Một biện pháp can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV nhất định phải chú ý

Tư vấn nhằm giúp cho con người giải toả những thắc mắc trong lòng, nhưng tư vấn cho người có HIV thì không chỉ giúp khách hàng có câu giải đáp mà còn giúp họ thay đổi nhận thức và hành vi...

Tại sao phải tư vấn?

Đối với những người có hành vi nguy cơ hoặc những người đã bị nhiễm HIV, họ thường có tâm lý rất hoang mang, lo sợ. Trong những hành vi nguy cơ đó có các hành vi nhạy cảm (nghiện ma tuý, quan hệ tình dục ngoài hôn nhân ). Đối với họ, việc giấu kín, không để người thân gia đình bạn bè biết là rất quan trọng. Vì thế các dịch vụ hỗ trợ qua các trung tâm tư vấn, tài liệu tuyên truyền, thông tin qua các phương tiện thông tin đại chúng và việc đảm bảo bí mật, giấu tên trở nên rất cần thiết với họ, giúp họ giải toả tâm lý, ổn định sức khoẻ tinh thần

Khác với những cuộc tư vấn về hôn nhân gia đình hay đất đai, nhà cửa..., tư vấn về HIV không chỉ giúp khách hàng có câu giải đáp thỏa đáng mà còn giúp họ thay đổi nhận thức và hành vi của mình.

Trong một quy trình xét nghiệm HIV đạt tiêu chuẩn, vấn đề tư vấn phải được tiến hành trước và sau khi xét nghiệm. Đây là một phần không thể thiếu và rất quan trọng để đánh giá tình trạng tích cực hoặc tiêu cực nếu bản thân khách hàng không được chuẩn bị tốt tâm lý. Đối với một số người tâm lý không ổn định thì việc đi cùng một người bạn tin cậy hoặc tiếp cận viên cộng đồng hoặc giáo dục viên đồng đẳng cũng là một giải pháp tốt.

Tư vấn nhiễm hiv

Đối tượng tư vấn

Tất cả những người: Lo lắng có thể bị nhiễm HIV/AIDS vì một lý do nào đó và tự nguyện xét nghiệm; Mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục; Vợ, chồng, bạn tình/bạn đời của người nhiễm HIV và người có nguy cơ cao; Người cho máu; Người có các dấu hiệu nhiễm trùng cơ hội điển hình; Người chăm sóc cho người có HIV/AIDS bị phơi nhiễm trong quá trình tiếp xúc (tai nạn kim tiêm, dao, vật nhọn dùng cho bệnh nhân đâm gây chảy máu...); phụ nữ mang thai: do lây truyền HIV từ mẹ sang con có thể để lại những hậu quả lâu dài và nặng nề, việc tư vấn xét nghiệm tự nguyện HIV cho phụ nữ mang thai cần được chú trọng đặc biệt.

Tư vấn quan trọng như thế nào?

 

Tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện nhằm cung cấp thông tin cần thiết về HIV/AIDS, xét nghiệm HIV và lợi ích của xét nghiệm; giúp người được tư vấn biết cách phòng bệnh cho bản thân; hỗ trợ xã hội và y tế đối với người bị nhiễm, giảm phân biệt đối xử và kỳ thị đối với người nhiễm và ngăn chặn lây truyền HIV/AIDS trong cộng đồng.

Tư vấn trước xét nghiệm là việc cùng một tư vấn viên đánh giá nguy cơ và chuẩn bị tâm lý trước khả năng nhận kết quả dương tính, chuẩn bị một tâm lý thật tốt trước “tin xấu” cho người làm xét nghiệm.  Vì thế, nếu tinh thần của họ chưa sẵn sàng nên hoãn cuộc xét nghiệm. Họ cần thời gian và thêm hỗ trợ.

Những thông tin liên quan đến HIV quan trọng nhất sẽ được cung cấp trong phần tư vấn sau xét nghiệm. Những người có kết quả dương tính sẽ được tư vấn  không làm lây lan virut, tránh nhiễm STI hoặc không lây thêm chủng HIV khác. Họ cũng sẽ được cung cấp những địa chỉ liên lạc tới các cơ sở y tế chăm sóc và hỗ trợ (bao gồm làm xét nghiệm CD4) và những hướng dẫn cần thiết để duy trì sức khoẻ. Đối với người nhận kết quả âm tính, tư vấn sau xét nghiệm là cơ hội để họ biết cách phòng tránh trong tương lai và duy trì các hành vi an toàn.

Xét nghiệm kèm tư vấn tạo ra sự thay đổi lớn trong cuộc sống của những người nhận kết quản dương tính. Khi biết kết quả, họ có thể sắp xếp lại cuộc sống một cách chủ động và tích cực hơn, đồng thời tiếp cận được những dịch vụ hỗ trợ cần thiết...

Có thể nói tư vấn xét nghiệm là một trong các biện pháp can thiệp dự phòng cơ bản và cũng là điểm khởi đầu cho các dịch vụ chăm sóc và hỗ trợ, bao gồm cả các dịch vụ phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Nói một cách khác, các dịch vụ chăm sóc và hỗ trợ thích hợp chỉ có thể được cung cấp sau khi có kết quả xét nghiệm. Đối tượng tư vấn có kết quả xét nghiệm HIV dương tính có thể được chuyển tuyến hoặc được giới thiệu để tiếp cận  với dịch vụ phòng lây truyền từ mẹ sang con, các chăm sóc y tế cũng như các hỗ trợ xã hội khác.

Để có cuộc tư vấn thành công

Cuộc tư vấn thành công là tư vấn có sự hợp tác giữa tư vấn viên và người được tư vấn. Cán bộ tư vấn không nhất thiết phải là cán bộ y tế, có thể ở rất nhiều đối tượng. Đó là cán bộ chuyên môn, cán bộ y tế, cán bộ làm công tác xã hội; các ban, ngành, gia đình, nhóm Tự lực... nhưng họ phải có kiến thức, được đào tạo kĩ năng tư vấn, biết vận dụng kinh nghiệm sống, tâm lý... Việc tư vấn có thể diễn ra ở bất kì hoàn cảnh nào (tại phòng tư vấn, tại nhà, công viên, vườn hoa...), có thể tư vấn trực tiếp hoặc gián tiếp...

Kinh nghiệm của các chuyên gia tư vấn về HIV cho thấy: sự đồng cảm, lắng nghe, quan tâm và tôn trọng khách hàng là những điều quan trọng quyết định thành công hay thất bại của một cuộc tư vấn. Cần tạo sự thân thiện, gần gũi để khách hàng không bị mặc cảm, sợ sệt và dễ dàng bộc lộ tâm tư tình cảm Đồng thời quan sát thân chủ từ diện mạo, thái độ để định hình cách tư vấn thế nào cho hợp lý, khuyến khích họ bộc lộ hết những hành vi nguy cơ nhưng không truy cứu hành vi, mà là xuất phát từ mong muốn bản thân. Thành công cuối cùng là cả hai bên cùng xây dựng kế hoạch để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV (dùng bơm kim tiêm riêng đối với người sử dụng ma tuý; dùng bao cao su cho những mối quan hệ ngoài hôn nhân; vận động bạn tình, vợ hoặc chồng tơi tư vấn, xét nghiệm...).