Cách phát hiện sớm và điều trị điếc ở trẻ hiệu quả

Theo các chuyên gia y tế, trẻ bị điếc càng được phát hiện sớm và điều trị kịp thời càng có khả năng phục hồi cao, nhất là dưới 2 tuổi. Với những trẻ sinh non, suy hô hấp, nhiễm trùng sơ sinh, mẹ bị bệnh trong khi mang thai… càng phải lưu ý hơn để tránh trường hợp trẻ bị câm do điếc sớm.

Trẻ nào có nguy cơ bị điếc?

Bé T.V.C., 18 tháng tuổi, ở Long Biên Hà Nội được bố mẹ đưa đến bệnh viện Xanh Pôn, Hà Nội khám vì đến thời điểm này bé vẫn chưa bập bẹ nói như các bạn. Theo như người nhà bé C., mặc dù bố mẹ là người bình thường nhưng sau khi sinh, C. bị nhiễm trùng tai nên gia đình lo ảnh hưởng đến độ nghe của bé. Sau khi khám, bác sĩ kết luận bé C. bị điếc do vậy không biết nói. Rất may là C. được bố mẹ đưa đến viện sớm nên khả năng phục hồi của bé cao.

Bé P.T.C, 17 tháng tuổi được cha mẹ đưa đến bệnh viện Nhi đồng 1, TP HCM khám tai vì C. gần như không đáp ứng với những tiếng động ở xung quanh. Khi bác sĩ kết luận C. bị điếc chị đã không tin vì trong gia đình không có ai mắc bệnh này. Khi được hỏi về tiền sử khi mang thai mẹ C. cho biết chị bị mắc bệnh Rubella Tuy nhiên, siêu âm 3 chiều cho thấy hình ảnh thai nhi phát triển bình thường, không bị dị tật nên chị quyết tâm để đẻ. Khi sinh, bé bị suy dinh dưỡng bào thai, nặng 2,3kg.

Theo các chuyên gia, mẹ bị nhiễm rubella khi mang thai là một trong hai nhóm nguyên nhân chính gây điếc hoặc nghe kém ở trẻ em. Đây là điếc bẩm sinh do bất thường trong quá trình phát triển của bào thai. Nhóm nguyên nhân thứ hai là do mắc các bệnh như: sinh non nhẹ cân vàng da nhiễm trùng tai viêm màng não… Ảnh hưởng của nghe kém hoặc điếc đến sự phát triển của trẻ tùy thuộc vào lứa tuổi mắc bệnh. Nếu trẻ bị điếc hoặc nghe kém trong giai đoạn mới sinh thì nhiều khả năng trẻ sẽ không nói được nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Nếu trẻ mắc chứng nghe kém hoặc điếc sau khi đã biết nói thì việc phát hiện sớm giúp trẻ giao tiếp và học hành tốt hơn.

Phát hiện sớm như thế nào?

Nếu trẻ chỉ cần có một trong những biểu hiện như: Không phản ứng với tiếng động lớn đột ngột; không xoay đầu theo hướng giọng nói của người thân; không làm theo hoặc không hiểu các hướng dẫn của cha mẹ; khó khăn trong phát triển ngôn ngữ; nói to hoặc không sử dụng kỹ năng ngôn ngữ thích hợp theo tuổi… thì cần phải đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra mức độ nghe.

Ngoài ra, các bậc cha mẹ có thể thử phản ứng nghe của trẻ ngay từ khi trẻ mới được 5 tháng tuổi bằng cách gọi hoặc gây tiếng động xem trẻ có biết quay đầu về hướng phát ra tiếng động hay không. Thông thường, trẻ 5 tháng tuổi đã có thể biết quay đầu về phía có tiếng động. Nếu nghi ngờ trẻ bị điếc (nhất là trong gia đình có nhiều người bị câm điếc), cha mẹ nên cho trẻ đi khám thính giác ở chuyên khoa tai mũi họng để được điều trị sớm. Các bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ đo điếc thích hợp và hiện đại để phát hiện chứng nghe kém ở trẻ em. Các xét nghiệm này có mức độ chính xác rất cao và đang ứng dụng tại Bệnh viện Nhi đồng 1 - TP.HCM.

Tại Hà Nội, có thể đưa trẻ đến bệnh viện Xanh Pôn, Bệnh viện Tai Mũi - Họng - Trung ương… để khám điếc sớm bằng việc kiểm tra thính lực với kỹ thuật đo âm ốc tai (OAE) và đo đáp ứng thính giác thân não bằng (ABR) để phát hiện tật điếc ngay cả khi dưới 6 tháng tuổi. Kỹ thuật này được tiến hành khi trẻ đang ngủ hoặc nằm yên, không đau và rất an toàn.

Phòng ngừa điếc ở trẻ

Để phòng ngừa điếc sớm ở trẻ em nên tiêm vaccin phòng Rubella cho phụ nữ trong tuổi sinh đẻ, điều trị dứt điểm các bệnh lý đường hô hấp ở trẻ em và tầm soát nghe kém hoặc điếc ở các trẻ có nguy cơ như: viêm màng não trẻ sinh non nhẹ cân vàng da nặng, những trẻ có nằm trong các khoa hồi sức sơ sinh hơn 5 ngày. Đây là những biện pháp giúp phát hiện sớm hoặc ngăn ngừa điếc ở trẻ em. Nếu trong gia đình có nhiều người bị câm điếc thì nên đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra độ nghe của trẻ. Bệnh càng phát hiện sớm, khả năng phục hồi càng cao.