21 giờ giành giật sự sống cho sản phụ bị thuyên tắc ối

Thuyên tắc ối (tắc mạch ối) là một tai biến sản khoa gây tử vong mẹ liên quan đến thai nghén và sinh nở ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Theo nhận định của các chuyên gia, tuy tỷ lệ mắc rất thấp nhưng tỷ lệ tử vong rất cao, thường trên 90% các trường hợp.

Đây được coi là một tai biến sản khoa đáng sợ nhất vì biến cố xảy ra thường trong giai đoạn cuối của chuyển dạ với cơn co tử cung mạnh và vỡ ối, trên một sản phụ hoàn toàn khỏe mạnh và chuyển dạ bình thường. Mới đây, BV Phụ sản Hà Nội đã cứu sống thành công trường hợp thuyên tắc ối nguy hiểm như vậy.

Giành sự sống từng giây

Mang song thai ở tuần thứ 30, một ngày trước khi nhập viện, chị Nguyễn Thị Tuân, 29 tuổi (thị trấn Quang Minh, Mê Linh, Hà Nội) thấy có dấu hiệu bất thường: đi tiểu nhiều bụng căng cứng, thai không máy.

Chị Tuân đã đến khám tại phòng khám bệnh tư nhân và được xác định hai thai chết lưu Chị đã quyết định lên BV Phụ sản Hà Nội để điều trị. Sau khi nhập viện, chị Tuân có dấu hiệu chuyển dạ và được chuyển lên phòng chờ đẻ.

Tuy nhiên, theo dõi suốt một ngày tại phòng đẻ tử cung chỉ mở được 3cm. Đến 16 giờ 45 phút, sản phụ vỡ ối tự nhiên. Sau vỡ ối 10 phút, bác sĩ của ca trực trước khám để chuẩn bị bàn giao cho kíp trực đêm, đột ngột sản phụ tím tái, mất tri giác suy hô hấp cấp, trụy tim mạch…

Ngay lập tức, toàn bộ êkíp bao gồm các bác sĩ gây mê hồi sức và phẫu thuật viên vừa hồi sức, vừa chuyển sang phòng mổ, trong quá trình di chuyển từ phòng đẻ sang phòng mổ, sản phụ bị rối loạn đông máu toàn bộ. Cùng lúc đó, lãnh đạo bệnh viện có mặt hội chẩn và quyết định được đưa ra chỉ trong tích tắc là mổ lấy thai dù hai thai đã chết để giải phóng chèn ép, cắt tử cung bán phần để cầm máu cứu mẹ.

Kíp hồi sức tích cực gồm BS. Hoan, BS. Chung và BS. Hiền cho biết, sản phụ có biểu hiện suy hô hấp cấp, rối loạn đông máu nặng, toàn bộ các vết chọc kim, chân catheter dẫn nước tiểu chảy máu không cầm... Với những biểu hiện đó, các bác sĩ xác định khả năng sản phụ bị tắc mạch ối   Với những kinh nghiệm đã có từ trước, các bác sĩ đã nhanh chóng hồi sức cho sản phụ bằng thông khí nhân tạo (đặt nội khí quản cấp cứu, thở máy kiểm soát hoàn toàn bằng áp lực dương..), đặt nhiều ven truyền lớn, đặt catheter vào tĩnh mạch trung ương. Lấy máu buồng nhĩ phải gửi giải phẫu bệnh và cho xét nghiệm lại toàn bộ các thông số cần thiết tại thời điểm cấp cứu.

