ok: Liệu có phải xông mũi họng nhiều quá có thể gây điếc không?

(Lê Văn Thành - TP.HCM)

Mới đây, có bài báo với tiêu đề “xông mũi họng nhiều quá có thể gây điếc”. Trong bài báo này, có ví dụ về một em bé cho xông mũi họng một thời gian (không biết xông bao lâu? Và thuốc gì?) mẹ nhận thấy bé nghe kém, đưa đi khám và được bác sĩ cho biết bé bị điếc (dấu hiệu gì giúp mẹ phát hiện bé nghe kém? Trước xông, bé nghe được tiếng động gì, nói được những từ gì? Sau xông những đáp ứng gì với tiếng động trước có mà sau xông không có? Lại không thấy đề cập). Thật ra ở giai đoạn này, để tìm ra nguyên nhân gây điếc cho bé rất khó.

Không phải bệnh mũi họng nào cũng xông mũi họng và khi xông nên theo chỉ định và có sự theo dõi của bác sĩ.

Có đúng là do xông thuốc mũi họng mà bé bị điếc không hay do nguyên nhân khác? Ví dụ bé có thể bị điếc bẩm sinh nhưng trước đó cha mẹ không để ý nên không phát hiện ra (tuần trước tôi vừa khám 2 bé song sinh, tuy mẹ mở trường mầm non tư thục và 2 cháu cũng học tại trường đó luôn, vậy mà đến tận bây giờ 2 cháu hơn 3 tuổi mới nghi ngờ bị điếc và đưa đi khám); hay bé có thể bị điếc đột ngột đúng vào thời điểm mẹ cho xông mũi họng… Vì vậy, kết luận điếc do xông mũi họng ở trường hợp này có quá vội vàng không?

Tôi làm trong ngành tai mũi họng hơn 30 năm và đi chuyên về thính học cũng khoảng 20 năm nhưng chưa gặp trường hợp nào điếc do xông mũi họng. Thật ra, nồng độ thuốc để xông rất thấp, khó có thể gây điếc (tôi chỉ gặp duy nhất một trường hợp tự xông mũi với gentamycine 3 ngày thì bị mất ngửi, sau khi tôi nói ngưng xông và điều trị thì khoảng 1 tuần sau, bệnh nhân ngửi lại được). Khi kết luận điếc do xông mũi họng thì việc đầu tiên phải xác định bệnh nhân đã dùng thuốc gì để xông thuốc đó có trong nhóm gây ngộ độc tai không? Thuốc thuộc loại điếc tai vĩnh viễn hay gây mất thính giác tạm thời? Ngoài ra, để chẩn đoán xác định, cần thu thập thêm một số thông tin khác như: nồng độ thuốc sử dụng, khả năng nghe nói trước và sau đợt xông, kiểu điếc và kiểu xuất hiện điếc (điếc đột ngột như hôm trước còn nghe, hôm sau đã không nghe thấy gì hay điếc từ từ)…

Thực chất của việc xông mũi họng (khí dung) là dùng máy đẩy hơi thuốc thành dạng hơi sương, tác dụng trực tiếp lên chỗ viêm nhiễm ở đường hô hấp Đây là phương pháp điều trị tại chỗ rất hiệu quả, có tác dụng chữa trị hoặc hỗ trợ điều trị một số bệnh về đường hô hấp cấp hoặc mạn tính. Không phải bệnh mũi họng nào cũng xông mũi họng và khi xông nên theo chỉ định và có sự theo dõi của bác sĩ.

Không nên tự xông mũi họng ở nhà, bởi ngoài chuyện có thể sử dụng không đúng thuốc, nguy hiểm nhất là trường hợp dị ứng thuốc nặng hay còn gọi là sốc phản vệ không kịp cấp cứu có thể nguy hiểm đến tính mạng. Còn nhẹ, có thể có những biến chứng khác, trong đó có biến chứng gây ù tai và điếc vì máu không lên nuôi được các tế bào thần kinh thính giác. Có chỉ định thuốc xông của bác sĩ tự xông ở nhà cũng không tốt, vì ở nhà, việc vệ sinh dụng cụ không tốt khi xông mũi họng có thể đưa vi trùng vào sâu trong cơ thể gây viêm phế quản viêm phổi Tốt nhất là khi có chỉ định xông mũi họng của bác sĩ, nên xông tại các cơ sở y tế vì dụng cụ để xông được xử lý vệ sinh theo đúng quy trình quy định và có nhân viên theo dõi, khi có bất kỳ phản ứng gì sẽ được xử lý kịp thời.