Nhiễm toan là bệnh gì? Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị bệnh nhiễm toan

Nhiễm toan là bệnh gì?

Nhiễm toan là tình trạng nồng độ axit trong các dịch cơ thể vượt mức bình thường, xảy ra khi thận và phổi không thể giữ cân bằng pH của cơ thể. Có hai loại bệnh nhiễm toan là:

- Nhiễm toan chuyển hoá

- nhiễm toan hô hấp

Độ axit của máu được đo bằng cách xác định độ pH của nó. Giá trị pH của máu càng lớn thì tính kiềm càng lớn, tính axit nhỏ, trái lại, giá trị pH của máu nhỏ thì tính kiềm sẽ nhỏ, còn độ axit sẽ lớn. Mặc dù bệnh có vẻ nhẹ nhưng những khác biệt về số lượng nồng độ axit có thể dẫn đến tình trạng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khoẻ và thậm chí có thể đe doạ đến tính mạng.

Nhiễm toan do bệnh tiểu đường

Triệu chứng thường gặp

Cả nhiễm toan hô hấp và chuyển hóa đều có nhiều triệu chứng. Tuy nhiên, các triệu chứng của nhiễm toan lại khác nhau tùy theo nguyên nhân gây ra bệnh.

Một số triệu chứng thường gặp của nhiễm toan hô hấp bao gồm:

- Dễ mệt mỏi

- Lú lẫn

- Khó thở

- buồn ngủ

- Đau đầu

- Thở nhanh và nông

- Lú lẫn

- Mệt mỏi

- Đau đầu

- Buồn ngủ

- Chán ăn

- Vàng da

- Tăng nhịp tim

- Hơi thở có mùi trái cây – dấu hiệu của nhiễm toan do đái tháo đường 

Nhiễm toan hô hấp

Nguyên nhân gây bệnh nhiễm toan

Nhiễm toan hô hấp xảy ra khi quá nhiều CO2 tích tụ trong cơ thể. Thông thường, phổi sẽ loại bỏ khí CO2 trong khi thở. Tuy nhiên, đôi khi cơ thể của bạn không thể thải đủ lượng CO2 do:

- Các tình trạng hô hấp mãn tính như hen suyễn

- Chấn thương ngực

- Béo phì

- Lạm dụng thuốc an thần

- Lạm dụng rượu

- yếu cơ ngực

- Các vấn đề với hệ thần kinh

- Cấu trúc ngực bị biến dạng.

Nhiễm toan chuyển hóa bắt đầu ở thận thay vì ở phổi. Bệnh xảy ra khi thận không thể loại bỏ đủ axit hoặc thải quá nhiều bazơ. Có ba dạng chính của toan chuyển hóa, bao gồm:

- Nhiễm toan do đái tháo đường xảy ra ở những người mắc bệnh đái tháo đường kiểm soát kém. Nếu cơ thể bạn thiếu insulin, ceton sẽ tích tụ trong cơ thể và làm toan máu

- Nhiễm toan tăng clo huyết là do mất natri bicarbonate. Bazơ này giúp giữ máu trung hòa. Cả tiêu chảy và nôn ói đều có thể gây ra chứng nhiễm toan này

- Nhiễm toan lactic xảy ra khi có quá nhiều axit lactic trong cơ thể. Nhiều thứ có thể gây ra tích tụ axit lactic, bao gồm sử dụng rượu lâu ngày, suy tim ung thư động kinh suy gan thiếu oxy kéo dài và lượng đường trong máu thấp tập thể dục kéo dài…

Bệnh nhân nhiễm toan không nên hút thuốc và uống rượu

Điều trị nhiễm toan

Các lối sống và biện pháp tại nhà sau đây có thể giúp bạn đối phó với bệnh nhiễm toan:

- uống thuốc an thần theo toa và đừng bao giờ uống chung với rượu

- Bỏ thuốc lá vì út thuốc lá có thể làm tổn thương phổi của bạn và làm cho hô hấp kém hiệu quả

- Duy trì trọng lượng khỏe mạnh vì béo phì có thể khiến bạn khó thở hơn

- Uống nhiều nước và các chất dịch khác

- Kiểm soát đái tháo đường Nếu kiểm soát lượng đường trong máu tốt, bạn có thể tránh được nhiễm toan ceton

- Ngừng uống rượu vì uống rượu lâu ngày có thể làm tăng tích tụ axit lactic.