Nguyên nhân hàng đầu lây truyền MERS-CoV phải biết

Dịch bệnh hiện lưu hành tại các quốc gia vùng Trung Đông và đang tiếp tục ghi nhận ca bệnh tại các quốc gia khác. Tuy nhiên sự lây lan vi-rút hiện nay tập trung chủ yếu trong cơ sở y tế có trường hợp nhiễm bệnh; chưa ghi nhận sự lây lan rộng rãi trong cộng đồng. Dịch có khả năng lan truyền quốc tế mà nếu công tác phòng chống dịch không được kiểm soát chặt chẽ thì tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn, đe dọa nhiều tính mạng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế xã hội. Những nguyên nhân hàng đầu nào khiến cho tình trạng này trở nên đáng báo động như vậy?

Tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp

Mặc dù đã được cảnh báo mức độ nguy hiểm, nhưng hiện nay tình trạng lây lan vi-rút MERS vẫn gia tăng trong khi chúng ta chưa thể kiểm soát được sự lây lan bệnh dịch một cách triệt để. Do tình hình dịch bệnh diễn biến khá phức tạp, số ca mắc bệnh vẫn có chiều hướng tăng lên hàng ngày, đặc biệt là tại Ả-rập Xê út và Hàn Quốc. Hơn nữa khi mà chúng ta vẫn chưa có được sự hiểu biết toàn diện về loại vi-rút này thì những sự thay đổi, thích nghi hay tiến hóa của chúng là điều không thể lường trước được.

MERS đang diễn biến phức tạp ở Hàn Quốc và bắt đầu 'đặt chân' đến Thái Lan

Sự bất cẩn của nhân viên y tế

Vi-rút MERS có thể lây truyền trực tiếp từ người sang người thông qua tiếp xúc gần hoặc giọt nước bọt nhỏ. Tổ chức Y tế Thế giới khẳng định đã có sự lây lan thế hệ thứ 3, những trường hợp lây nhiễm vi-rút này đều xảy ra trong môi trường bệnh viện do sự bất cẩn của nhân viên y tế khi tiếp xúc gần hay sắp xếp các bệnh nhân nằm chung phòng.

Tài Hàn Quốc, một nguyên nhân khác khiến dịch MERS lây lan nhanh chóng là do người thân của các bệnh nhân ra vào bệnh viện thoải mái trước khi nhà chức trách xác nhận trường hợp nhiễm vi-rút MERS đầu tiên. Sau Ả-rập Xê-út, Hàn Quốc hiện được xem là ổ dịch MERS lớn thứ 2 trên thế giới.

Công tác kiểm soát dịch bệnh chưa được tiến hành nghiêm ngặt

Nếu không giám sát chặt chẽ tình hình dịch MERS thì khả năng dịch lây lan rộng ra cộng đồng là rất lớn

Đây cũng là một trong những lý do hàng đầu tạo điều kiện thuận lợi cho vi-rút lây lan từ những đất nước có dịch bùng phát sang các nước khác trên thế giới. Trên thực tế, chỉ khi một đất nước có thông báo dịch bùng phát thì tất cả những công tác kiểm tra, quy trình an toàn liên quan đến y tế mới được thực hiện một cách triệt để và toàn diện.

Nghĩa là chỉ khi nào dịch bệnh xâm nhập hoàn toàn thì chúng ta mới đẩy mạnh công tác kiểm soát dịch bệnh. Điều này có thể là quá muộn nếu dịch bệnh này có khả năng lây lan nhanh chóng trong cộng đồng.

Người dân thiếu hiểu biết, chưa có tâm lý phòng bệnh

Theo tổ chức Y tế thế giới, một nghiên cứu của các nhà khoa học cho rằng lạc đà là ổ chứa vi-rút MERS. Thực tế, có nhiều bệnh nhân trong số các trường hợp được báo cáo nhiễm loại vi-rút chết người này đã có tiền sử tiếp xúc với lạc đà và uống sữa lạc đà tươi. Mặc dù vậy, lạc đà là loài vật có giá trị quan trọng, liên quan đến thói quen sinh hoạt hàng ngày của người Trung Đông, nên việc loại bỏ hoàn toàn sự tiếp xúc với lạc đà ở nơi này gần như là không thực hiện được.

Lạc đà có thể là ổ chứa vi-rút MERS nhưng nhiều người ở Trung Đông chưa ý thức được điều này

Ngay cả khi thông tin về việc lạc đà là ổ chứa MERS được công bố thì không phải người dân nào cũng nắm rõ được thông tin này. Hoặc nhiều khi vì không hiểu hết được mức độ nguy hiểm của bệnh nên họ khó có thể từ bỏ được thói quen sử dụng các thực phẩm chế biến từ lạc đà.

Tại các nước nghèo hay ngay cả những đất nước đang phát triển thì công tác kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm vẫn gặp phải nhiều khó khăn khi thực hiện. Trên thực tế, rất nhiều loại thực phẩm không được kiểm tra an toàn trước khi bày bán hay sử dụng, đặc biệt là những thực phẩm lưu hành theo khu vực, liên quan đến truyền thống ẩm thực của địa phương.

Tại các nước Trung Đông, nơi đầu tiên bùng phát dịch bệnh MERS, các chế phẩm từ lạc đà được sử dụng rộng rãi. Các gia đình nuôi lạc đà có thể sử dụng trực tiếp sữa tươi của chúng cho các bữa ăn trong gia đình. Đây có thể là nguyên nhân trực tiếp khiến vi-rút lây lan từ loài vật này sang con người và tiến triển thành Hội chứng hô hấp cấp Trung Đông.