Thuốc ngâm phòng chống bệnh trĩ vô cùng hiệu nghiệm

Trĩ là một trong những bệnh lý thường gặp ở nước ta. Cổ nhân có câu “thập nhân cửu trĩ”, có nghĩa là : mười người thì có đến chín người bị trĩ. Trĩ không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng không ít đến chất lượng cuộc sống, nhất là khi búi trĩ sa xuống không tự co lên được hoặc giả có biến chứng viêm tắc tĩnh mạch trĩ gây đau đớn, ngứa rát rất khó chịu.

Một số ít trường hợp có thể dẫn đến áp xe hoặc rò hậu môn khiến cho việc trị liệu gặp nhiều khó khăn.

Y học cổ truyền đề cập đến bệnh trĩ từ rất sớm và các biện pháp trị liệu là hết sức phong phú và có hiệu quả. Ngoài việc dùng thuốc uống trong thuốc đắp thuốc bôi...cổ nhân còn tiến hành lựa chọn các vị thuốc bài thuốc nấu nước để ngâm rửa nhằm mục đích chống viêm giảm đau tiêu thũng cầm máu bài viết này xin được giới thiệu một số ví dụ điển hình để bạn đọc có thể tham khảo và vận dụng khi cần thiết.  

Bài 1: hoàng bá 15g bồ công anh 15g khổ sâm 30g, hổ trượng 15g. Tất cả đem sắc với 2000 ml nước trong 20 - 30 phút, sau đó bỏ bã lấy nước, để cho nguội đến chừng 45ºC rồi ngâm rửa hậu môn trong 15 - 20 phút, mỗi ngày 2 lần sáng, chiều. Công dụng : thanh nhiệt lợi thấp, hoạt huyết tiêu thũng sát trùng chống ngứa, giảm đau dùng cho các trường hợp trĩ nội sa nhiều không tự co lên được trĩ ngoại trĩ sau phẫu thuật. Một nghiên cứu dùng bài thuốc ngâm này trị liệu cho 56 ca, kết quả đạt loại tốt 44 ca, loại khá 12 ca.

Bài 2:  Sinh đại hoàng 15g, mang tiêu 25g nhũ hương 10g, một dược 10g đào nhân 10g hồng hoa 10g, hồ hoàng liên 15g, chi tử 15g, khổ sâm 25g, hoè hoa 10g, hoàng bá 10g. Tất cả đem ngâm nước chừng 1 giờ, sau đó sắc trong 20 phút, bỏ bã lấy nước, trước xông sau ngâm rửa hậu môn, mỗi ngày 2 lần. Công dụng : thanh nhiệt lợi thấp, tiêu viêm trừ thũng, hoạt huyết giảm đau, dùng rất tốt cho những trường hợp trĩ ngoại, trĩ viêm tấy hoặc có biến chứng tắc mạch, trĩ sau phẫu thuật.

Theo y học cổ truyền, thấp nhiệt (yếu tố gây viêm nhiễm) và khí trệ huyết ứ (rối loạn lưu thông máu ở hệ tĩnh mạch trĩ) là hai nhân tố chủ yếu trong cơ chế bệnh sinh của bệnh trĩ Trong bài thuốc, đại hoàng, mang tiêu, chi tử, hồ hoàng liên, hoè hoa, đào nhân và hồng hoa có tác dụng thanh nhiệt lương huyết, hoạt huyết hoá ứ ; hoàng bá và khổ sâm thanh trừ thấp nhiệt và giải độc ; nhũ hương và một dược có công dụng hành khí thông mạch. Các vị thuốc phối hợp với nhau tạo nên công dụng chung của bài thuốc. Một nghiên cứu đã khảo sát tác dụng của bài thuốc này trên 56 bệnh nhân, đạt hiệu quả 96%.

  Bài 3:

  Hoàng bá 12g, khổ sâm 12g kim ngân hoa 12g, kinh giới 12g, sau sau 12g, phèn phi 5g, ngũ bội tử 10g, tô mộc 12g, nghệ vàng 12g, bồ công anh 20. Tất cả đem sắc với 2000 ml nước trong 20 phút, bỏ bã lấy nước, để nguội bớt rồi ngâm rửa hậu môn trong 15 - 20 phút. Công dụng : thanh nhiệt giải độc, thanh nhiệt trừ thấp, hoạt huyết tiêu viêm, giảm đau cầm máu, chống phù nề và làm co búi trĩ dùng thích hợp cho tất cả các thể loại trĩ.

Trong bài thuốc, hoàng bá, khổ sâm, kim ngân hoa, sau sau, bồ công anh có tác dụng thanh nhiệt giải độc và thanh nhiệt trừ thấp ; tô mộc và nghệ vàng hoạt huyết hoá ứ, thông mạch và làm nhanh liền vết loét, vết mổ ; phèn phi và ngũ bội tử sát trùng, cố sáp, cầm máu, làm khô sạch tổn thương và thu nhỏ búi trĩ sa. Cách chế phèn phi : cho phèn chua vào chảo gang, đun nóng chảy, phèn bồng lên, đến khi hết bồng thì tắt lửa, để nguội rồi lấy ra, cạo bỏ phần đen, chỉ lấy phần trắng và đem tán mịn, đựng trong lọ kín để dùng dần.

