Bộ não người - Tế bào thần kinh và mạch máu não và chức năng của não bộ

Bộ não và tế bào thần kinh não

Bộ não là cơ quan quan trọng và phức tạp nhất trong cơ thể con người. Khối lượng trung bình của não ở người trưởng thành là 1,3 kg - 2,4 kg.

Não được cấu thành từ hơn 100 tỷ tế bào thần kinh (neuron) và chúng giao tiếp với nhau bởi hàng nghìn tỷ kết nối được gọi là các khớp thần kinh.

Bộ não là cơ quan quan trọng và phức tạp nhất trong cơ thể người

Mạch máu não

Bộ não được nuôi dưỡng bằng những mạng mạch máu phong phú nhất trong cơ thể. Ước tính, tổng chiều dài của mạch máu não lên đến hơn 160.000km, đủ để cuốn quanh trái đất 4 vòng.

Hệ thống mạch máu này phải cung cấp từ 20% – 25% lượng máu toàn cơ thể nhằm đáp ứng nhu cầu oxy và dưỡng chất cần thiết cho não.

Hệ thống mạch máu não được tách biệt với dịch não tủy và mô não bởi hàng rào máu não. Hàng rào máu não là một màng chắn sinh học có tính thẩu thấm và chọn lọc cao, vừa giúp cung cấp dưỡng chất, vừa ngăn chặn sự xâm nhập của các chất độc hại vào não.

Khi lưu lượng máu đến não giảm xuống dưới mức cần thiết cho sự chuyển hóa, não thiếu máu sẽ bị tổn thương, các chức năng suy giảm. Nếu tình trạng này kéo dài, mô não sẽ bị tổn thương khó hồi phục, thậm chí bị tổn thương vĩnh viễn.

Não bộ là nơi kiểm soát và điều khiển hầu hết các hoạt động của cơ thể con người

Chức năng của bộ não

Bộ não là trung tâm điều phối, kiểm soát hầu hết các hoạt động của cơ thể. Các chức năng như vận động, cảm giác, trí nhớ, tư duy, sáng tạo, học tập… đều do não kiểm soát và chi phối.

Não được chia làm nhiều vùng, có tính chuyên biệt rất cao. Mỗi vùng não sẽ chi phối, kiểm soát cho từng chức năng riêng biệt.

Có vùng sẽ chịu trách nhiệm cho trí nhớ, vùng chịu trách nhiệm cho tư duy sáng tạo, vùng sợ hãi, vùng vận động, cảm giác… Nhưng các vùng não chuyên biệt này lại phối hợp, liên kết chặt chẽ với nhau để đảm bảo cơ thể có thể hoạt động, tồn tại một cách hài hòa, hiệu quả.

Sự thoái hóa hoặc tổn thương tế bào thần kinh do thiếu máu ở vùng não chuyên biệt nào sẽ dẫn đến các rối loạn chức năng cụ thể do vùng đó chi phối.

Điển hình như trong bệnh Alzheimer vùng trí nhớ ở phần hải mã của não bị tổn thương làm cho bệnh nhân bị suy giảm trí nhớ nặng dần sẽ dẫn đến sa sút trí tuệ nặng lú lẫn Còn trong tai biến mạch máu não, vùng não thùy thái dương bị tổn thương do tắc mạch máu não sẽ gây yếu liệt rối loạn cảm giác nửa người...