Nơ ron là gì? Cấu tạo, chức năng và phân loại nơron

1. Noron là gì?

Nơron bắt nguồn từ tiếng Pháp: Neurone là những tế bào thần kinh chính thức có chức năng truyền dẫn các xung điện. Nơron là đơn vị cơ bản cấu tạo hệ thống thần kinh và là một phần quan trọng nhất của não. Thân và sợi nhánh của các nơron tạo thành chất xám Sợi trục cấu tạo chất trắng trong não. Ước tính có khoảng 100 tỷ nơron và 100 nghìn tỷ xináp trong não người.

Noron là phần quan trọng nhất của não

Các tế bào thần kinh được hỗ trợ bởi microglia và tế bào hình sao. Nơ-ron là những tế bào dài nhất trong cơ thể, biệt hóa cao độ nên mất trung thể và khả năng phân chia, nhưng có khả năng tái sinh phần cuối sợi trục nếu bị tổn thương.

2. Cấu tạo

Mỗi nơron có cấu tạo điển hình gồm một thân chứa nhân, hình sao nhiều cạnh hoặc bầu dục và các sợi. Từ thân phát đi nhiều tua ngắn phân nhánh như cành cây gọi là sợi nhánh và một tua dài, mảnh gọi là sợi trục. Dọc sợi trục có thể có những tế bào xchoan bao bọc tạo nên bao miêlin. Sợi trục nối giữa trung ương thần kinh với các cơ quan, chúng đi chung với nhau thành từng bó gọi là dây thần kinh Khoảng cách giữa các bao này có những đoạn ngắn gọi là eo răng-vi-ê, còn diện tích tiếp xúc giữa những nhánh nhỏ phân từ tận cùng sợi trục của nơron này với sợi nhánh của nơron khác hoặc cơ quan thụ cảm gọi là xi-náp.

Cấu tạo của noron

Noron có nhiều hình dạng: Nơ-ron đa cực có thân nhiều sợi nhánh, noron lưỡng cực với một sợi nhánh và một sợi trục đối diện nhau; và nơ-ron đơn cực chỉ có một tua do sợi nhánh và sợi trục hợp lại mà thành. 

3. Chức năng

Chức năng cơ bản của nơ-ron là cảm ứng và dẫn truyền xung thần kinh dưới dạng các tín hiệu hóa học trong các hoạt động điều khiển, điều hoà và phối hợp mọi hoạt động của các cơ quan và hệ cơ quan trong cơ thể nhằm tạo sự thích nghi với các thay đổi từ môi trường bên trong và bên ngoài.

4. Phân loại

Theo hướng dẫn truyền xung thần kinh có ba loại nơron là:

 - Nơ-ron hướng tâm: Có thân nằm ngoài trung ương thần kinh dẫn xung thần kinh về trung ương thần kinh.

 - Nơ-ron trung gian: Nằm trong trung ương thần kinh, gồm những sợi hướng tâm và li tâm, làm nhiệm vụ liên lạc.

 - Nơ-ron li tâm: Có thân nằm trong trung ương thần kinh, dẫn các xung li tâm từ bộ não và tủy sống đến các cơ quan phản ứng để gây ra sự vận động hoặc bài tiết.

Phân loại noron theo chức năng và dẫn truyền xung thần kinh

Theo chức năng

 - Các nơron cảm giác mang tín hiệu từ các giác quan đến tủy sống và não.

 - Nơron chuyển tiếp mang thông điệp từ một phần của hệ thần kinh trung ương

 - Nơron vận động được kết nối với các nơron chuyển tiếp. Các nơron vận động nhận và mang tín hiệu từ hệ thần kinh trung ương đến các cơ bắp.