Khi bị rạn da cần phải làm những gì để nhanh khỏi?

Câu hỏi: Thưa Bác sĩ. Năm nay cháu 20 tuổi. Gần đây cháu phát hiện bẹn mình có những vệt màu đỏ, chia thành nhiều vệt khác nhau ở 2 bên bẹn. Trước đây mấy năm cháu có bị hắc lào nhưng đã chữa khỏi. Bác sĩ cho cháu hỏi. đó là bệnh gì ạ? Phải chữa ra sao ạ? Cháu xin cảm ơn!

ThS Huỳnh Văn Quang

Trả lời:

ThS. Huỳnh Văn Quang - Da liễu - Bệnh viện 175, cho biết:

Theo cháu mô tả cháu bị rạn da Rạn da là tình trạng tổn thương da do tác động của lực căng quá mức. Tổn thương là các đường rãnh dài và hẹp, có màu đỏ tím lúc đầu và sau đó trở nên trắng, thường gặp trên da vùng bụng, đùi, mông, ngực. Đây là biểu hiện rất thường gặp trong thời gian mang thai và trong giai đoạn đang tăng trưởng nhanh cả về chiều cao hoặc bề ngang. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt da không bị tác động của lực căng quá mức nhưng vẫn bị rạn nứt là những trường hợp đã sử dụng thuốc bôi có chứa corticosteroids trong thời gian kéo dài.

Rạn da thường xảy ra ở những vùng da mỏng và yếu trên cơ thể như: da vùng bụng, ngực, đùi, bẹn, mông, đầu gối và bắp chân... Bệnh tuy không ảnh hưởng tới sức khoẻ nhưng lại làm mất đi vẻ đẹp của cơ thể, ảnh hưởng không tốt đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Rạn da là hiện tượng thường thấy ở phụ nữ sau sinh hay mới giảm béo thành công do trước đó lên cân quá nhiều và nhanh, khiến da không giãn ra kịp, các mô liên kết đứt gãy. Các vết rạn da lớn lúc đầu có thể làm chị em hốt hoảng vì có màu đỏ, tía, nhưng sau đó màu sẽ nhạt dần. Các vết rạn có dạng sọc trên da hình thành như là hậu quả của một giai đoạn tăng hay giảm cân quá nhanh, khi da bị kéo căng lên. Chúng cũng có thể là hậu quả của một số bệnh lý.

Rạn da còn có thể gặp ở một số thanh niên, thiếu nữ dậy thì khi da giãn không đủ để thích nghi với sự thay đổi của cơ thể nhất là thay đổi về trọng lượng. Những thay đổi về hoóc-môn trong thời kỳ dậy thì đã làm hạn chế tính đàn hồi của da và gây nên rạn da mạnh. Rạn da chủ yếu gặp ở nữ chiếm 96% trường hợp, còn ở nam giới rất ít bị. Rạn da còn có thể gặp ở một số thanh thiếu nữ khi da giãn không đủ để thích nghi với sự thay đổi của cơ thể nhất là thay đổi về trọng lượng. hoóc - môn cũng có vai trò quan trọng trong việc gây ra vết rạn, những thay đổi về hoóc - môn trong thời kỳ dậy thì đã làm hạn chế tính đàn hồi của da và gây nên rạn da mạnh. Ngoài ra, rạn da còn do yếu tố di truyền, nếu người mẹ bị rạn da thì con gái cũng hay bị. Vị trí rạn da hay gặp ở đùi, bụng, bẹn, hông, đầu gối, thắt lưng...

Những người bị mắc các bệnh về da hoặc các bệnh về hệ nội tiết cũng dễ bị rạn da. Các hoóc - môn trong cơ thể thay đổi hay được sử dụng điều trị kéo dài sẽ gây nên sự thay đổi cấu trúc da. Rạn da rất khó chữa và hy vọng xoá hoàn toàn các vết rạn trên da là không thể thực hiện được. Không có cách nào phục hồi lại các sợi collagen và elastin (thành phần tạo độ đàn hồi của da) khi nó đã đứt gãy, vì vậy việc chiếu năng lượng ánh sáng laser CO2, IPL… như các mỹ viện quảng cáo không thể làm các vết rạn mất đi. Việc áp dụng kỹ thuật siêu mài mòn có thể làm vết rạn khó thấy hơn, nhưng hiệu quả không đáng kể, bởi các sợi đàn hồi của da nằm sâu ở lớp dưới, không thể mài tới được. Nếu mài sâu quá sẽ làm tổn thương da, gây thâm nám.

