Biến chứng hoại tử khớp do dùng corticoid không đúng

Thời gian gần đây ghi nhận nhiều trường hợp biến chứng do dùng tùy tiện chế phẩm có chứa corticoid. Đây là dạng thuốc “ưa dùng” của nhiều người để: giảm đau, trừ mụn, tăng cân... mà không biết tác hại khôn lường của nó.

Vừa qua bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (BV. ĐHYD) tiếp nhận trường hợp người bệnh Trần Thanh T., sinh năm 1989, nhà ở Đắk Lắk, nhập viện với chẩn đoán bị biến chứng corticoid.

Theo lời kể của anh T., do da đầu bị ngứa, anh nghe mọi người xung quanh hướng dẫn có loại thuốc tiêm từ 10 - 12 mũi thì sẽ khỏi. Sau hơn 10 ngày tiêm liên tục, nhận thấy cơ thể mình khác lạ như mặt phù, da sạm đen, mỏi mệt, mụn trứng cá nổi khắp người, anh không tiêm nữa. Tuy đã dừng thuốc một thời gian nhưng các triệu chứng trên không thuyên giảm, anh đã đến khám tại BV. ĐHYD và được chẩn đoán là bị biến chứng corticoid do sử dụng liều lượng quá cao trong thời gian dài, dẫn đến suy tuyến thượng thận mạn, ảnh hưởng tới xương khớp như loãng xương hoại tử vô trùng chỏm xương đùi của khớp háng...

TS.BS. Trần Quang Nam - Trưởng khoa Nội tổng hợp BV. ĐHYD cho biết, loại thuốc mà anh T. đã tiêm không xác định rõ nguồn gốc sử dụng và khi có những triệu chứng bất thường thì người bệnh mới đến bệnh viện Khi xét nghiệm máu có cortisol và bác sĩ phát hiện người bệnh bị suy tuyến thượng thận một tuyến nội tiết trong cơ thể tiết ra chất cortisol, đây là bằng chứng cho thấy người bệnh có tiêm thuốc corticoid mà bản thân người bệnh cũng không biết.

Khi được theo dõi và điều trị suy thượng thận vài tháng, người bệnh cảm thấy đau mơ hồ ở khớp háng làm đi lại khó khăn. Người bệnh được chẩn đoán bị hoại tử khớp háng có thể liên quan với biến chứng dùng corticoid không phù hợp. Tuy đã ngưng không tiêm thuốc corticoid nhưng hậu quả vẫn còn tiếp diễn như mệt mỏi và tác động xấu lên xương vẫn còn tiếp tục. Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy người bệnh bị hoại tử chỏm xương đùi hai bên và buộc phải thay khớp vì không thể điều trị hồi phục bằng phương pháp thông thường.

PGS.TS.BS. Bùi Hồng Thiên Khanh - Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình BV. ĐHYD cho biết, người bệnh bị hoại tử chỏm xương đùi hai bên do dùng corticoid liều cao, chân bên trái nặng hơn chân phải. Đây là một biến chứng rất đặc biệt, đôi khi chụp X-quang rất khó phát hiện, cần phải khảo sát sâu hơn bằng chụp MRI khớp háng. Vì vậy, bác sĩ đã quyết định phải thay khớp háng bên trái toàn phần, phần chân bên phải do nhẹ hơn nên để bảo tồn, bác sĩ sẽ cấy sụn khớp vào phần bị hư.

TS.BS. Trần Quang Nam lưu ý những trường hợp như anh T. phải thận trọng trong việc sử dụng thuốc, không nên nghe theo tin đồn dẫn đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Khi người bệnh sử dụng corticoid phải có chỉ định của bác sĩ và theo dõi liên tục các biến chứng có thể xảy ra như gây hoại tử các khớp lớn, đặc biệt là khớp xương đùi, chỏm xương đùi, khớp háng…

Các cơ quan chức năng cũng cần kiểm soát chặt chẽ hơn việc bán thuốc có chứa corticoid, không để tình trạng tự ý cho chỉ định corticoid vượt khả năng chuyên môn như hiện nay. Người dân cũng nên tránh không nghe lời “dụ dỗ” ngon ngọt của một số kẻ hành nghề trái phép cho uống hay tiêm chích corticoid.