Cùng điểm danh 9 loại virut tồi tệ nhất thế giới bạn nhé!

Bạn đã nghe nói về Ebola và bây giờ mọi người đều biết đến Zika, nhưng có rất nhiều virut nguy hiểm vẫn gây ra những vấn đề khủng khiếp. Mới đây, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã có cuộc thảo luận về các tác nhân gây bệnh mới nổi hàng đầu có khả năng bùng phát thành dịch bệnh nghiêm trọng trong tương lai gần. Đây là những loại virut rất nguy hiểm.

Sốt xuất huyết Crimea-Congo

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC), lây truyền chủ yếu cho con người từ bọ ve và thú nuôi sốt xuất huyết Crimea-Congo xuất hiện lần đầu tiên tại Crimea vào năm 1944, nơi mà nó có tên là sốt xuất huyết Crimea. Sau đó, khi nó đã được ghi nhận vào năm 1969 như là thủ phạm cho bệnh ở Congo, tên của nó đã được thay đổi. Theo WHO, dịch sốt xuất huyết Crimea-Congo có tỷ lệ tử vong đến 40% và chưa có vắc-xin phòng ngừa.

Các triệu chứng đến đột ngột và bao gồm đau đầu sốt cao, nôn đau lưng đau khớp và đau dạ dày Khi bệnh vẫn tiếp tục, có thể có vết bầm tím nghiêm trọng và chảy máu cam cũng như xuất huyết ở mặt, miệng và họng.

Trong một số trường hợp, virut có thể lây truyền từ người sang người do tiếp xúc gần với máu hoặc chất dịch cơ thể bị nhiễm bệnh. Sốt xuất huyết Crimea-Congo xuất hiện ở nhiều nơi bao gồm châu Phi, Trung Á, Trung Đông, miền Đông và miền Nam châu Âu và Ấn Độ.

Bệnh do virut Ebola

Các trường hợp mắc Ebola đầu tiên còn được gọi là sốt xuất huyết Ebola xảy ra vào năm 1976. Theo báo cáo của WHO, mặc dù dịch bệnh đầu tiên xảy ra ở ngôi làng xa xôi gần các khu rừng mưa nhiệt đới Trung Phi, nhiều vụ dịch gần đây cũng xảy ra ở các khu vực đô thị bệnh nghiêm trọng này do virut lây truyền từ động vật hoang dã sang người, sau đó lây lan từ người sang người. Tỷ lệ tử vong trung bình là 50%, nhưng trong một vài vụ dịch lên đến 90%.

Không có vắc-xin Ebola nhưng có các thử nghiệm lâm sàng được đánh giá.

Sốt xuất huyết Marburg

Hai dịch bệnh bí ẩn xảy ra ở châu Âu trong những năm 1960 đã được các nhân viên phòng xét nghiệm phát hiện hồi cứu khi họ nghiên cứu những con khỉ châu Phi được nhập khẩu từ Uganda. Là một filovirus từ họ virut Ebola, nó được đặt tên sau khi phát hiện lần đầu tiên tại Marburg (một thành phố nước Đức). Vật chủ tự nhiên của virut này là con dơi ăn quả thuộc họ Pteropodidae. Virut được truyền từ loài dơi sang người và sau đó lây lan qua tiếp xúc giữa người với người.

Các triệu chứng bao gồm sốt cao nhức đầu và đau cơ dữ dội, bắt đầu đột ngột và tiến triển nhanh đến các rối loạn tiêu hóa hôn mê và chảy máu. Trong những trường hợp tử vong (lên đến 88% các trường hợp) xảy ra trong vòng chưa tới 10 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng. Không có vắc-xin phòng ngừa hoặc cách chữa trị. WHO đã ghi nhận các vụ dịch ở Angola, Cộng hòa Dân chủ Congo, Kenya, Nam Phi và Uganda.

Sốt Lassa

Theo WHO, khoảng 80% số người bị nhiễm virut Lassa không bao giờ có triệu chứng, do đó rất khó phát hiện virut. Đây là một bệnh từ động vật lây truyền sang người qua tiếp xúc với thức ăn hoặc đồ gia dụng bị ô nhiễm nước tiểu hoặc phân chuột. Nhưng bệnh cũng có thể lây lan từ người sang người qua máu hoặc chất dịch bị nhiễm bệnh.

Đối với những người có triệu chứng, chúng thường nhẹ và bao gồm sốt nhẹ cùng yếu toàn thân. Những người có các triệu chứng nghiêm trọng hơn có thể bị xuất huyết nội nhãn, chảy máu lợi và mũi cũng như nôn suy hô hấp sưng mặt điếc và đau dữ dội. Chỉ khoảng 1% trường hợp nhiễm virut Lassa bị tử vong.

