BS Nguyễn Thị Hòa chia sẻ: Kém ngửi là triệu chứng nhiều bệnh khác nhau

Câu hỏi: Cháu chào bác sĩ! Năm nay cháu 21 tuổi. Ngay từ khi sinh ra cháu không ngửi được hết các mùi, không phân biệt được các mùi. Cháu chi ngửi được mùi dầu gió hay mùi hôi hay thơm thôi. Còn lại thì cháu không phân biệt được. Xin hỏi bác sĩ cháu phải làm sao ạ?

Trả lời:

BS. Nguyễn Thị Hòa - Bác sĩ đa khoa - Bệnh viện đa khoa Đống Đa, cho biết:

Bạn vẫn còn ngửi biết được mùi dầu gió, thơm, hôi thì bạn mắc chứng 'kém ngửi' chứ chưa phải 'mất ngửi'. Về phương diện sinh lý muốn ngửi được, con người cần phải có đầy đủ hai điều kiện.

- Phải có tiếp xúc với chất sinh mùi: Ngày nay người ta đã phát hiện được tới 250.000 chất sinh mùi; đa số là chất hữu cơ và tất cả đều có thể bay hơi (vì phải khuếch tán trong không khí), hòa tan (vì muốn tác động được lên tế bào khứu giác phải hòa tan được trong lớp nhầy phủ trên bề mặt vùng khứu).

Độ nhạy của khứu giác được đánh giá trong 'ngưỡng khứu', nghĩa là bằng lượng tối thiểu của chất sinh mùi cần thiết để gây ra được kích thích khứu giác (ngửi thấy mùi). Ngưỡng này hết sức nhạy ở một số loài vật như chó chẳng hạn: đối với một vài chất sinh mùi, chỉ cần có nồng độ khoảng 8.000 phân tử/m3 không khí là đủ cho chó phát hiện ra. Ở người, ngưỡng khứu giác khác nhau ít nhiều tùy từng cá thể, do đó người này có thể 'thính mũi' hơn người khác. Tuy nhiên, nếu ở mức nồng độ chuẩn đối với một chất sinh mùi nhất định mà không ngửi thấy được thì phải chẩn đoán là bị 'kém ngửi'.

- Phải có cơ quan khứu giác hoạt động bình thường: Trước hết, đường thở qua mũi phải được thông thoáng để khi hít vào, các phân tử mùi khuếch tán trong không khí có thể lên tới được vùng khứu (là nơi tập trung của tế bào khứu giác) nằm ở trên nóc của hai hốc mũi. Các tế bào này phải hoạt động được bình thường và đường thần kinh dẫn truyền khứu giác lên não phải nguyên vẹn.

Kém ngửi có thể là triệu chứng của nhiều căn bệnh khác nhau. Trước hết, cần đi khám để phát hiện và giải quyết các nguyên nhân làm trở ngại luồng không khí đi lên vùng khứu như: vẹo vách ngăn mũi thịt thừa hay polyp mũi, dính vách mũi, to cuốn mũi (đặc biệt to cuốn mũi giữa làm hẹp khe khứu).

Khoảng 30% số bệnh nhân viêm xoang mạn tính bị kém ngửi do quá trình viêm lâu năm làm thoái hóa niêm mạc mũi. Bệnh trĩ mũi gây teo niêm mạc mũi, làm hỏng các yếu tố thần kinh của vùng khứu cũng gây ra kém ngửi. Ngoài ra, các nhiễm độc (do thuốc lá rượu tiếp xúc với các chất độc như chì, các khí độc...) bệnh viêm não viêm màng não u màng não cũng có thể gây rối loạn khứu giác. Do đó, sau khi khám tai mũi họng không phát hiện được nguyên nhân gây kém ngửi, bạn nên khám chuyên khoa thần kinh.