Nghiện ma túy tổng hợp: Chưa có cách để điều trị đặc hiệu

Nếu như trước đây, chất ma túy được sử dụng chủ yếu là các dạng thuốc phiện như: morphin heroin cocain… thì nay tình trạng nghiện ma túy tổng hợp dạng amphetamine (ATS) có xu hướng tăng nhanh. Hiện chưa có thống kê chính thức nhưng báo cáo gần đây cho thấy tỷ lệ thanh niên trẻ nghiện chất này tăng ở khu vực Hà Nội, TP HCM và một số thành phố lớn.

ATS là hóa chất tổng hợp từ thuốc kích thích amphetamine, có tên khoa học là methamphetamin. Khi sử dụng, nó tác động trực tiếp lên hệ thống thần kinh trung ương, gây ra những sự thay đổi về suy nghĩ, hành vi, có thể còn gây ra ảo giác, hoang tưởng.Tiếp nhận nhiều trường hợp vào viện trong tình trạng loạn thần cấp do ma túy tổng hợp ATS, tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn, Trưởng khoa điều trị các rối loạn liên quan đến lạm dụng chất (khoa H), Bệnh viện tâm thần Hà Nội cho biết, người bệnh được đưa vào viện với muôn hình vạn trạng. Người nghiện heroin thường gây án lúc đói thuốc, gây án để có tiền hút ở tình trạng vẫn tỉnh táo. Trong khi đó, người sử dụng ma túy tổng hợp gây án trong tình trạng hoang tưởng ảo giác, giết người thường không có mục đích.

Heroin, thuốc phiện chỉ gây hưng phấn trong vài giờ nhưng ma túy tổng hợp tạo hưng cảm tới 3-4 ngày. Thời gian đó, người sử dụng vẫn sống trong thế giới hoang tưởng. Người nghiện ma túy tổng hợp thường nghe có “tiếng nói” trong đầu xui khiến nên có hành vi tấn công, dùng vũ khí sát thương người khác và gây ra những vụ án mạng nghiêm trọng.

Thống kê cho thấy nhóm ATS có khoảng 200 loại thuốc và ngày càng có nhiều thuốc mới trong khi đó chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

Chia sẻ tại hội thảo điều trị nghiện ma tuý tổng hợp mới đây tại Hà Nội, các chuyên gia cho rằng phác đồ điều trị ma túy được áp dụng trước đây là methadone không có tác dụng điều trị với ma túy tổng hợp, vì thế sự can thiệp về y tế kém hiệu quả. Các biện pháp cai nghiện chủ yếu áp dụng liệu pháp điều trị tâm lý, hỗ trợ cai nghiện tại cộng đồng với sự tham gia của các cấp, ban ngành, địa phương.

Một số bệnh viện tại Việt Nam như: bệnh viện tâm thần Hà Nội Đà Nẵng bệnh viện Tâm thần Trung ương đang triển khai nghiên cứu sử dụng liệu pháp tâm lý Matrix trong hỗ trợ điều trị nghiện và phục hồi chức năng cho người nghiện ma túy tổng hợp dạng amphetamine. Matrix là mô hình điều trị ngoại trú cho những người nghiện loại ma túy tổng hợp, được Trung tâm nghiên cứu Matrix, Mỹ xây dựng từ những năm 1980; chủ yếu dựa vào trị liệu nhóm. Thời gian điều trị là 4 tháng 16 tuần.

Bệnh viện Tâm thần Trung ương (Hà Nội) cho biết hiện điều trị cho khoảng 100 người tự nguyện tìm đến sau thời gian nghiện ATS 1-3 năm. Khi nhập viện, bệnh nhân thường có các rối loạn tâm thần như trầm cảm lo âu rối loạn hành vi, ảo giác…