Tại sao tiêu chảy cấp do vi-rút Rota gây tử vong cao ở trẻ?

Hàng năm, trên thế giới có khoảng hơn 453.000 trẻ em dưới 5 tuổi chết vì nhiễm vi-rút Rota, hầu hết tập trung ở các nước đang phát triển, chiếm 29% số ca tử vong do tiêu chảy ở trẻ dưới 5 tuổi1. Phần lớn các trường hợp tiêu chảy cấp do vi-rút Rota gặp ở giai đoạn trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi. Bên cạnh đó, có nhiều nguyên nhân khiến loại vi-rút này trở nên đáng sợ.

Vi-rút Rota nguy hiểm với trẻ nhỏ

Dễ lây lan: Vi-rút Rota lây qua đường phân-miệng, qua tiếp xúc với tay hoặc các bề mặt và vật thể bị nhiễm vi-rút Rota, thậm chí qua đường hô hấp nhưng ít gặp2. Vi-rút được thải ra ngoài theo phân của người bệnh và tồn tại từ 4 giờ đến vài tuần trong phân, ở bàn tay trên sàn nhà, các đồ vật2… và chỉ cần 1 lượng nhỏ khoảng 10 con là đủ lây bệnh khi bé tiếp xúc với các đồ vật trên và đưa vào miệng. Do đó, khả năng lây lan của loại vi-rút này là rất cao.

Vi-rút Rota- nguyên nhân chính gây bệnh tiêu chảy cấp cho trẻ dưới 5 tuổi

Không diệt trừ được bằng biện pháp vệ sinh thông thường: Điều đáng lo ngại là vi-rút Rota gần như không thể bị tiêu diệt bởi các biện pháp vệ sinh thông thường như xà phòng mà chỉ bị tiệt trừ bởi các dung dịch diệt khuẩn có chứa cồn

Dễ nhầm lẫn với các bệnh tiêu chảy khác: Triệu chứng điển hình sau khi trẻ bị nhiễm vi-rút Rota là nôn ói và tiêu chảy Nếu mẹ không theo dõi sát sao, không đưa trẻ đến bệnh viện để làm xét nghiệm thì có thể nhầm lẫn với các bệnh tiêu chảy do những nguyên nhân khác như: do vi khuẩn vi-rút, ngộ độc thực phẩm rối loạn tiêu hóa… Đến khi trẻ bị mất nước nghiêm trọng, việc đưa đến bệnh viện muộn sẽ càng làm tăng nguy cơ tử vong ở trẻ.

Chưa có thuốc đặc trị: Kháng sinh không có tác dụng đối với bệnh tiêu chảy cấp do vi-rút Rota, cách điều trị tốt nhất cho trẻ là bù nước. Tuy nhiên, khi trẻ mắc bệnh, ngoài việc tiêu chảy nhiều lần còn kèm theo nôn ói làm cho việc bù nước bằng đường uống rất khó khăn. Nếu không được truyền dịch kịp thời, trẻ sẽ bị suy kiệt nhanh chóng, thậm chí tử vong.

Phụ huynh cũng lưu ý là, trẻ nhiễm vi-rút Rota một lần không có nghĩa là trẻ có thể kháng được bệnh. Trẻ vẫn có nguy cơ mắc bệnh nhiều lần trong đời.

Làm sao để phòng ngừa?

Tuy nguy hiểm nhưng vi-rút Rota hoàn toàn có thể phòng ngừa. Cho trẻ bú mẹ uống nước nấu chín, sát khuẩn các bề mặt, sử dụng nước sạch, vệ sinh môi trường rửa tay kỹ lưỡng là giải pháp hiệu quả bảo vệ con bạn khỏi các bệnh tiêu chảy khác nhưng không bảo vệ bé hoàn toàn khỏi vi-rút Rota. Do đó, Tổ chức Y tế thế giới xác định chủng ngừa bằng vắc-xin là giải pháp được ưu tiên cho phòng ngừa bệnh tiêu chảy và viêm dạ dày ruột cấp do vi-rút Rota gây ra ở trẻ nhỏ.

Tại Việt Nam, trẻ có thể bị nhiễm vi-rút Rota ngay từ 3 tháng tuổi nên cho trẻ uống ngừa càng sớm càng tốt. Lịch uống vắc-xin nên bắt đầu từ lúc bé 6 tuần tuổi và cần hoàn tất liệu trình trước 6 tháng tuổi. Nếu uống vắc-xin ngừa vi-rút Rota chứa chủng hoàn toàn từ người, chỉ cần 2 liều, trẻ đã đủ miễn dịch để phòng bệnh.

Nếu bạn có con dưới 6 tháng tuổi, hãy sớm đưa con đến các bệnh viện Sản, Nhi hoặc Trung tâm y tế dự phòng để được tư vấn uống ngừa vi-rút Rota càng sớm càng tốt ngay từ lần khám chủng ngừa đầu tiên lúc trẻ được 6 tuần tuổi.