Làm thế nào để duy trì được sức khỏe tình dục luôn khỏe mạnh?

Phóng viên (PV): Ngày càng có nhiều người quan tâm tới vấn đề sức khỏe tình dục nhưng hiểu biết về lĩnh vực này vẫn còn hạn chế. GS có thể cho bạn đọc hiểu rõ hơn khái niệm về sức khỏe tình dục và sự quan tâm của nước ta trong lĩnh vực này như thế nào?

GS. Đỗ Trọng Hiếu:

Sức khỏe tình dục là trạng thái khỏe khoắn về thể lực tâm hồn và xã hội đối với tình dục chứ không phải chỉ là không có bệnh, không có rối loạn chức năng hoặc thương tật ở cơ quan sinh dục. Sức khỏe tình dục phải được tiếp cận trân trọng với mọi khả năng an toàn và hứng thú tình dục, không được cưỡng bức, phân biệt…

Ngay từ năm 1994, trong Hội nghị Dân số và Phát triển toàn thế giới ở Cairo Ai Cập, nước ta (có 108 đại biểu tham dự) đã cùng cộng đồng quốc tế (gồm 190 nước) công nhận sức khỏe sinh sản và sức khỏe tình dục là một quyền cơ bản của mọi người. Tiếp sau đó, hàng loạt chương trình dân số đã được thực hiện trên toàn thế giới dựa trên cơ sở của sức khỏe sinh sản và sức khỏe tình dục được kể đến trong mục tiêu thiên niên kỷ của Liên Hiệp Quốc và được nhấn mạnh hơn trong các chương trình về phòng bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS.

Ở nước ta, từ sau hội nghị Cairo năm 1994 đó đã thừa nhận sức khỏe sinh sản bao gồm cả sức khỏe tình dục và bước đầu có lớp tập huấn trong cán bộ y tế về sức khỏe sinh sản và sức khỏe tình dục. Đặc biệt, từ khi chúng ta hội nhập thì khoa học về tình dục có cơ hội xâm nhập vào nước ta một cách rộng rãi.

Như vậy, sức khỏe tình dục được coi là một bộ phận của sức khỏe sinh sản đang được các cơ quan Nhà nước và các đoàn thể quần chúng chú trọng phổ biến nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của mọi người cả nam và nữ. Một số chương mục về sức khỏe sinh sản đã được chuẩn hóa và phát hành trong đó các chương về sức khỏe tình dục đã được soạn thảo. Tại các trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản tuyến tỉnh ngoài việc nói về sức khỏe sinh sản nữ, sinh sản nam đã đề cập tới vấn đề sức khỏe tình dục. Ở tuyến trung ương thành lập các Trung tâm nam học như trung tâm nam học (bệnh viện Việt Đức - Hà Nội), trung tâm nam học (bệnh viện Bình Dân - TP. Hồ Chí Minh)… Như vậy, có thể thấy sức khỏe tình dục đang ngày càng được quan tâm nhiều hơn…

PV: Hiện có nhiều nam giới bị "trục trặc" trong "chuyện ấy". Vậy theo GS đâu là nguyên nhân gây nên tình trạng trên, những "trục trặc" chủ yếu và hệ lụy đi kèm đó là gì?

GS. Đỗ Trọng Hiếu:

Trong xã hội hiện đại ngày nay có rất nhiều yếu tố làm ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản và sức khỏe tình dục của con người như ô nhiễm môi trường, sự cạnh tranh trong xã hội, stress… Một số thuốc điều trị các bệnh mãn tính như điều trị bệnh tăng huyết áp đái tháo đường ung thư… cũng gây rối loạn tình dục.

Các "trục trặc" chủ yếu gặp hiện nay là rối loạn cương (với các biểu hiện như không có cảm hứng tình dục khi nằm cạnh vợ, tình trạng dương vật cương lên rồi lại xìu đi hoặc đang giao hợp bị xìu đi hoặc cương một chút lại xìu ngay không hoạt động được hoặc dương vật cương không đủ độ nên không đưa được vào trong âm đạo…) và rối loạn xuất tinh (xuất tinh sớm xuất tinh muộn không xuất tinh hoặc xuất tinh ngược dòng).