Các bệnh coronavirus MERS và SARS

Hội chứng hô hấp vùng Trung Đông (MERS) và hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) là một phần của họ coronavirus (các virut thường gây ra những bệnh đường hô hấp trên). Cho dù virut dường như được lây truyền từ lạc đà bị nhiễm bệnh cả hai căn bệnh này dễ lây lan khi người hắt hơi và ho

Theo CDC, SARS được báo cáo lần đầu tiên ở châu Á vào năm 2003, nhưng dịch bệnh lây lan nhanh trên toàn cầu và không có nhiều trường hợp được báo cáo từ năm 2004.

Tuy nhiên, MERS được báo cáo lần đầu tiên vào năm 2012 và kể từ đó lan sang các nước khác. Theo WHO, khoảng 36% bệnh nhân MERS đã tử vong. Không có vắc-xin phòng ngừa hoặc cách chữa trị.

Sốt Nipah và Rift Valley

Gần đây, WHO đã đặt tên cho cả hai bệnh từ động vật này là một số trong những tác nhân gây bệnh mới nổi nguy hiểm nhất có thể gây dịch bệnh nghiêm trọng trong tương lai gần.

Nhiễm virut Nipah được xác định lần đầu tiên vào năm 1998 khi những người chăn nuôi lợn ở Malaysia bị bệnh. Các dịch bệnh sau đó ở Ấn Độ và Bagladesh không có vật chủ rõ ràng. Các triệu chứng bao gồm rối loạn hô hấp và rối loạn tâm thần

Sốt Rift Valley được xác định lần đầu vào năm 1931 ở nông dân chăn cừu tại Kenya và từ đó đã có các dịch bệnh ở hầu khắp châu Phi. Bệnh lây truyền do tiếp xúc với các mô động vật bị nhiễm bệnh uống sữa nhiễm bệnh hoặc qua các vết đốt của muỗi nhiễm bệnh. Hiện chưa ghi nhận trường hợp lây truyền từ người sang người. Các triệu chứng bao gồm sốt, đau cơ và đau đầu Một số ít bệnh nhân bị bệnh ở mắt hoặc viêm não.

Cả nhiễm virut Nipah hoặc sốt Rift Valley đều có vắc-xin phòng ngừa.

Chikungunya

Virut Chikungunya lây lan từ muỗi vằn Aedes aegypti và Ae. albopictus (thường được gọi là muỗi hổ châu Á) sang người. Được WHO xác định là “nghiêm trọng”, bệnh gây sốt và trầm trọng, đôi khi bị đau khớp. Các triệu chứng khác bao gồm đau cơ, nhức đầu buồn nôn mệt mỏi và phát ban Hầu hết bệnh nhân cuối cùng đã hồi phục nhưng đau khớp thường tồn tại nhiều tháng và thậm chí nhiều năm.

Theo CDC, dịch bệnh đã xảy ra ở châu Phi, châu Á, châu Âu, Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Vào cuối năm 2013, virut Chikungunya được phát hiện lần đầu tiên trên hòn đảo Caribê ở châu Mỹ và từ đó được báo cáo tại Mỹ. Không có vắc-xin phòng ngừa hoặc cách chữa trị.

Sốt nặng với hội chứng giảm tiểu cầu

Cũng được WHO xác định là “nghiêm trọng”, sốt nặng với hội chứng giảm tiểu cầu (còn được gọi là giảm tiểu cầu) là một bệnh mới nổi ở Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Virut này được lây truyền bởi bọ ve.

Các triệu chứng chính là sốt rất cao cũng như giảm tiểu cầu gây chảy máu mô, bầm tím và máu đông chậm. Theo một nghiên cứu gần đây của CDC, tỷ lệ tử vong của căn bệnh này ở Hàn Quốc là 47,2%. Hiện chưa có cách điều trị cũng như vắc-xin phòng ngừa.

Zika

Virut mơ hồ này đã tàn phá trong thời gian gần đây, đặc biệt là ở châu Mỹ. WHO tuyên bố Zika - một cấp cứu y tế công cộng toàn cầu, đặc biệt là vì các mối liên quan mới phát hiện được với dị tật bẩm sinh và các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng khác.

Zika được lây truyền qua muỗi Aedes nhiễm bệnh như muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus, còn được gọi là muỗi hổ châu Á. Theo CDC, mặc dù chỉ 1/5 số người nhiễm virut Zika bị ốm nhưng virut này liên quan với tật đầu nhỏ - một dị tật bẩm sinh đặc trưng bởi vòng đầu nhỏ và phát triển não bộ không đầy đủ.