Cách chưng mâm ngũ quả ngày tết cho lộc lá cho cả năm

Việc bày biện mâm ngũ quả ngày Tết luôn là một nét văn hóa đặc sắc, thể hiện lời cầu chúc cho một năm mới ấm no, hạnh phúc của người dân Việt Nam. Cùng xem ý nghĩa cũng như cách bài trí cho mâm ngũ quả giúp lộc lá trong suốt cả một năm.

Cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết phải đảm bảo được 5 màu sắc trắng, xanh, đen, đỏ, vàng vì đó là 5 màu tượng trưng cho mong ước ngũ phúc đó là sự giàu có, sang trọng, sống lâu và khỏe mạnh, bình yên.Theo thuyết ngũ hành: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng. Mâm ngũ quả thường gồm những loại quả có 5 sắc màu đó.

Mỗi vùng miền sẽ có cách bày mâm ngũ quả khác nhau. Cùng xem cách bày mâm ngũ quả cho những ngày Tết đến.

Cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Bắc

Trên mâm ngũ quả của người miền Bắc thường gồm 5 loại quả chính với 5 màu sắc khác nhau: chuối và táo màu xanh tượng trưng cho Hành Mộc; bưởi hoặc phật thủ màu vàng tượng trưng cho Hành Thổ; cam quýt hoặc ớt chín màu đỏ tượng trưng cho Hành Hỏa; roi, đào màu trắng tượng trưng cho Hành Kim; hồng xiêm măng cụt, mận màu đen tượng trưng cho Hành Thủy.

Cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết cho lộc lá cho cả năm 

Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Trung

Người miền Trung không quá câu nệ hình thức của mâm ngũ quả mà theo quan niệm của họ là có gì cúng nấy, chỉ cần thành tâm dâng kính tổ tiên là được. Mặt khác, miền Trung nằm ở giữa hai miền đất nước nên chịu sự giao thoa văn hóa hai miền Bắc - Nam. Chính vì thế mà cách bày mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Trung mang ảnh hưởng của cả hai miền. Họ có thể bày biện đủ chuối cam quýt, mãng cầu, sung, dừa đu đủ xoài…

Theo quan niệm của người miền Trung, mâm ngũ quả không quan trọng về số lượng mà chỉ cần sạch sẽ, gọn gàng và thể hiện tấm lòng thành kính dâng lên tổ tiên.

Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Nam

Nếu như trong cách bày mâm ngũ quả người miền Bắc không thể thiếu nải chuối trên mâm ngũ quả thì người miền Nam lại kiêng kỵ bày loại quả này. Người miền Nam không bao giờ chưng chuối trên mâm ngũ quả vì theo quan niệm của họ, loại quả này có cách phát âm giống từ “chúi" thể hiện sự đi xuống, không ngẩng đầu lên được. Trong mâm ngũ quả của người miền Nam cũng không có quả cam bởi có câu “quýt làm cam chịu”, nếu bày cam lên mâm ngũ quả thì sẽ rất xui xẻo, không may mắn. Trái lê cũng không có mặt trong mâm ngũ quả miền Nam bởi đồng nghĩa với “lê lết”…

Mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Nam không thể thiếu mãng cầu, dừa đu đủ xoài, sung, đọc khá giống với "cầu vừa đủ xài" hoặc "cầu vừa đủ sung" với mong muốn một năm mới sung túc, no đủ.

Lưu ý khi bày mâm ngũ quả

Theo quan niệm của ông bà ta ngày xưa, mâm ngũ quả sẽ chỉ gồm 5 loại quả. Số quả lẻ sẽ thể hiện sự sinh sôi, nảy nở, phát triển. Tuy nhiên, ngày nay khi cuộc sống ngày càng phát triển và hiện đại hơn thì quan niệm này cũng không còn cứng nhắc như xưa. Để thể hiện lòng hiếu thảo đến ông bà, tổ tiên cộng với tính thẩm mỹ nên trong mâm ngũ quả không nhất thiết chỉ gồm 5 loại quả mà còn có thể có 7, 9 loại quả. Nhiều người Bắc vẫn chọn số quả lẻ khi bày mâm ngũ quả ngày Tết.

Khác với người miền Bắc, người miền Trung và người miền Nam lại thoải mái hơn và họ không quá chú trọng tới việc bày số quả lẻ hay quả chẵn trên mâm ngũ quả mà lại chú trọng đến ý nghĩa của từng loại quả.

Tuy vậy, vẫn cần giữ nguyên các quy ước dân gian như: mâm ngũ quả chỉ bày quả mà không đặt thêm thực phẩm hay hoa; chỉ tính số loại quả trên mâm ngũ quả chứ không tính số quả. 

Cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết đẹp mắt, đầy đủ, thể hiện ý nguyện của mình với tổ tiên

Ý nghĩa từng loại trái cây trong mâm ngũ quả ngày Tết

Tùy từng mỗi vùng, mỗi miền mà có sự khác biệt về văn hóa, quan niệm trong cách bày mâm ngũ quả ngày Tết song việc bày biện mâm ngũ quả ngày Tết luôn là một nét văn hóa đặc sắc, thể hiện lời cầu chúc của gia chủ cho một năm mới ấm no, hạnh phúc. Cho dù sinh sống ở phương trời nào, đã là người dân Việt Nam thì sẽ không bao giờ quên được tục lệ này trong dịp Tết nguyên đán nhằm gìn giữ bản sắc dân tộc cho bản thân và cho con cháu.

Viết biết được ý nghĩa của từng loại trái cây trong mâm ngũ quả ngày Tết rất quan trọng. Cùng xem ý nghĩa của một vài loại quả hay được sử dụng trong ngày Tết.

- Bưởi: phúc lộc, viên mãn

- Thanh long: rồng mây hội tụ

- Dưa hấu: tốt đẹp, viên mãn, trung thực

- Đu đủ: đầy đủ, thịnh vượng

- Mãng cầu: cầu chúc mọi điều như ý

- Dứa (thơm): thơm tho, đa phúc lộc

- Hồng: hồng hào, tươi tốt, tượng trưng cho sự thành đạt

- Lựu: đa phúc, đa lộc, con đàn cháu đống

- Phật thủ: bàn tay Phật che chở phù hộ cho con người

- Chuối: tượng trưng cho bàn tay ngửa, hứng lấy may mắn, bao bọc và che chở

- Dừa: viên mãn

- Xoài: tiêu xài không thiếu thốn

- Quất: sung túc, lộc lá

- Đào: sự thăng tiến, danh lợi.

Hy vọng rằng với những kiến thức về ý nghĩa và cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết mà chúng tôi vừa giới thiệu bên trên, bạn sẽ dễ dàng bày được một mâm ngũ quả đẹp mắt, đầy đủ, thể hiện ý nguyện của mình với tổ tiên.