Gốc tự do là gì? Chúng được sinh ra ở đâu? Đặc điểm của gốc tự do

Gốc tự do là gì?

Gốc tự do (Anh ngữ: free radical hoặc radicals) là một phân tử với một điện tử độc thân, chưa tạo thành cặp. Bình thường, một phân tử hay nguyên tử ổn định có sự cân bằng giữa các điện tử âm (electron) và điện tử dương. Khi phân tử hay nguyên tử bị mất một điện tử âm, chúng trở thành gốc tự do (chất oxy hóa).

Gốc tự do Là phân tử chưa tạo thành cặp

Gốc tự do được coi là thủ phậm gây ra các tổn thương cấu trúc ADN gây ngạt hô hấp tế bào Đây là nguyên nhân trực tiếp gây ung thư

Gốc tự do hình thành như thế nào?

Trong cơ thể người, các phân tử có đầy đủ điện tử bao bọc xung quanh thì ở trong tình trạng ổn định về cấu trúc. Gốc tự do là những phân tử "không ổn định" vì chúng thiếu mất một điện tử. Để bù đắp vào sự thiếu hụt ấy, gốc tự do sẽ "chiếm đoạt" điện tử của phân tử ổn định kế bên. Lúc này trong khi gốc tự do đã thành phân tử ổn định thì phân tử vừa bị chiếm đoạt mất điện tử lại trở thành gốc tự do, tạo nên một chuỗi phản ứng không có lợi cho cơ thể.

Gốc tự do được sinh ra từ đâu

Gốc tự do luôn được hình thành từ nhiều con đường khác nhau, được chia làm hai loại:

Gốc tự do sinh ra từ thói quen hút thuốc, uống rượu bia

1. Nội sinh: được coi là cần thiết cho các phản ứng hóa học trong chu trình chuyển hóa của tế bào, mô diễn ra liên tục trong cơ thể bao gồm cả các phản ứng miễn dịch như việc đại thực bào cũng sinh ra gốc tự do. Sử dụng chúng để tấn công và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh (gốc tự do tốt).

2. Ngoại sinh (phát sinh ra do các tác động của môi trường sống). Các yếu tố môi trường tác động sinh ra gốc tự do. Có rất nhiều tia tử ngoại (UV), các loại bụi kim loại thuốc lá, bụi công nghiệp (khí thải từ nhà máy, xe), chất phụ gia thuốc trừ sâu chất bảo quản thực phẩm thức ăn, nước uống có chưa nấm mốc độc tố vi khuẩn, các chất phóng xạ các hành vi, thói quen cá nhân như hút thuốc uống rượu bia ăn nhiều đồ ăn sinh axit.

Đặc điểm của gốc tự do

Tính bất ổn: Do thiếu một điện tử (electron) nên gốc tự do thường bất ổn, dễ dàng tạo ra các phản ứng hóa học.

Tính dễ chiếm đoạt: Xu hướng luôn tìm cách chiếm đoạt điện tử từ các phân tử khác để bù đắp vào sự thiếu hụt của mình. hệ quả là sẽ làm phát sinh ra hàng loạt các gốc tự do mới gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động trao đổi chất bình thường của tế bào.

Gốc tự do có xu hướng đạt đến sự ổn định

Có xu hướng đạt đến sự ổn định: luôn có khuynh hướng đạt đến sự ổn định và có thời gian tồn tại rất ngắn hoạt tính rất mạnh. Gốc tự do có thời gian hoạt động càng ngắn thì độc tính càng cao.

Được sinh ra thường xuyên trong cơ thể thông qua chuỗi hô hấp tế bào. Mỗi ngày cơ thể phải chống laị sự tấn công của hàng chục nghìn gốc tự do.