Hướng dẫn của bác sĩ giúp sơ cứu trẻ ngay tại nhà!

Liên tiếp cấp cứu trẻ hóc dị vật

Mới đây, các bác sĩ khoa hô hấp – bệnh viện Nhi Trung ương đã tiến hành phẫu thuật nội soi gắp thành công chiếc đinh ghim sắt đế nhựa dùng để ghim giấy trong phế quản bé gái Nguyễn Thị Thương (12 tuổi, tỉnh Sơn La).

Theo người nhà bệnh nhân, chiều ngày 17/5, trong lúc chơi đùa với em gái ở nhà, bé Thương nhặt được chiếc đinh ghim bằng sắt có đế nhựa loại thường dùng để ghim giấy nên đã cầm nghịch chơi. Trong lúc chơi bé cho đinh ghim vào miệng và sơ ý nuốt phải.

Sau tai nạn, bé ho sặc sụa, khạc ra máu, nôn nhiều nên được người nhà đưa đến bệnh viện đa khoa Mộc Châu (Sơn La) khám. Tại đây, qua chụp X-quang các bác sĩ xác định lồng ngực cháu bé có dị vật hình đinh ghim. Bé Thương được chuyển tới Bệnh viện Nhi Trung ương để theo dõi và tiếp tục điều trị.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, các bác sĩ tiến hành chụp X-quang và hình ảnh chụp cho thấy có dị vật là một chiếc đinh ghim dài khoảng 1,5cm nằm ở vị trí thành ngực của bé gái. Các bác sĩ đã hội chẩn và quyết định phẫu thuật nội soi lấy dị vật ra khỏi lồng ngực của bé.

Ca phẫu thuật nội soi gắp dị vật được tiến hành ngay trong buổi chiều ngày 18/5. Sau hơn 10 phút làm thủ thuật, các bác sĩ đã lấy ra được một chiếc đinh ghim bằng sắt dài 1,5cm, loại đế nhựa để ghim giấy nằm trong phế quản gốc trái của bé Thương.

Rất may chiếc đinh ghim được lấy ra kịp thời nên đã không nguy hại đến tính mạng của bé. Hiện sức khỏe bé đã ổn định và đã được ra viện.

Sau trường hợp của bé Thương 2 ngày, bệnh viện tiếp tục tiếp nhận một bệnh nhi khác mới 1 tuổi, quốc tịch Úc, nhập viện vì nghi ngờ hóc dị vật.

Theo người nhà bệnh nhi, trước khi nhập viện một ngày, sau khi ăn trẻ bị ho sặc sụa, thở rít nên đã được người nhà chuyển thẳng đến Bệnh viện Nhi Trung ương khám.

Tại đây, các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn và quyết định nội soi tìm dị vật đường thở cho bé trai. Sau gần 10 phút nội soi, ê kíp phẫu thuật đã gắp ra được dị vật là đầu hạt ngô trong khí quản của bé trai.

Hóc dị vật – tai nạn thường gặp ở trẻ em

Ths.BS Lê Thanh Chương (Khoa Hô hấp – BV Nhi Trung ương) cho biết, mọi lứa tuổi đều có thể bị dị vật đường thở, hay gặp nhất là trẻ dưới 4 tuổi.

Khi bị sặc, hóc dị vật, nếu để lâu có thể dẫn đến tình trạng ho ra máu gây viêm nhiễm hoặc áp xe quanh dị vật. Nguy hiểm hơn, khi bị sặc, dị vật chui vào đường thở, có thể bịt đường thở, gây suy hô hấp cấp dẫn đến tử vong

'Mỗi năm bệnh viện tiếp nhận nhiều trẻ nhập viện do hóc dị vật, có tuần tới 4-5 ca… Dị vật thường là đồng xu, đồ chơi, cúc áo, bi sắt, đồ ăn. Đặc biệt một số trường hợp trẻ nuốt phải các vật sắc nhọn như đinh vít, đinh ghim… đe dọa gây thủng thực quảngây nguy hiểm đến tính mạng', BS Chương cho hay.

Do vậy, Khi phát hiện hay nghi ngờ trẻ bị dị vật đường thở, tùy từng trường hợp mà có cách xử trí hợp lý.