Bài 4:  xuyên tâm liên 750g, tua rễ cây đa 750g, phác tiêu 750g, đại hoàng 375, ngũ bội tử 375g, kinh giới 375g, phòng phong 375g. Tất cả các vị (trừ phác tiêu) đem sắc kỹ, bỏ bã lấy nước cốt chừng 1500 ml, hoà phác tiêu vào, đựng trong lọ kín dùng dần. Mỗi lần lấy 100 ml pha thêm nước cho đủ 3000 ml, ngâm rửa hậu môn trong 20 phút, mỗi ngày 2 lần sáng và chiều.

Trong bài thuốc, tua rễ cây đa có công dụng thanh nhiệt giải độc, khứ phong trừ thấp, hoạt huyết thông lạc ; xuyên tâm liên thanh nhiệt giải độc, tiêu thũng giảm đau, táo thấp giảm ngứa, lương huyết chỉ huyết ; đại hoàng tả hoả lương huyết, thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết khứ ứ ; ngũ bội tử thu liễm cầm máu, sáp tràng chỉ tả ; phác tiêu thanh nhiệt tiêu thũng ; kinh giới và phòng phong sơ phong giảm ngứa, tiêu viêm giảm đau. Các vị thuốc phối hợp với nhau tạo nên công dụng thanh nhiệt giải độc, thanh nhiệt trừ thấp, chống viêm tiêu thũng, giảm ngứa cầm máu của bài thuốc.

Bài 5:  Đương quy 30g, sinh địa du 30g, đại hoàng 30g, hoàng bá 30g, phác tiêu 60g. Tất cả các vị (trừ phác tiêu) đem sắc kỹ với 2000 ml nước trong 15 phút, lấy nước bỏ bã, hoà phác tiêu vào và ngâm rửa hậu môn trong 15 - 20 phút. Công dụng : thanh nhiệt trừ thấp, hoạt huyết chỉ huyết, chống viêm tiêu thũng, dùng cho mọi thể loại trĩ, đặc biệt tốt với trĩ ngoại gây viêm tắc tĩnh mạch biểu hiện bằng các triệu chứng búi trĩ nằm ngay rìa hậu môn, màu tím thẫm, sưng đau, bên trong có huyết cục. Trong bài thuốc, đương quy bổ huyết hoạt huyết ; đại hoàng thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết hoá ứ; hoàng bá thanh nhiệt trừ thấp; phác tiêu thanh nhiệt chống viêm.

Bài 6:  Ngư tinh thảo (rau diếp cá) 60g, mã xỉ hiện (rau sam) 30g, bại tương thảo 30g, phèn phi 10g. Tất cả đem sắc kỹ với 2000 ml nước, bỏ bã lấy nước, để nguội rồi ngâm rửa hậu môn trong 20 phút, mỗi ngày 2 lần sáng và chiều. Công dụng : thanh nhiệt giải độc, thanh nhiệt trừ thấp, hoạt huyết hoá ứ, làm co búi trĩ, thường dùng cho trĩ ngoại có biến chứng viêm tắc tĩnh mạch Trong bài thuốc, ngư tinh thảo, bại tương thảo và mã xỉ hiện có công dụng thanh nhiệt giải độc ; phèn phi thu liễm và cầm máu. Các vị thuốc phối hợp với nhau tạo nên công dụng thanh nhiệt lương huyết, hoạt huyết hoá ứ, tiêu thũng giảm đau của bài thuốc.

Bài 7:  Xuyên khung 15g, đương quy 30g hoàng liên 12g, hoa hoè 30g. Tất cả đem sắc với 1500 ml nước trong 20 phút, bỏ bã lấy nước, ngâm rửa hậu môn trong 20 phút. Công dụng : thanh nhiệt trừ thấp, hoạt huyết hoá ứ, cầm máu, chuyên dùng cho những trường hợp búi trĩ sa xuống chảy máu đau rát. Trong bài thuốc, hoàng liên thanh nhiệt trừ thấp, đương quy và xuyên khung bổ huyết hoạt huyết, hoa hoè thanh nhiệt cầm máu và làm bền vững thành mạch.

Ngoài ra, với tất cả các thể loại trĩ, có thể sử dụng nước sắc của các dược liệu như lá bàng rau diếp cá lá liễu, lá phù dung, lá sung rau sam lá hồ đào, đại hoàng, khổ sâm, ngũ bội tử, bồ công anh, lá trà tươi…để ngâm rửa. Có thể dùng đơn độc hoặc phối hợp vài ba vị với nhau.