Dứa dại: Thảo dược cho người viêm gan, xơ gan cổ trướng

Dứa dại có nhiều công dụng

Dứa dại còn gọi là dứa gỗ, dứa gai… tên khoa học là Pandanus odoratissium L.F. thuộc họ Dứa dại Pandaceae. Đây là loại cây mọc hoang ở nhiều vùng trong nước ta, trên các bãi cát ẩm, dọc ven bờ suối, bờ sông ngòi.

Ở nhiều nơi, người ta dùng ngọn đọt non, gốc trắng mềm của cây dứa dại làm rau ăn. Từ cổ chí kim, lá, rễ, hạt và quả dứa đã được đông y sử dụng để làm thuốc chữa bệnh.

Theo đông y lá dứa dại có vị đắng cay, thơm với công năng sát khuẩn, hạ nhiệt làm long đờm lợi niệu. Rễ dứa dại được sử dụng làm thuốc nhiều hơn. Rễ có vị ngọt nhạt, tính mát, công hiệu lương huyết, lợi tiểu tiêu độc trừ đàm, phát hãn (ra mồ hôi), nên dùng trị cảm mạo phát sốt viêm thận thủy thũng viêm đường tiết niệu viêm gan xơ gan cổ trướng, viêm kết mạc mắt.

Ngoài ra còn dùng quả dứa dại trị lỵ ho hạt quả trị viêm tinh hoàn hay trĩ.

Một số bài thuốc từ cây dứa dại

Chữa đau đầu mất ngủ

Rễ dứa dại 20 - 30g, sao thơm, sắc lấy nước, chia 2 lần uống trong ngày.

Chữa tiểu buốt, đái ít

Rễ dứa 20 - 30g, rễ dứa gai (trái thơm) 20 - 30g, sắc lấy nước chia 2 lần uống trong ngày.

Chữa sỏi thận, tiết niệu

Rễ dứa dai hoặc dứa quả dại 12 - 20g, hạt quả chuối hột 10 - 12g, rễ cỏ tranh 10 - 12g, bông mã đề 8 - 10g kim tiền thảo (lá đồng tiền hay gọi lá mắt trâu) 15 - 20g, rễ cây lau 10 - 12g, củ cỏ ống 10 - 12g, sắc lấy nước uống làm 2 - 3 lần trong ngày vào trước bữa ăn, mỗi lần khoảng 100 - 150 ml.

Trị viêm thận phù thũng

Rễ dứa dại 30 - 60g thịt lợn nạc 150 - 200g, nấu thành canh ăn ngày một lần, một tuần cần ăn 3 - 4 lần. Kết hợp hằng ngày dùng rau dừa nước khô (Du long thái) 30 - 60g rau má 12 - 16g, Bông mã đề 10 - 12g, Bồ công anh 12 - 16g, sắc với nước uống vào trước bữa ăn ngày 2 lần, mỗi lần 150 ml.

Trị viêm gan, xơ gan cổ trướng

Rễ dứa dại hoặc quả dứa dại 20 – 30g, lá quao nước 20 - 30g, lá cây ô rô 12 - 20g, sắc lấy nước thuốc uống ngày 2 lần, mỗi lần chừng 150 ml vào trước bữa ăn.

Chữa chứng viêm tinh hoàn

Lấy hạt quả dứa dại 30 - 60g, lá tử tô 30g, lá quất hồng bì 30g, nấu kỹ lấy nước để còn ấm rửa hằng ngày.

Ăn uống kém sau sinh

Rễ dứa dại 15 - 20g, vỏ cây chòi mòi (Antidesma ghaesembilla Gaertn, thuộc họ thầu dầu Euphorbiaceae) 7 miếng cỡ 4x6 cm, sắc lấy nước uống ngày 2 lần vào trước bữa ăn, mỗi lần khoảng 100 ml.

BS Hoàng Thanh Sơn