Một số bệnh truyền nhiễm có liên quan tới biến đổi khí hậu ở Việt Nam

Diễn biến của một số bệnh truyền nhiễm gây dịch, bệnh lây truyền qua véc-tơ dao động qua các năm, có những năm nguy cơ bùng phát các bệnh này là rất cao, đặc biệt là các bệnh đường tiêu hóa (tả, thương hàn, tiêu chảy cấp...). Các nguy cơ cao mắc các bệnh này cũng có liên quan nhiều tới sự biến động của thời tiết.

1. Bệnh cúm A (H1N1): Trên cả nước đã ghi nhận 11.214 trường hợp mắc, trong đó có 58 trường hợp tử vong tại 11 tỉnh, thành phố.

2. Bệnh cúm A (H5N1): Tích lũy số mắc và tử vong trên cả nước là 129 trường hợp mắc, 74 trường hợp tử vong.

3. Bệnh sốt xuất huyết: Từ khi có Chương trình mục tiêu quốc gia Phòng chống sốt xuất huyết tỷ lệ mắc và tử vong do sốt xuất huyết giảm rõ rệt. Tổng số mắc sốt xuất huyết là 128.710 ca, tử vong là 109 ca. Tỷ lệ mắc và tử vong bắt đầu giảm dần từ năm 2011 cho đến nay.

4. Bệnh sốt rét: Tình hình mắc sốt rét giảm rõ rệt. Số mắc sốt rét là 163.465 ca, trong đó có 52 ca tử vong   Số ca mắc giảm do Chương trình Phòng chống sốt rét được đẩy mạnh, công tác tuyên truyền người dân, đặc biệt là người dân nằm trong vùng sốt rét lưu hành được tăng cường. Tuy nhiên, hiện nay ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc đã xuất hiện tại một số địa phương.

5. Bệnh tả: Từ năm 2012 đến nay không ghi nhận trường hợp mắc. Mưa lũ lịch sử trong vòng 100 năm trở lại đây xảy ra ở các tỉnh Bắc Bộ, lũ cuối mùa tháng 12 lịch sử tại các tỉnh miền Trung, triều cường lớn với tần suất 50-70 năm tại các tỉnh Nam Bộ...

Công tác vệ sinh môi trường, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm đặc biệt là sau các trận lũ lụt đã được ngành y tế quan tâm và tập trung giải quyết, chính vì vậy nguy cơ bùng phát dịch tả đã được khống chế kịp thời trong thời gian ngắn.

6. Bệnh thương hàn: Số mắc thương hàn có xu hướng giảm dần qua các năm.

7. Bệnh tiêu chảy: Mặc dù các bệnh tiêu chảy trong đó có tiêu chảy cấp liên quan rất nhiều tới tình trạng an toàn vệ sinh thực phẩm vệ sinh môi trường và vệ sinh cá nhân yếu kém. Các yếu tố này thường gia tăng sau các trận lũ, lụt hay thiên tai khác. Tuy nhiên, tỷ lệ mắc và chết do tiêu chảy có xu hướng giảm qua các năm. 

8. Bệnh viêm não virut: Số mắc và tử vong có xu hướng giảm dần qua các năm. 

9. Bệnh viêm đường hô hấp cấp tính do virut (SARS): Tổng số bệnh nhân SARS đã ghi nhận là 63 ca, trong đó có 5 trường hợp tử vong, các trường hợp tử vong đều là nhân viên y tế.

Trong nhiều năm qua, Việt Nam đã và đang nỗ lực triển khai nhiều biện pháp, nhiều Chương trình y tế công cộng, các Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm kiểm soát và phòng chống các bệnh dịch, nâng cao nhận thức người dân, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Tuy vậy, do có một số khó khăn nhất định về điều kiện kinh tế, xã hội, môi trường và các biến động bất thường về các hiện tượng thời tiết (lũ lụt, hạn hán, bão...) nên một số bệnh dịch vẫn xuất hiện rải rác tại một số địa phương. Bên cạnh đó, một số bệnh dịch vẫn có nguy cơ bùng phát và lây lan rộng khi các yếu tố thời tiết thay đổi như: nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa tăng, ngập lụt kéo dài... Chính vì vậy, để cảnh báo và khống chế các bệnh có liên quan tới biến đổi khí hậu, mỗi quốc gia và đặc biệt ngành y tế cần có các giải pháp đồng bộ nhằm ứng phó kịp thời trước mắt cũng như lâu dài để hạn chế tối đa các ảnh hưởng bất lợi về sức khỏe do biến đổi khí hậu gây ra.