Ngày nay, khi vị thế của người phụ nữ được nâng cao, họ có quyền yêu cầu bình đẳng với nam giới về sinh hoạt tình dục, được quyền chủ động và sáng tạo trong hoạt động tình dục, được cùng chồng- đối tác tình dục của mình thực hiện những hành vi tình dục lành mạnh, an toàn làm cho chất lượng cuộc sống cá nhân và gia đình cao đẹp hơn. Người đàn ông vẫn có vai trò quan trọng trong mọi hành vi tình dục. Nếu người đàn ông có những rối loạn về tình dục, hiển nhiên sẽ làm cho cuộc tình kém thành công. Sự thỏa mãn tình dục không đạt được cho cả hai phía hoặc sự thỏa mãn chỉ đạt được một phía của người đàn ông mà thôi. Những rối loạn tình dục của nam giới không những mang lại hậu quả xấu cho bản thân họ mà còn cho cả đối tác của họ. Cuộc sống vợ chồng trở nên cơm không lành, canh không ngọt, đá thúng đụng nia sẽ diễn ra. Người vợ nếu không chịu nhịn, không chịu hy sinh được mãi thì cảnh chia ly sẽ không tránh khỏi. Hiển nhiên là các rối loạn tình dục nữ cũng có hậu quả như vậy…

PV: Có quan niệm cho rằng, giáo dục tình dục, sinh sản sớm cho trẻ em là vẽ đường cho hươu chạy. Ý kiến của GS về vấn đề này như thế nào và GS có thể cho biết về tầm quan trọng của việc giáo dục tình dục?

GS. Đỗ Trọng Hiếu:

Quan niệm giáo dục tình dục - sinh sản sớm cho trẻ em là vẽ dường cho hươu chạy là một quan niệm sai lầm. Việc giáo dục sức khỏe sinh sản- tình dục sớm cho trẻ là làm rõ cho trẻ trước tuổi dạy thì hiểu được những biến đổi trong cơ thể mình về mặt tình dục và sinh sản. Kinh nghiệm cho thấy việc giáo dục sớm có rất nhiều cái lợi. Đó là không làm cho trẻ tò mò, không tự thử làm những việc chưa biết hay chưa hiểu, do đó giảm mạnh các bệnh lây truyền theo đường tình dục, kể cả HIV/AIDS. Giáo dục tình dục có tác dụng trì hoãn những hành vi ham muốn của tuổi trẻ và vị thành niên khi cơ quan sinh dục phát triển chưa đầy đủ; Giảm được đáng kể số thai nghén ngoài ý muốn, giảm đáng kể nhu cầu phá thai (giúp trẻ tránh được những tổn thương về thể chất tinh thần tập trung học tập), giảm tỷ lệ tử vong cho các bà mẹ trẻ và tử vong sơ sinh làm tăng sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ.

Giáo dục tình dục do đó làm tăng vui thú tình dục, tăng chất lượng cuộc sống, tăng tính tự trọng, tự tin và phát triển nhân cách một cách phù hợp với phát triển của văn minh xã hội, loại bỏ các tình dục ép buộc, ích kỷ, chỉ để thỏa mãn một phía, giảm lạm dụng tình dục nhất là bạo lực và lạm dụng tình dục trẻ em gái. 

Đưa được những hiểu biết về tình dục ra ánh sáng, giảng dạy có bài bản, có kế hoạch ở trường học, trong xã hội và gia đình, không còn để những hành vi tình dục thiếu kiến thức, hiểu biết và mập mờ trong bóng tối với những tập quán bản năng, những cấm kỵ vô lý, những hiểu biết sai lệch thay bằng những hoạt động có ý thức, có trí tuệ…Tình dục của loài người là hoạt động có ý thức và con người xây dựng được nhân cách của mình qua hoạt động tình dục có ý thức. Và khi có kiến thức về tình dục- sinh sản sẽ giúp cho chúng ta biết tìm kiếm các dịch vụ về sức khỏe sinh sản- tình dục khi có "sự cố" trong lĩnh vực này.

PV: GS có thể cho biết thế nào là tình dục an toàn, lành mạnh?

GS. Đỗ Trọng Hiếu:

Tình dục lành mạnh là tình dục một vợ, một chồng và chung thủy theo đúng pháp luật và phong tục của Việt Nam ta. Còn tình dục an toàn là những hoạt động tình dục đảm bảo không lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục và không gây có thai ngoài ý muốn. Trong thời đại nhiều bệnh dịch có thể bùng phát và lây nhiễm qua đường tình dục, nhất là các nước mà tình dục đã được giải phóng thì tình dục an toàn là biện pháp tốt nhất để đề phòng thai nghén ngoài ý muốn lẫn phòng các bệnh lây truyền qua đường tình dục

PV: Muốn có một đời sống tình dục khỏe mạnh cần phải làm gì, thưa GS?

GS. Đỗ Trọng Hiếu:

Muốn có một đời sống tình dục khỏe mạnh phải có một trái tim khỏe mạnh, nghĩa là hệ tim mạch phải khỏe. Muốn như vậy phải có sự chăm sóc sức khỏe ngay từ thời kỳ bào thai (chăm sóc sức khỏe chung) tập luyện sinh hoạt điều độ ăn uống đủ chất, cân đối protein lipid glucid vitamin và khoáng chất…. tùy theo từng lứa tuổi và tránh béo phì ngay từ khi còn trẻ; Có chế độ làm việc nghỉ ngơi thích hợp, luyện tập thể dục đều đặn, phù hợp, giữ cho tinh thần thoải mái và cần có quan hệ tình dục điều độ.