Khám nhũ và phụ khoa định kỳ là cách hữu hiệu để phát hiện sớm ung thư vú

Hỏi: Em năm nay 28 tuổi, được biết ung thư vú là bệnh hay gặp ở nữ giới. Vậy em xin hỏi làm thế nào để phát hiện bệnh?

(Lê Mỹ Hoàng - TP.HCM)

Trả lời:

Theo các nhà khoa học y khoa Việt Nam ung thư vú ở nữ giới là được xếp vào nhóm ung thư có tần suất cao, đứng hàng thứ hai sau ung thư cổ tử cung nên ngày nay ung thư vú vẫn là nỗi ám ảnh cho nhiều chị em. Nếu bệnh được phát hiện sớm điều trị kịp thời thì đem lại kết quả hết sức là khả quan. Để có thể phát hiện được rất sớm, em cần khám vú định kỳ: bằng siêu âm vú 3 - 6 tháng một lần. Đây là phương tiện chẩn đoán tốt, không xâm lấn, không đau giá cả phù hợp. Ngoài ra, khám vú được đề nghị thực hiện với mọi phụ nữ trên 20 tuổi. Phụ nữ nên khám ngực mình từ ngày thứ 8 của chu kỳ kinh hay sau khi sạch kinh với nhịp độ mỗi tháng một lần. Khi tự khám đều đặn, chị em sẽ biết tình trạng mỗi bên vú nên rất dễ phân biệt được đâu là bình thường đâu là bất thường. Với các bước như đứng trước gương, tìm những thay đổi ở vú, ở trần, hai cánh tay buông xuôi hai bên hông, quan sát hai vú rồi đổi tư thế, hai tay giơ lên khỏi đầu và cuối cùng hai tay chống vào hông.

Trong mỗi tư thế quay qua, quay lại chậm và quan sát cả hai vú để xem có gì thay đổi về kích thước, hình thể của hai vú, quan sát thay đổi mặt da của vú, xem núm vú có bị kéo lệch hay tụt vào không và ấn nhẹ núm vú xem có máu hay chất dịch tiết ra ở đầu núm vú không?

Thay đổi ở tư thế nằm, nằm ngửa, kê gối hoặc khăn xếp lại dưới vai bên phải bàn tay phải đặt dưới đầu, dùng tay trái khám ngực phải (chụm các ngón tay lại dùng phần thẳng ngón tay day tròn tìm khối u hoặc mảng dầy), bắt đầu sờ phần hõm nách tìm hạch và khối u sau đó sờ từ bờ ngoài của vú, sờ vòng quanh vú theo những đường vòng tròn nhỏ dần, cuối cùng là vùng sau núm vú nhằm tìm một cục u (khối u, khối bướu). Khi khám vú trái thì đổi ngược tư thế lại.

Nếu thực hiện tốt các bước trên thì sẽ phát hiện được ung thư vú ở các giai đoạn rất sớm hoặc với các khối u với kích thước dưới 1cm và không có di căn hạch. Lợi ích của phương thức này là một phương thức tự phát hiện sớm các u cục ở vú nói chung và ung thư nói riêng, không tốn kém. 

Ngoài phương pháp tự kiểm tra đôi nhũ cho mình, em cần có chương trình kế hoạch khám nhũ và phụ khoa định kỳ, trong đó siêu âm vú là không thể thiếu được. Khi phát hiện có khối u nghi ngờ bệnh lý của vú thường bác sĩ sẽ chỉ định làm thêm tế bào học bệnh lý tuyến vú, là phương pháp chọc hút tế bào bằng kim nhỏ, với tên khoa học Fine Needle Aspiration, viết tắt là FNA. Phương pháp này có các ưu điểm là đơn giản, tương đối chính xác, thực hiện nhanh, ít tốn kém, an toàn, kết quả sẽ có ngay trong lần khám bệnh đầu tiên. Chụp X-quang tuyến vú còn gọi là nhũ ảnh, khi có chỉ định của bác sĩ, là phương pháp dùng tia X với tầng số thấp để chụp, vì là tia X nên có tác hại nhất định. Đây là phương pháp tốt để giúp phát hiện ung thư vú ở giai đoạn rất sớm. Phương pháp thường được chỉ định thích hợp với người có cặp nhũ dầy, nhiều mỡ, nên được ưa chuộng ở nữ giới các nước phương tây. Khi chụp đúng kỹ thuật là ép dẹp ở mỗi vú, gây đau nên đa số nữ không ưa chuộng phương pháp này.