Que tránh thai "đi lạc" lên tim, phổi: Chuyên gia sản khoa Việt lý giải nguyên nhân

Mới đây, câu chuyện của 1 phụ nữ sống tại Anh, cô Deborah Louise suýt mất mạng do que tránh thai 'chu du' qua tim lên phổi gây tắc phổi được nhiều chị em phụ nữ quan tâm.

Suýt chết vì que tránh thai 'đi lạc'

Cô Deborah đã chia sẻ câu chuyện của mình lên mạng xã hội như một lời cảnh báo đến chị em phụ nữ Cô viết: 'Cảm ơn tất cả mọi người đã chúc mừng sinh nhật tôi. Thật may mắn khi có thể nhận lời sinh nhật của mọi người vì sáng nay ca phẫu thuật loại bỏ que tránh thai ra khỏi cơ thể tôi đã thành công.

Tôi cấy que tránh thai từ năm 2015, sau đó nó đã 'chu du' khắp cơ thể tôi, đi qua cả tim. Sau nhiều lần chụp X quang và siêu âm nhưng không thể xác định vị trí của nó, đến tháng 8/2017 các bác sĩ mới có thể phát hiện chiếc que tránh thai đang nằm tắc tại động mạch phổi bên phải của tôi thông qua chụp CT. Thật may là tôi chưa phải thực hiện phẫu thuật mở lồng ngực để lấy nó ra'.

Cấy que tránh thai đang trở thành biện pháp tránh thai an toàn được nhiều chị em tin tưởng

Câu chuyện được hơn 70 nghìn lượt chia sẻ và rất nhiều chị em phụ nữ quan tâm vì cấy que tránh thai được xem là phương pháp mới hữu ích cho chị em phụ nữ, nhưng nhiều chị em không khỏi băn khoăn lo lắng.

Chị Vũ Thị Huyền – Triều Khúc Hà Nội tâm sự sau sinh bé lớn, chị muốn cấy que tránh thai vì sử dụng tránh thai hàng ngày chị hay quên nên nhiều lần phải uống tránh thai khẩn cấp khiến người hay mệt.

Bé thứ hai cũng sinh ngoài kế hoạch của vợ chồng chị nên sau sinh bé, chị đã tìm hiểu về việc cấy que tránh thai. Thấy trường hợp của người phụ nữ Anh trên được nhiều chị em chia sẻ chị Huyền cũng lo ngại không biết nên chọn phương pháp tránh thai nào.

Que tránh thai đi lạc là trường hợp cực kỳ hi hữu

Theo Tiến sĩ Nguyễn Hữu Trung – phòng khám sản phụ Hoàng Gia, TP.HCM, đây là trường hợp hiếm gặp được được đăng trên tạp chí y khoa chính thống dưới dạng báo cáo ca (case report).

Trường hợp này được bác sĩ Pierre- Marie Heudes báo cáo trên Elsevier. Người phụ nữ này 18 tuổi, được cấy que tránh thai ở mặt trong cánh tay trái. Có một điều đặc biệt là ngay sau thủ thuật, vùng cấy que tránh thai có một khối máu tụ (hematoma) khá lớn.

Tuy nhiên, theo thời gian, khối máu tụ này tự hết và không gây triệu chứng gì khó chịu. 5 tháng sau khi cấy, cô đó đi tháo que vì cảm thấy vùng cấy que vẫn còn hơi đau nhẹ. Khó khăn mới bắt đầu xuất hiện ở thời điểm này.

Các bác sĩ không tìm thấy que qua siêu âm dù xét nghiệm nội tiết cho thấy que tránh thai vẫn còn trong người cô gái. Chụp xquang, CT scan, MRI (tất cả các phương tiện chẩn đoán hình ảnh cao cấp nhất) vùng cánh tay trái vẫn không tìm thấy que tránh thai ở đâu.

Các bác sĩ cho cô gái chụp X quang ngực thì phát hiện que cấy tránh thai nằm trong lồng ngực. Chụp cắt lớp CT scan lồng ngực sau đó phát hiện vị trí của que tránh thai đi lạc chỗ nằm trong động mạch phổi.

Đây là một trường hợp cực hiếm gặp. Bình thường, máu từ các tĩnh mạch ở khắp thân thể sẽ chảy về tim và sau đó được tim bơm máu lên phổi qua các động mạch phổi.

TS Bác sĩ Nguyễn Hữu Trung - Giám đốc phòng khám sản khoa Hoàng Gia

Các tác giả cho rằng que tránh thai có thể theo tĩnh mạch ở vùng cánh tay và theo dòng chảy của máu dần dần được vận chuyển về tim người phụ nữ (tâm nhĩ và tâm thất bên phải). Tại đây, tim co bóp để đẩy máu lên động mạch phổi đồng thời đẩy luôn cái que tránh thai lên động mạch phổi và cái que này bị kẹt lại ở đây.