- Phương pháp duy nhất có thể làm vùng da bị rạn trở lại bình thường là cắt bỏ lớp da rạn, làm căng da hay ghép da thay thế vùng bị rạn bằng phẫu thuật thẩm mỹ

- Trên thực tế, người ta có thể làm mờ vết rạn bằng các loại thuốc bôi có chứa tretinoin Lécithine, các dầu thiên nhiên, các vitamin C,E… và việc dùng thuốc ngay khi các vết rạn mới xuất hiện sẽ đem lại hiệu quả cao hơn. Các loại chế phẩm sau có thể làm mờ nhạt và giảm kích thước vết rạn, hạn chế sự phát triển của chúng như:

- Khi các vết rạn trở nên lớn hơn hoặc các vết rạn da xuất hiện mà không tìm thấy nguyên nhân nào rõ rệt (ví dụ: mang thai tăng cân nhanh, tăng trưởng ở tuổi dậy thì…) nên đi khám bác sỹ ngay để được định bệnh chính xác và có lời khuyên thích hợp cho việc điều trị.

Ngoài ra, người ta còn có thể sử dụng một số bài thuốc dân gian để xoá mờ các vết rạn da:

+ Dùng các loại dầu chiết xuất từ hướng dương, dầu đậu nành dầu oliu xoa đều lên các vùng da bị rạn hàng ngày trước khi đi ngủ giúp khôi phục độ đàn hồi cho da và hoạt động của các tế bào biểu bì da.

+ Lòng trắng trứng có công dụng kỳ diệu trong việc khôi phục và tái tạo collagen cho da. Dùng lòng trắng trứng xoa đều lên vùng da bị rạn sau đó rửa sạch bằng nước lạnh. Cách này có thể làm mờ đi các vết rạn một cách nhanh chóng.

+ Dùng sữa bò tươi mát xa vùng da bị rạn vào mỗi buổi tối cũng có tác dụng tốt.

Khi các vết rạn da gây ảnh hưởng nghiêm trọng về mặt thẩm mỹ, có thể điều trị các vùng da đỏ xuất hiện sớm bằng các phương pháp sau:

+ Kem Tretinoin

+ Điều trị bằng Laser

+ Lột nhẹ bằng hóa chất

Việc điều trị rạn nứt da hiện nay vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù đã có nhiều phương pháp điều trị mới được thử nghiệm và ứng dụng gần đây nhưng hiệu quả điều trị vẫn không được chắc chắn. Do đó đối với tình trạng rạn nứt da thì vấn đề phòng ngừa vẫn là chính. Có rất nhiều thuốc bôi có hiệu quả cải thiện rạn nứt da như tretinoin, glycolic acid, trichloracetic acid vitamin C, sulfate kẽm, một số chiết xuất từ thảo dược như rong tảo biển

Những biện pháp điều trị tích cực hơn như:

Bào da nông: Việc áp dụng kỹ thuật siêu mài mòn có thể làm vết rạn khó thấy hơn, nhưng hiệu quả không đáng kể, bởi các sợi đàn hồi của da nằm sâu ở lớp dưới, không thể mài tới được. Nếu mài sâu quá sẽ làm tổn thương da, gây thâm nám.
Phẫu thuật cắt bỏ các vết rạn nứt to;

Ánh sáng trị liệu IPL;

Tia laser.

Rạn da có thể được điều trị bằng laser CO2 laser xung màu có bước sóng 585nm, hoặc IPL tùy thuộc vào độ tuổi của vết rạn nứt da.
Nguyên lý điều trị là tia với bước sóng phù hợp sẽ xuyên thấu từ lớp thượng bì tới lớp bì, có tác động giúp khôi phục tình trạng teo và nhăn của lớp thượng bì, kích thích sự hình thành các mô sợi liên kết và sợi đàn hồi trong lớp bì làm da căng chắc hơn.

Hiệu quả của điều trị vẫn còn đang trong vòng nghiên cứu.