Trong trường hợp bị sặc, nhất là đối với trẻ nhỏ, nếu có biểu hiện tím tái khó thở thì phải tiến hành cấp cứu ngay tại chỗ bằng thủ thuật dùng tay ép chặt vào bụng nhằm tạo một áp lực mạnh trong đường dẫn khí để đẩy dị vật ra khỏi đường hô hấp trên.

Cần giữ bình tĩnh, tránh cố gắng móc dị vật ra khỏi miệng trẻ vì chưa chắc lấy ra được mà có khi đẩy vào sâu hơn. Hơn nữa, việc móc họng có thể dẫn đến nôn ói, trẻ hít sặc lại chất ói lại càng nguy hiểm hơn.

- Nếu trẻ vẫn tỉnh táo, hồng hào, không khó thở, vẫn khóc được nói được thì giữ nguyên tư thế ngồi, nhanh chóng mang đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra, nếu đúng dị vật đường thở sẽ lấy ra.

- Nếu trẻ có biểu hiện tím tái, khó thở nặng, ngưng thở, không khóc được, không nói được thì sau khi gọi xe cấp cứu, cần phải tiến hành thủ thuật can thiệp kịp thời trong thời gian đợi xe tới.

Trong trường hợp, trẻ dưới 2 tuổi, dùng phương pháp vỗ lưng ấn ngực; Với trẻ trên 2 tuổi, có thể dùng biện pháp ép bụng, còn được gọi là phương pháp Heimlich.

Hướng dẫn sơ cứu:

Có 2 loại thủ thuật can thiệp:

Với trẻ dưới 2 tuổi, dùng phương pháp vỗ lưng ấn ngực:

+ Cho trẻ nằm sấp trên cánh tay trái của người sơ cứu, đầu hướng xuống đất. Lưu ý giữ chắc để cổ và đầu trẻ khỏi bị tuột. Dùng gót bàn tay phải vỗ mạnh 5 cái vào vùng lưng giữa 2 xương bả vai của trẻ.

+ Sau đó lật trẻ từ tay trái qua tay phải của người sơ cứu. Quan sát em bé xem có hồng hào chưa, có thở, khóc được chưa.

Kiểm tra miệng trẻ xem có dị vật nào không và lấy ra. Nếu dị vật vẫn chưa ra ngoài hoặc trẻ vẫn chưa thở thì làm tiếp biện pháp ấn ngực.

Lấy 2 ngón tay ấn vào vùng thượng vị (vùng trên rốn và dưới xương ức). Ấn mạnh 5 cái theo chiều từ trên xuống dưới liên tiếp.

+ Kiểm tra xem bé đã thở, khóc lại chưa, nếu chưa tiếp tục lặp lại động tác này cho đến khi xe cấp cứu tới.

Với trẻ trên 2 tuổi có thể dùng phương pháp Heimlich:

- Trường hợp trẻ còn tỉnh

Để cho trẻ đứng. Người sơ cứu đứng phía sau lưng hoặc quỳ gối, choàng 2 tay ra phía trước ngang thắt lưng.

Một tay nắm thành nắm đấm, một tay chồng lên tay còn lại, đặt ngay vào vị trí ở vùng thượng vị, dưới xương ức của trẻ.

Ấn mạnh theo hướng từ dưới lên trên 5 cái thật mạnh liên tiếp. Nếu chưa hóc dị vật ra thì có thể lặp lại biện pháp này từ 6 đến 10 lần.

- Trường hợp hôn mê bất tỉnh

Đặt trẻ nằm ngửa. Người sơ cứu quỳ gối, tựa hai chân hai bên đùi trẻ. Nắm 2 bàn tay thành nắm đấm, đột ngột ấn vào dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh từ dưới lên trên 5 cái liên tiếp.

Trong tình huống bệnh nhân hôn mê và không thở được thì trước tiên phải bắt đầu bằng hà hơi thổi ngạt 2 cái.

Nếu dị vật vẫn chưa ra, trẻ vẫn chưa thở được thì cần thì kết hợp vừa hà hơi thổi ngạt vừa dùng tay ấn, cho đến khi dị vật văng ra hoặc bệnh nhân khóc, thở được, hồng hào hơn.