Do lòng ống động mạch phổi hình ống với đường kính lớn và que tránh thai không thể bít hết lòng ống động mạch phổi nên máu từ tim (tâm thất bên phải) vẫn lên được phổi (qua động mạch phổi) để thực hiện quá trình hô hấp trao đổi khí và bệnh nhân không có triệu chứng gì cả.

Bác sĩ đã lấy que tránh thai bằng thủ thuật can thiệp mạch qua da từ một vết rạch nhỏ ở đùi bên phải của bệnh nhân.

Ưu - nhược điểm của biện pháp cấy que tránh thai

Bác sĩ Trung cho biết, loại que tránh thai trong trường hợp trên không phải là loại đang được sử dụng ở Việt Nam. Tuy nhiên, tai biến trên vẫn có thể xảy ra với bất kỳ loại que tránh thai nào. Nhưng không phải vì trường hợp hết sức hi hữu hiếm gặp này mà từ bỏ phương pháp tránh thai này vốn được xem là an toàn và hiệu quả tránh thai gần 100%.

Bác sĩ Trung cho biết que cấy tránh thai có hình ảnh như là một que tăm chứa hormone progestin

Que này được cấy vào dưới da vùng cánh tay bằng một dụng cụ chuyên biệt đi kèm. Sau khi được đưa vào cùng dưới da cánh tay, que cấy sẽ phóng thích dần dần lượng hormone vào cơ thể tạo ra tác dụng ngừa thai kéo dài có thể lên đến 3 năm (tùy loại). Hormone sử dụng trong que cấy tránh thai đang sử dụng trên thị trường Việt nam là Etonogestrel.

Que tránh thai có thể tạo ra một số sự thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt Trong vài tháng đầu triệu chứng có thể xảy ra là ra kinh ít hơn, ngắn hơn hay ngược lại có thể rong kinh kéo dài >8 ngày rong huyết (ra huyết bất thường không theo chu kỳ), không có kinh (vô kinh). Sau 1 năm thì que cấy tránh thai thường hay gây vô kinh

Các triệu chứng khác ít gặp hơn như đau đầu chóng mặt căng ngực buồn nôn … Các triệu chứng này thường thoáng qua hay giảm đi theo thời gian.

Ưu điểm của việc cấy que tránh thai là có đối tượng sử dụng của cấy que tránh thai rất rộng. Các bà mẹ đang cho con bú, phụ nữ trên 40 tuổi, người có u xơ tử cung có thể sử dụng an toàn. Các bà mẹ sau sinh tốt nhất nên đợi sau thời kỳ hậu sản (6 tuần sau sinh) mới bắt đầu sử dụng que cấy này.

Các trường hợp có yếu tố nguy cơ cho tim mạch như hút thuốc lá béo phì tiểu đường hay cả bệnh nhân cao huyết áp đều có thể dùng. Không phải uống thuốc mỗi ngày hay phải chuẩn bị trước mỗi lần quan hệ, que cấy tránh thai cũng không ảnh hưởng đến việc quan hệ tình dục

Tuy nhiên, khi sử dụng que cấy tránh thai thường gây rong kinh trong vài tháng đầu. Cũng như dụng cụ tử cung, thủ thuật cấy que tránh thai cần phải được thực hiện tại cơ sở y tế và được thực hiện bởi nhân viên y tế đã được huấn luyện về cách đặt và rút que cấy.

Hơn nữa, khi thực hiện thủ thuật cấy que tránh thai, các bác sĩ sẽ luôn tránh các tĩnh mạch lớn trên cánh tay vì biến chứng tạo khối máu tụ chảy máu có thể xảy ra..

Khi cấy que tránh thai, người phụ nữ nên theo dõi vị trí que cấy. Việc này có thể thực hiện qua tự sờ nắn que cấy. Nếu que chạy lệch, nằm sâu hơn cần tới cơ sở y tế để được tư vấn.

Cấy que tránh thai gây vô kinh khiến nhiều chị em lo lắng. Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Trung, việc không ra kinh nguyệt hàng tháng của một phụ nữ khi cấy que tránh thai là chuyện hết sức bình thường và không cần lo lắng gì. Kinh nguyệt bình thường là do sự bong tróc lớp lót trong lòng tử cung.

Những người sử dụng cấy que tránh thai, lớp lót trong lòng tử cung không bị bong tróc ra, có trường hợp sẽ không thấy có kinh trong vài tháng, đôi khi đây là tín hiệu tốt cho sức khỏe của họ. Họ sẽ không bị mất máu theo chu kỳ hàng tháng và họ hoàn toàn không bị 'ứ máu kinh' gì cả.