Sốt cao co giật ở trẻ em và cách xử trí nhanh, hiệu quả nhất

Năm nào cũng vậy, khi nhiệt độ ngoài trời vào mùa hè tăng cao thì số lượng trẻ phải nhập viện do sốt cao cũng tăng lên. Nguyên nhân chính là do trung khu điều nhiệt của trẻ chưa phát triển hoàn thiện nên cơ thể trẻ rất nhạy cảm với nhiệt độ bên ngoài. Khi bị sốt, đặc biệt là sốt cao, trẻ có thể bị co giật và dẫn đến một số biến chứng khác. Do vậy, cha mẹ cần có những kiến thức cần thiết để xử trí khi trẻ bị sốt cao co giật nhằm hạn chế tối đa các di chứng có thể xảy ra.

Thế nào là sốt cao co giật?

Co giật do sốt cao là hiện tượng chỉ xảy ra khi nhiệt độ cơ thể (thân nhiệt) tăng lên rất nhanh và trong một khoảng thời gian ngắn, thường gặp ở trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi có sốt cao đột ngột lại không được uống nước đầy đủ hoặc mặc quá nhiều áo, ở trong môi trường ngột ngạt, không thoáng khí.

Hiện tượng co giật rất có hại cho cơ thể và bộ não của trẻ do thiếu ôxy não, nhất là nếu cơn co giật kéo dài và tái đi tái lại nhiều lần. Trong cơn co giật trẻ thường nôn mửa nếu người lớn không có cách xử trí đúng và kịp thời thì trẻ có thể gặp nguy hiểm, vì hít phải chất nôn hoặc bị viêm phổi nặng do chất nôn từ trào ngược dạ dày vào phổi gây tổn thương phổi.  

Phát hiện cơn co giật do sốt cao

Nên nghĩ ngay đến co giật do sốt cao khi gặp những trường hợp sau: cơn giật xuất hiện ở trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi; cơn giật xuất hiện khi trẻ đang sốt cao, thân nhiệt trên 39oC. Nếu thân nhiệt hạ thấp hơn 39oC thì sẽ hết giật; cơn giật có tính chất lan toả toàn thân (hai tay, hai chân, mình và đầu), thời gian co giật ngắn dưới 10 phút; sau cơn co giật, trẻ ngủ. Nếu đánh thức thì trẻ tỉnh dậy ngay chứ không rơi vào tình trạng li bì, mê man hôn mê gọi hỏi không biết.

Cách sơ cứu trẻ bị co giật do sốt cao

Nhanh chóng tạo không khí thoáng mát, đặt trẻ nằm xuống giường hoặc phản, nơi bằng phẳng để đề phòng khi co giật, trẻ có thể bị ngã hoặc va đập vào vật cứng. Tốt nhất nên cởi bỏ hết quần áo cho trẻ, nếu không được thì nên nới rộng quần áo, nhất là vùng cổ. Dùng khăn mềm nhúng vào nước hơi ấm, lau khô khắp người cho trẻ, nhất là vùng nách, bẹn, trán. Lau đi lau lại nhiều lần như thế cho đến khi trẻ hết giật.

Vì trẻ co giật không thể uống thuốc được nên cần nhanh chóng đặt thuốc hạ nhiệt đường hậu môn (viên đạn đặt hậu môn: trẻ em dưới 2 tuổi dùng viên paracetamol 80mg, trẻ lớn dùng viên 150mg). Đợi khi trẻ ngừng cơn giật thì lật trẻ nằm nghiêng sang một bên ngay, đầu đặt ở vị trí an toàn, hơi ngửa ra ngoài tránh việc trào ngược dịch nôn trớ của trẻ vào phổi gây nguy hiểm đến tính mạng. Đưa trẻ đến cơ sở y tế khám ngay để tìm và điều trị nguyên nhân tránh co giật tái phát do sốt cao trở lại.

Một số điều cần tránh khi trẻ đang sốt cao co giật

Không nên tìm cách chống lại cơn co giật của trẻ bằng cách ghì chặt trẻ vì có thể gây tổn thương ở một số bộ phận cơ thể, hoặc có thể làm gãy xương trẻ. Không được cho trẻ ăn, uống bất cứ thứ gì vì có thể gây sặc cho trẻ. Không ủ ấm, mặc thêm quần áo cho trẻ mặc dù trong cơn sốt cao trẻ có thể bị rét run mà phải tìm cách hạ nhiệt nhanh chóng bằng cách làm mát cơ thể và môi trường xung quanh. Đó là biện pháp tốt nhất và an toàn nhất để phòng chống và cắt cơn co giật cho trẻ.

Phòng cơn co giật do sốt cao

Cơn co giật do sốt cao ở trẻ thường nếu đã xảy ra thì rất hay tái phát. Điều này gây hoang mang cho rất nhiều bậc cha mẹ, đồng thời cũng gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.

Nếu biết cách xử trí ngay từ lúc trẻ mới sốt, chúng ta có thể phòng tránh được cơn co giật: đưa trẻ đi khám và điều trị nguyên nhân ngay khi mới sốt; cho trẻ uống nhiều nước hoặc bú nhiều lần hơn; cởi bớt quần áo, đặt trẻ nằm nơi thoáng mát và không bao giờ được ủ ấm hoặc bọc kín trẻ; phải thường xuyên theo dõi thân nhiệt bằng cách cặp nhiệt độ cho trẻ khi trẻ sốt cao. Làm mát cơ thể trẻ bằng cách lau người cho trẻ bằng nước ấm và dùng thuốc hạ nhiệt khi nhiệt độ cơ thể lên quá 39oC.