Cho sản phụ dùng thuốc vận mạch, trợ tim và chống rối loạn đông máu bằng cách truyền 2,5 lít huyết tương tươi đông lạnh, 2 lít hồng cầu khối, 1 đơn vị tiểu cầu máy và 2 đơn vị yếu tố cryo, tổng cộng sản phụ được truyền 10 đơn vị máu và các chế phẩm máu

Êkíp cấp cứu cũng cho biết thêm, trong quá trình cấp cứu cho sản phụ, BS hồi sức và phẫu thuật viên liên tục hội chẩn để cầm máu cho sản phụ, tránh rối loạn đông máu. Công việc này phải phối hợp nhịp nhàng, bởi nếu phẫu thuật viên không cầm máu tốt thì bác sĩ hồi sức không thể hồi sức được, còn nếu bác sĩ hồi sức không tốt thì phẫu thuật viên cũng không thể cầm máu được...

BS. Lưu Quốc Khải - Trưởng khoa Đẻ bệnh viện Phụ sản Hà Nội, người trực tiếp tham gia mổ cấp cứu sản phụ Tuân nói: "Khi mổ tôi chỉ biết cố gắng hết sức vì mạng sống của sản phụ, cầm máu kỹ lưỡng từng nút chỉ để hạn chế rối loạn đông máu thêm".

Trao đổi với phóng viên, TS. Nguyễn Duy Ánh - Giám đốc bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho biết, thời gian mổ cấp cứu chỉ kéo dài khoảng 1 tiếng đồng hồ nhưng quá trình hồi sức và theo dõi sản phụ các bác sĩ đã phải thực hiện 21 giờ liên tục và nhiều ngày sau đó.

Mặc dù sản phụ đã có rối loạn huyết động, rối loạn đông máu, nhưng nhờ có chẩn đoán, xử trí đúng và kịp thời, sản phụ đã được cứu sống. Quá trình cấp cứu rất nhanh, nếu chỉ do dự vài giây, sản phụ có thể ngừng tim và tử vong Có được điều này là nhờ sự phối hợp nhịp nhàng của tập thể nhân viên của các khoa, từ Khoa Gây mê hồi sức, Phẫu thuật đến bộ phận xét nghiệm...

"Có được phúc này là nhờ thầy thuốc"

Ngồi chăm sóc con gái bên giường bệnh, bà Nguyễn Thị Tám - mẹ sản phụ Tuân cho biết, khi nghe tin con đang khỏe mạnh, chỉ vài phút sau lên Phòng chờ đẻ đã được báo nguy kịch, bà không thể tin vào tai mình và gia đình cũng khá bức xúc. Nhưng khi được giải thích và biết tình trạng của con gái thì gia đình đã huy động người nhà lên để cùng bệnh viện hỗ trợ về máu truyền nếu cần.  

 

Bà Tám cho biết thêm, trong lúc con gái bà đang được cấp cứu trong phòng mổ thì cứ 5 phút lại có bác sĩ và nhân viên y tế ra thông báo tình hình sức khỏe của con và tin cuối cùng gia đình bà nhận được là chị Tuân đã qua cơn nguy kịch.  

"Nhà tôi có phúc quá cô ạ, con tôi chẳng may bị như vậy mà các bác sĩ vẫn mang được cháu về với gia đình tôi, phúc này nhà tôi có được là nhờ các thầy thuốc!", bà Tám cảm động chia sẻ. Còn chị Nguyễn Thị Tuân, sau gần một tuần được các bác sĩ BV Phụ sản Hà Nội hồi sinh từ cõi chết sức khỏe chị đã dần hồi phục, da dẻ hồng hào, ăn được, chị Tuân nghẹn ngào nói: "Bằng tất cả sự biết ơn, em nhờ chị, qua báo chí gửi lời cảm ơn đến tất cả các y bác sĩ của BV, BS. Ánh, BS. Khải, BS. Hiền, BS. Chung... và các bác sĩ, y tá khác - những người đã tận tâm hết lòng giành giật sự sống không chỉ cho em mà cho con em, gia đình, bố mẹ em. Trong lúc gia đình em còn chưa hết bàng hoàng về sự mất mát 2 cháu thì lại nhận được tin em gặp nguy hiểm, giờ em được cứu sống là may mắn và hạnh phúc lắm!".