Nguyên nhân bị kiết lỵ do thức ăn hay vi khuẩn gây nên?

Bệnh kiết lỵ là tình trạng nhiễm trùng ở ruột già do Entamoeba histolyca hoặc do vi khuẩn Shigella. Hầu hết nhiễm trùng ở dạng mang mầm bệnh không triệu chứng, một số biểu hiện ở dạng tiêu chảy nhẹ kéo dài, hoặc trầm trọng hơn là lỵ tối cấp. Nguyên nhân bị kiết lỵ biểu hiện lâm sàng ngoài ruột thường là áp xe gan, có thể vỡ vào màng bụng, màng phổi, màng ngoài tim.

Nguyên nhân bị kiết lỵ

Đó là do vi khuẩn shigella gây viêm toàn bộ đại tràng và trực tràng Bệnh thường lây truyền qua phân. Người thân trong gia đình bị bệnh, đi cầu không rửa tay, lấy thực phẩm cho bé ăn hoặc mua thực phẩm đường phố có nhiễm shigella.

Cũng có thể trong nhà nuôi chó, mèo, phân chó, mèo cũng chứa vi khuẩn gây bệnh. Trẻ thích chơi với súc vật, sờ vào lông, bò ra nền nhà rồi đưa tay vào miệng... Trong nhà có ruồi, ruồi bu vào phân người chứa vi khuẩn rồi bu trên thức ăn...

Nguyên nhân bị kiết lỵ theo y học hiện đại

Do Amip (Dysenteric Amibienne), một loại trùng do bác sĩ Loesh và Kartulis tìm ra năm 1875.

Do trực khuẩn ngắn không di động, gam âm, gây ra. Có thể do:

Trực khuẩn là nguyên nhân bị kiết lỵ hàng đầu

+ Shigella Amigua hoặc trực khuẩn Schmitz.

+ Shigella Dysenteriae hoặc trực khuẩn Shiga.

+ Shigella Paradysenteriae hoặc trực khuẩn Flexner.

+ Shigella Sonnei hoặc trực khuẩn Sonne.

Nguyên nhân bị kiết lỵ theo y học cổ truyền

Sách "Nội Khoa Học Thượng Hải và Thành Đô" ghi: Nguyên nhân gây ra Bệnh lỵ:

Thấp nhiệt: Lúc giao tiếp giữa mùa hè và thu, nhiệt tà bị uất, thấp khí bị ứ trệ cùng với nhiệt độc kết hợp với nhau hóa thành máu và mũi, gây ra kiết kỵ.

+ Thấp Nhiệt gọi là Bạch Lỵ.

+ Nhiệt nhiều gọi là Xích Lỵ.

Ăn uống không điều độ hoặc thức ăn không sạch: ăn nhiều thức ăn béo (cao lương mỹ vị) làm hại Tỳ Vị, Tỳ Vị hư không thắng nổi Thấp làm cho Thấp ủng trệ bên trong nung đốt tạng phủ khí huyết ngưng trệ sinh ra máu và mũi. Người hay ăn các thức ăn sống, lạnh, hàn thấp tích trệ ở trong kèm theo ăn uống không cẩn thận hàn thấp làm tổn thương (hại) Tỳ Vị, khí của Đại Trường bị trở ngại làm tổn hại đến doanh (dinh) huyết sinh ra chứng Hàn Thấp Lỵ. Cảm thụ phải thời hành dịch khí, ủng trệ ở trường vị, hợp với khí huyết hóa ra mũi, máu, thành Bệnh Dịch Độc Lỵ.

Thực phẩm không hợp vệ sinh là nguyên nhân bị kiết lỵ

Trình Chung Linh trong sách "Y Học Tâm Ngộ" đời nhà Thanh (1644) nêu ra 3 nguyên nhân:

- Tích nhiệt

- Cảm phong hàn bế tắc

- Do ăn uống thức ăn sống, lạnh.

Như vậy, nguyên nhân bị kiết lỵ có thể gom thành 2 loại

+ Ngoại nhân: Do ngoại tà Hàn, Thấp, Nhiệt và Dịch độc.

+ Nội nhân:Do ăn uống làm tổn thương Tỳ Vị.

Tuy chia nguyên nhân bị kiết lỵ ra làm 2 loại như trên nhưng 2 yếu tố này luôn ảnh hưởng đến nhau:

+ Có khi bệnh ở trong nhân bệnh ở ngoài mà dễ phát sinh (chính khí suy - tà khí thịnh).

+ Có khi bệnh bên ngoài nhân có Bệnh ở trong mà phát sinh (tà khí thịnh - chính khí suy).