Sốt rét là gì? Triệu chứng và phương pháp chăm sóc

Sốt rét là gì? Đây là một bệnh truyền nhiễm do Plasmodium sp gây ra, bệnh được truyền từ người này sang người khác qua trung gian muỗi Anopheles. Đây là một bệnh toàn thân, ngoài cơn sốt rét điển hình còn có thể có các bệnh cảnh rất nặng gây tử vong.

Sốt rét là gì?

Trong cơ thể người, các Plasmodium sp xâm nhập hồng cầu và đi qua các giai đoạn tự dưỡng, phân liệt. Thể phân liệt vỡ ra phóng tích các mảnh trùng. Mảnh trùng vào hồng cầu và tiếp tục chu trình hồng cầu theo lối sinh sản vô tính. Một số mảnh trùng phát triển thành giao bào.

Khi muỗi Anopheles sp hút máu bệnh nhân, các thể tự dưỡng, phân liệt sẽ chết đi. Giao bào sẽ phát triển thành giao tử. Giao tử đực phối hợp với giao tử cái thành hợp tử; hợp tử chuyển động, được gọi là trứng di động, tiến về vách dạ dày muỗi và chui vào đó thành trứng nang, trứng nang lớn dần và chứa đầy thoa trùng. Khi trứng nang vd, thoa trùng di chuyển đến tuyến nước bọt

Sốt rét là gì là câu hỏi nhận được nhiều sự quan tâm

Sốt rét là gì? Là khi muỗi Anopheles sp đốt người và tiêm thoa trùng vào da. Thoa trùng xâm nhập máu rồi tới gan lớn dần lên thành thể phân liệt ngoại hồng cầu. Thể này vỡ ra phóng thích mảnh trùng. Mảnh trùng xâm nhập hồng cầu và tiếp tục chu trình hồng cầu; với Plasmodium vivax, Plasmodium malaraie và Plasmodium ovale, một số mảnh trùng tái xâm nhập tế bào gan tạo thành chu trình ngoại hồng cầu.

- Thời gian hoàn thành chu trình vô tính trong hồng cầu thì cố định: 4 giờ với Plasmodium vivax, 24-36 giờ với Plasmodium falciparum, 72 giờ với Plasmodium malariae.

- Thời gian hoàn thành chu trình hữu tính ở muỗi thì tuỳ thuộc nhiệt độ ngoại cảnh: Khi nhiệt độ thấp hơn 14°c chu trình ngưng lại, khi nhiệt độ tăng thì chu trình sẽ rút ngắn đi.

Sốt rét là bệnh xã hội rất phổ biến ở nhiều quốc gia vùng nhiệt đới, châu Phi, châu Á, Trung Mỹ và Nam Mỹ. Môi trường thuận lợi về sinh địa cảnh cũng như ý thức của người dân kém làm (tăng sự tiếp xúc giữa người và muỗi Anopheles sp do đó gia tăng số người mắc bệnh. Hiện có khoảng 100 quốc gia nằm trong vùng sốt rét, số người bị nhiễm sốt rét ước lượng là 270 triệu người. Bệnh sốt rét phổ biến ở Việt Nam, tập trung ở vùng núi cao, đầm lầy, vùng nước lợ ven biển...

Triệu chứng sốt rét là gì?

Thời gian ủ bệnh: Khoảng 1-3 tuần.

Giai đoạn rét run: Khoảng 30-60 phút thân nhiệt tăng nhưng bệnh nhân lạnh dữ dội, run nổi da gà

Giai đoạn sốt: Khoảng 60-120 phút, nóng tăng, kèm nhức đầu nôn mửa

Giai đoạn đổ mồ hôi: Mồ hôi ra nhiều khát nước sốt hạ dần.

Các triệu chứng sốt rét thường rất rõ ràng

Giữa hai cơn sốt bệnh nhân có khi mệt buồn ngủ bỏ ăn nhưng đôi khi vẫn sinh hoạt bình thường. Khoảng cách giữa hai cơn sốt rét 24-36 giờ (với Plasmodium íalciparum); 48 giờ (với Plasmodium vivax). Một số trường hợp cơn sốt không rõ rệt hoặc kéo dài liên tục.

Cách chăm sóc bệnh nhân sốt rét là gì?

Người bị sốt rét phải được theo dõi chặt chẽ về nhiệt độ, mạch huyết áp tình trạng mất nước và toàn trạng. Khi sốt cao, người bệnh cần nằm cố định ở giường, không được tự ngồi dậy và đi lại vì rất dễ ngã, gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Việc điều trị bệnh nhân sốt rét (BNSR) cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

- Phát hiện và điều trị thật sớm bệnh sốt rét.

- Chọn thuốc và liều lượng tùy thuộc vào loại ký sinh trùng sốt rét, trọng lượng cơ thể, thể trạng, mức độ miễn dịch đối với bệnh.

- Dùng thuốc sốt rét phải đúng phác đồ, đủ liều, đủ ngày.

- Phải điều trị toàn diện, coi trọng chữa đặc hiệu với chữa triệu chứng và nuôi dưỡng người bệnh.

- Quản lý ca bệnh sau điều trị.