Tuyến nước bọt là gì? Cấu tạo, vai trò và những bệnh lý liên quan

1. Tuyến nước bọt là gì?

Tuyến nước bọt ở động vật có vú thuộc loại tuyến ngoại tiết, có ống tuyến và nang tuyến, vai trò là sản xuất nước bọt. Chúng cũng chế tiết amylase một enzym cắt tinh bột thành maltose.

2.  Cấu tạo tuyến nước bọt

Tuyến nước bọt được chia thành các thùy mạch máu và thần kinh đi vào tuyến ở rốn tuyến và dần dần chia nhánh vào các thùy.

 Nang tuyến

Các tế bào chế tiết hợp lại thành nang tuyến. Các nang tuyến sẽ đổ vào hệ thống ống tuyến. Có 3 loại nang tuyến nước bọt, đó là nang nhầy, nang nước, và nang hỗn hợp tùy thuộc vào loại tế bào chế tiết của nang. Mỗi nang gồm một hàng tế bào, xung quanh là màng đáy, và bên ngoài là tế bào cơ - biểu mô, có nhiệm vụ co bóp để đẩy nước bọt vào ống tuyến.

Các loại tuyến nước bọt trong cơ thể

Ống tuyến

Các ống tuyến nhỏ sẽ hợp lại để tạo thành ống gian tiểu thùy, rồi ống gian thùy, cuối cùng đổ vào ống chính và đổ vào miệng. Thành ống tuyến lớn sẽ giống với biểu mô niêm mạc miệng biểu mô lát tầng không sừng hóa. Nước bọt có ph kiềm, sẽ nhanh chóng bất hoạt trong môi trường acid của dịch vị

3. Phân loại tuyến nước bọt

Có nhiều tuyến nước bọt đổ vào miệng, nằm rải rác khắp niêm mạc của miệng. Trong đó có 3 đôi tuyến lớn là tuyến nước bọt mang tai, tuyến nước bọt dưới hàm và tuyến nước bọt dưới lưỡi.
Về chế tiết, các tuyến nước bọt chia làm 3 loại tuyến:
- Tuyến nước: Tuyến nước bọt mang tai là tuyến lớn nhất, ống tiết là ống stenon, chạy ở mặt ngoài cơ cắn, đổ vào miệng ở mặt trong má tương ứng vị trí răng số 5 và số 6 hàm trên.
- Tuyến nhầy: Tuyến nước bọt dưới lưỡi, là tuyến hỗn hợp, ống tiết là ống wharton.
- Tuyến hỗn hợp: Tuyến nước bọt dưới hàm bao gồm rất nhiều tuyến nhỏ.

4. Vai trò tuyến nước bọt