bướm, mối và ong.

Côn trùng có hình ảnh khuôn mặt người

Nhiều loài côn trùng có các cơ quan cảm giác rất tinh tế. Trong một số trường hợp, các giác quan của chúng nhạy cảm hơn con người rất nhiều. 

Các côn trùng có tập tính xã hội như kiến hay ong, chúng sống cùng nhau trong một tập đoàn lớn và được tổ chức rất tốt. 

Một tập tính quan trọng của côn trùng là một vài loài và ở một số giai đoạn biến thái chúng có thời kỳ ngủ đông (hibernate) và thời kỳ đình dục.

2. Vai trò của côn trùng

Chỉ có 0,1% các loài côn trùng là đi ngược lại lợi ích của con người. Nhiều côn trùng được coi là những con vật có hại với loài người vì chúng truyền bệnh (ruồi, muỗi), phá hủy các công trình 

Một số loài thụ phấn cho các loài thực vật có hoa (ví dụ ong, bướm, kiến…)

Một số côn trùng cũng sinh ra những chất rất hữu ích như mật, sáp, tơ. Ong mật đã được con người nuôi từ hàng ngàn năm nay để lây mật. 

Chim thụ phấn cho hoa

Nhiều nơi trên thế giới, côn trùng được sử dụng làm thức ăn cho con người trong khi nó lại là đồ kiêng kị với vùng khác. 

Nhiều côn trùng, đặc biệt là các loài cánh cứng là những bọn ăn xác thối, chúng ăn các xác động vật chết, các cây bị gãy mục, trả lại môi trường các dạng hữu ích cho các sinh vật khác sử dụng. Ai Cập cổ đại đã sùng bái coi những con bọ cánh cứng như bọ hung là thần linh, bên cạnh nhiều động vật linh thiêng khác của họ như cá sấu, hà mã cá trê chim ưng… 

Một con bọ rùa ở giai đọan trưởng thành, đại diện cho loài côn trùng biến thái hoàn toàn. Cả thành trùng lẫn ấu trùng bọ rùa đều ăn rệp vừng, và là thiên địch tự nhiên có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát số lượng rệp hại cây.

Hầu hết chúng ta đều không ý thức được rằng, lợi ích lớn nhất của côn trùng chính là loài ăn côn trùng. Nhiều loài côn trùng như châu chấu có thể sinh sản nhanh đến nỗi mà chúng có thể bao phủ Trái Đất chỉ trong một mùa sinh sản.