Viêm phổi ở trẻ em - Những điều cha mẹ cần đặc biệt chú ý

Nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính (NKHHCT) là bệnh thường gặp ở trẻ em, nhất là ở trẻ em dưới 5 tuổi. Người ta ước tính rằng mỗi năm 1 em bé dưới 5 tuổi có thể mắc NKHHCT từ 5 đến 8 lần. Trong phần lớn trường hợp, viêm phổi ở trẻ em có thể tự khỏi trong vòng 10 -14 ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, khoảng 1/4 các trường hợp, bệnh sẽ diễn tiến thành viêm phổi và cần phải được điều trị cẩn thận để tránh biến chứng nặng nề, thậm chí tử vong.

Tầm quan trọng của viêm phổi ở trẻ em hiện nay:

Tại Việt Nam, hàng năm có khoảng 2,9 triệu lượt trẻ mắc viêm phổi và do vậy nước ta được xem là 1 trong 15 quốc gia có số lượng trẻ mắc viêm phổi nhiều nhất thế giới. Hàng năm vẫn có khoảng 4000 trẻ em Việt Nam chết vì viêm phổi

Trẻ dễ mắc viêm phổi khi nào?

Thời tiết chuyển mùa nhiệt độ thay đổi đột ngột rất dễ khiến trẻ mắc các bệnh đường hô hấp trong đó có viêm phổi.

Viêm phổi là bệnh lý viêm đường hô hấp lây truyền qua tiếp xúc, viêm phổi ở trẻ em thường gặp đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi. Trẻ bị suy dinh dưỡng hoặc trẻ sống trong môi trường ô nhiễm khói bụi đông đúc, tiếp xúc nhiều với khói thuốc lá hoặc chăm sóc không đúng cách sẽ có nguy cơ mắc viêm phổi cao hơn nhiều so với trẻ bình thường.

Có nhiều tác nhân gây viêm phổi nhưng chủ yếu là do vi khuẩn và virus đôi khi là do chăm sóc trẻ chưa đúng cách để trẻ bị sặc thức ăn, nôn, trớ, hít phải hóa chất…

Các bậc cha mẹ có thể phát hiện sớm viêm phổi ngay tại nhà

Cha mẹ cần phát hiện sớm viêm phổi ở trẻ em

Việc phát hiện và điều trị sớm viêm phổi có thể giúp chúng ta chặn đứng kịp thời lưỡi hái của “hung thần” này. Không chỉ trông chờ hoàn toàn vào các thầy thuốc mà mỗi bậc cha mẹ tự mình cũng có thể góp phần thực hiện mong ước đó.

Trong thực tế, khi trẻ bị ho 3 câu hỏi mà chúng ta cần đặt ra: khi nào trẻ có khả năng đã bị viêm phổi để đưa trẻ đi khám đúng lúc, khi nào cần cho trẻ nhập viện và khi nào cần cho trẻ đi cấp cứu ngay.

Làm thế nào để có thể phát hiện thật sớm viêm phổi ở trẻ em

Những biểu hiện chính của viêm phổi

– Ho: vừa đến nặng – thường là ho nặng tiếng.

– Thở nhanh liên tục (khác với thở nhanh nhất thời khi trẻ bị sốt cao).

Chúng ta có thể đếm được nhịp thở của trẻ trong trọn một phút để xem trẻ có thở nhanh hay không. Gọi là thở nhanh khi:

+ Trẻ < 2 tháng: Nhịp thở từ 60 lần/ 1 phút trở lên.

+ Trẻ từ 2 – 11 tháng: Nhịp thở từ 50 lần /1 phút trở lên.

+ Trẻ từ 12th – 5 tuổi: Nhịp thở từ 40 lần /1 phút trở lên.

Đếm nhịp thở là cách tốt nhất để phát hiện ra viêm phổi ở trẻ em

Phát hiện viêm phổi ở trẻ em bằng cách đếm nhịp thở khi trẻ đang nằm yên, không hoạt động gắng sức. Dùng đồng hồ có kim giây để đếm trong vòng 1 phút.

– Thở gắng sức: cánh mũi phập phồng, thở rên, co kéo cơ liên sườn (phần mềm giữa các xương sườn lõm vào khi trẻ hít vào), co rút hõm ức, rút lõm lồng ngực.

– Sốt: sốt vừa đến sốt cao.

– Đau ngực: không chỉ trong lúc ho, mà cả giữa các cơn ho.

– Nôn – không chỉ sau những cơn ho mạnh mà cả giữa các cơn ho.

– Tím tái quanh môi và ở mặt – do thiếu ôxy

– Thở rít: mặc dù thở rít thường là biểu hiện của nhiễm virus nhiều hơn nhưng đôi khi cũng xuất hiện trong viêm phổi ở trẻ em.

Làm thế nào để biết viêm phổi ở trẻ em nặng, cần nhập viện?

Đó là khi trẻ có dấu hiệu thở co lõm lồng ngực. Nghĩa là khi trẻ hít vào phần dưới lồng ngực của trẻ sẽ bị cơ này kéo lõm vào thay vì nở ra như bình thường.

Khi trẻ có dấu hiệu thở co lõm lồng ngực thì bệnh viêm phổi đã nặng, cần nhập viện ngay để điều trị.

Để nhận ra chính xác dấu hiệu này, chúng ta cần vén áo trẻ cao lên để thấy rõ vùng ngực và bụng trẻ, quan sát khi trẻ nằm yên, không bú, không khóc.

Khi nào cần cho trẻ đi cấp cứu ngay:

Viêm phổi ở trẻ em là khi trẻ có 1 trong những dấu hiệu nguy hiểm sau:

– Ở trẻ dưới 2 tháng: bỏ bú hoặc bú kém co giật trẻ ngủ li bì – khó đánh thức trẻ dậy, sốt hoặc lạnh thở khò khè

– Ở trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi: trẻ không thể uống được gì cả co giật ngủ li bì – khó đánh thức, thở có tiếng rít.

Đây là các dấu hiệu cho biết có thể trẻ đang trong tình trạng nguy kịch, tính mạng đang bị đe dọa, cần phải đưa trẻ đi Bệnh viện cấp cứu ngay lập tức để còn có thể cứu sống được trẻ.