Triệu chứng bướu cổ đơn thuần nhận biết như thế nào?

Bệnh bướu giáp đơn thuần là một bệnh trong đó nhu mô tuyến giáp to ra lan toả hoặc cục bộ mà nguyên nhân không phải do viêm, u lành hay ung thư chức năng tuyến giáp bình thường.

Bệnh còn có nhiều tên gọi khác như: bướu giáp địa phương, Bướu giáp lành tính, Bướu giáp không nhiễm độc, Bệnh loạn dưỡng tuyến giáp dịch tễ... Nhưng cách phát hiện triệu chứng bướu cổ đơn thuần như thế nào?

Các triệu chứng bướu cổ đơn thuần

+ Thông thường bướu nằm ở vùng cổ trước và hai bên cổ, tương ứng với sụn giáp và các vòng sụn đầu tiên của khí quản. Có trường hợp Bướu giáp nằm khuất sau xương ức nhưng một phần bướu vẫn xác định được ở trên hõm ức (bướu giáp chìm).Bướu giáp trong lồng ngực là bướu nằm hoàn toàn trong trung thất, không sờ thấy được cả khi cho bệnh nhân ho hay gắng sức rặn.

Cần phát hiện triệu chứng bướu cổ đơn thuần

+ Da trên mặt Bướu thường không thay đổi.Khi Bướu to thì có thể thấy hình dáng của cổ bị biến dạng, các tĩnh mạch cổ nông bị chèn ép căng to, giãn rộng, ngoằn ngoèo.

+ Bề mặt Bướu thường nhẵn.Khi là bướu hỗn hợp thì có thể sờ thấy nhiều nhân to nhỏ không đều.

+ Mật độ bướu thường mềm và đàn hồi là một triệu chứng bướu cổ đơn thuần rất điển hình

+ Khi Bướu mềm thì thường khó xác định rõ được ranh giới, lúc này nên để bệnh nhân nằm ngửa có đệm gối dưới vai để ưỡn cổ, nhờ đó xác định ranh giới dễ hơn.

+ Hình thái của Bướu: nếu là Bướu lan toả thì vẫn giữ được hình dáng của tuyến giáp nếu là Bướu nhân hay hỗn hợp thì thường có hình méo mó không đều, làm biến dạng vùng cổ.

+ Di động của Bướu: Bướu giáp luôn di động theo nhịp nuốt, đây là một triệu chứng bướu cổ đơn thuần quan trọng để xác định Bướu giáp.

+ Độ lớn của Bướu: có thể dựa vào các bảng phân loại sau để đánh giá độ lớn Bướu giáp:

- Bảng phân loại của tổ chức y tế thế giới (1979):

Độ 0: Không sờ thấy tuyến giáp

Độ Ia: Không nhìn thấy nhưng sờ thấy được tuyến giáp to ra ít nhất là bằng đốt hai ngón cái của bệnh nhân.

Độ Ib: Sờ được dễ dàng.Nhìn thấy được ở tư thế ngửa đầu.Các trường hợp Bướu giáp thể một nhân cũng được xếp vào mức độ này.

Độ II: Nhìn thấy rõ ngay khi đầu ở tư thế bình thường.

Độ III: Đứng xa đã nhìn thấy bướu là triệu chứng bướu cổ đơn thuần rất rõ

Độ IV: Bướu giáp rất to.

- Bảng phân loại của Khoa ngoại VQY 103:

Độ I: Sờ thấy Bướu khi bệnh nhân nuốt.

Độ II: Nhìn và sờ đều thấy rõ nhưng vòng cổ chưa thay đổi.

Độ III: Bướu lồi hẳn ra khỏi vòng cổ, chiếm một diện tích rộng trước cổ, xác định được kích thước.

Độ IV: Bướu to lấn quá xương ức, làm thay đổi đáng kể hình dáng vùng cổ.

Độ V: Bướu rất to, biến dạng hoàn toàn vùng cổ.

Bệnh nhân cảm thấy khó nuốt

Các triệu chứng do bướu chèn ép tổ chức xung quanh

+ Chèn ép khí quản: gây khó thở theo tư thế nằm, tiếng thở khò khè Có thể ho khan kéo dài do Bướu gây kích thích khí quản.Có thể có những cơn khó thở cấp tính về ban đêm gọi là "cơn hen giáp trạng":bệnh nhân đang ngủ đột nhiên xuất hiện cơn khó thở cấp tính ho rũ rượi, tím tái, hoảng hốt, các tĩnh mạch nông vùng cổ căng to. Cơn ngạt thở có thể rất nặng và dẫn tới tử vong Nên bạn không thể chủ quan với triệu chứng bướu cổ đơn thuần

+ Chèn ép thần kinh:

- Chèn ép dây thần kinh quặt ngược gây nói khàn, giọng đôi. Soi thanh quản có thể thấy bị liệt dây thanh âm (thường ở một bên).

- Chèn ép dây X: có thể làm thay đổi nhịp tim nhịp thở huyết áp (tuỳ mức độ chèn ép mà gây hiện tượng kích thích hay ức chế dây X).

- Chèn ép dây hoành gây nấc hoặc liệt cơ hoành

+ Các triệu chứng bướu cổ đơn thuần chèn ép khác:

- khó nuốt nuốt nghẹn do chèn ép thực quản

- Ù tai đau đầu (thường ở một bên) do bị chèn ép động mạch cảnh.

- Phù nề, ứ trệ tĩnh mạch vùng cổ do chèn ép hệ tĩnh mạch vùng cổ.