Bệnh đái tháo đường thai kỳ - những điều mẹ rất cần

Các nguy cơ cho mẹ và trẻ sơ sinh

Nguy cơ cho mẹ

Các biến chứng trong thời gian mang thai: nhiễm toan máu đe dọa tính mạng cả mẹ và thai nhi đa ối sinh non Các biến chứng lâu dài sau sinh: trở thành đái tháo đường vĩnh viễn, dễ bị mắc các bệnh lý tim mạch hoặc béo phì sau sinh. 

Nguy cơ cho thai nhi và trẻ sơ sinh

Các nguy cơ cho thai: các dị tật bẩm sinh (hay gặp là vô sọ nứt đốt sống não úng thủy các dị tật thần kinh khác, dị tật tim dị tật thận không có hậu môn); đa ối; thai to trên 4.000g; thai chậm phát triển trong tử cung liên quan đến sự kém tưới máu của tử cung và rau thai; thai chết lưu

Một số nguy cơ ở trẻ sơ sinh: hội chứng suy hô hấp cấp: con của những bệnh nhân không được kiểm soát đường máu tốt có nguy cơ cao bị hội chứng suy hô hấp cấp; hạ đường máu với các triệu chứng: trẻ bị hôn mê hơn là kích thích, và hạ đường máu có thể phối hợp với ngừng thở, hoặc thở nhanh, tím, hoặc co giật; hạ calci máu, tăng bilirubin máu; đa hồng cầu và ăn kém.

Ai cần kiểm tra ĐTĐ thai kỳ?

Tất cả các phụ nữ có thai cần được đánh giá nguy cơ bị đái tháo đường ở lần khám thai đầu tiên. Chỉ định làm nghiệm pháp tăng đường huyết tùy thuộc mức độ nguy cơ của sản phụ. Chỉ định làm nghiệm pháp tăng đường huyết sớm hơn khi: BMI >25 (BMI = Cân nặng (kg)/(Chiều cao(m)* (chiều cao (m); tiền sử bị đái tháo đường thai kỳ ở lần có thai trước; tiền sử gia đình có người bị đái tháo đường; tiền sử đẻ con trên 4kg; đa ối; cân nặng thai to hơn so với tuần tuổi của lần mang thai hiện tại; có đường niệu.

Nếu kết quả bình thường thì nên làm lại lần thứ 2 ở tuần 24-28 của thai kỳ. Những trường hợp sản phụ không nằm ở nhóm nguy cơ trên sẽ được chỉ định làm nghiệm pháp ở tuần thứ 24-28 của thai kỳ.

Lưu ý trước khi làm nghiệm pháp tăng đường huyết cho sản phụ?

Không làm nghiệm pháp khi đang bị bệnh cấp tính (nhiễm trùng tai mũi họng, tiết niệu, stress…); ba ngày trước ngày làm nghiệm pháp không ăn chế độ kiêng, cần thiết ăn chế độ ăn giàu carbonhydrat khoảng 150-200g/ngày ít nhất 3 ngày; không vận động quá sức trước ngày làm nghiệm pháp (tập thể dục); nghiệm pháp làm vào buổi sáng sớm sau khi bệnh nhân nhịn đói khoảng 8-14h (Nhịn ăn từ 20h tối trước ngày làm nghiệm pháp và đến phòng khám trước 8h sáng); thời gian tiến hành nghiệm pháp là 120 phút. Trong lúc làm nghiệm pháp sản phụ nghỉ ngơi tại chỗ, không được ăn.

Điều trị ĐTĐ thai kỳ

Kiểm soát đường huyết ổn định đóng vai trò quan trọng trong điều trị ĐTĐ thai kỳ. Cần tuân thủ tốt chế độ ăn và luyện tập trong quá trình theo dõi và điều trị; chế độ ăn giảm các loại đường hấp thu nhanh như đường sữa bánh kẹo hoa quả ngọt.

Các thức ăn dạng tinh bột cần hạn chế như cơm, xôi, bánh chưng… Chia nhỏ bữa ăn. Đảm bảo ăn đủ chất dinh dưỡng nhiều chất xơ; Tăng cường đi bộ sau ăn là một trong những yếu tố quan trọng giúp giảm tình trạng kháng insulin đặc biệt ở những thai phụ béo phì trước mang thai Cần hỏi ý kiến của các bác sĩ sản khoa trước khi luyện tập; Theo dõi đường huyết lúc đói và sau ăn 1h hoặc 2h.