Cơ hoành là gì? Những bệnh lý liên quan đến cơ hoành

Cơ hoành là gì?

Cơ hoành (tiếng Anh: Diaphragm) là một vân cơ dẹt rộng hình vòm làm thành một vách gân – cơ ngăn giữa lồng ngực và ổ bụng Cơ hoành có vai trò quan trọng trong sinh lý hô hấp Khi cơ hoành co thì vòm hoành hạ xuống, lồng ngực giãn, áp lực trong lồng ngực giảm, không khí được hít vào.

Cơ hoành là một vân cơ dẹt, rộng, hình vòm

Thần kinh

Cơ hoành được vận động chính bởi dây thần kinh(TK) hoành và một phần bởi 6 dây thần kinh gian sườn cuối.

- TK hoành xuất phát từ nhánh trước C3, C4, C5, chạy từ cổ qua ngực xuống cơ hoành. Có hai dây TK hoành: một phải và một trái. Một nửa cơ hoành được chi phối bởi dây TK hoành tương ứng.

- Dây TK hoành phải đến cơ hoành và chọc qua cơ ở trước ngoài lỗ TM chủ, hoặc chui qua lỗ này, rồi chia nhánh vận động cơ hoành từ mặt dưới cơ.

- Dây TK hoành trái đến cơ và chọc qua cơ ở sau đỉnh tim và cũng phân nhánh tương tự TK hoành phải.

- Ngoài các sợi vận động để vận động cơ hoành là chính, thần kinh hoành còn mang theo các sợi cảm giác và giao cảm. Các sợi giao cảm giữ vai trò vận mạch, còn các sợi cảm giác thu nhận cảm giác căng cơ hoành, cảm giác đau từ phúc mạc hoành, màng phổi hoành, màng phổi trung thất và màng ngoài tim

Cơ hoành có vai trò quan trọng trong sinh lý hô hấp

Bệnh lý cơ hoành

Chấn thương cơ hoành 

Là một chấn thương mạnh làm áp lực ổ bụng tăng cao đột ngột, vòm hoành bị căng lên và vỡ.

Phù nề cơ hoành

Thông thường là cơ hoành trái bị phù nề có hình dáng nhô cao hơn bên phải, triệu chứng đau phía ngực trái có cảm giác như cơn đau thắt ngực, thông thường khi vận động bị đau ran sau đó lại hết nhưng lại tái diến khi có sự vận động mạnh của cơ thể.

Thoát vị cơ hoành

Thoát vị cơ hoành là bệnh lý bẩm sinh, trong tình trạng các tạng trong ổ phúc mạc có thể đi vào trong lồng ngực qua một lỗ khiếm khuyết của cơ hoành. Tùy thuộc vào lỗ thoát vị to hay nhỏ mà các phủ tạng từ ổ bụng có thể chui lên lồng ngực như dạ dày ruột non hay lách.

Thoát vị khe

Thoát vị cơ hoành là sự di chuyển của các tạng ở ổ bụng lên lồng ngực qua lỗ thoát vị ở cơ hoành. Lỗ thoát vị này có thể là bẩm sinh, mắc phải hay sau chấn thương.

Bệnh lý thoát vị liên quan đến cơ hoành

Nhão cơ hoành

Nhão cơ hoành (Liệt cơ hoành) là kết quả của sự ngừng xung động thần kinh đi xuống qua dây thần kinh hoành, làm cho cơ hoành mất trương lực và không vận động co giãn được.

U và Kén cơ hoành

Là những bệnh hiếm gặp. U cơ hoành có thể là nguyên phát (rất hiếm gặp), nhưng thường là thứ phát sau các U ở ổ bụng, màng phổi, thành ngực... Kén cơ hoành có thể là nguyên phát nhưng có thể là thứ phát do ký sinh trùng (thường là kén Ecchinococcus).