Thiên môn đông - vị thuốc Đông y thanh phế nhuận táo rất hiệu nghiệm

Thiên môn đông còn gọi là thiên môn, tóc tiên leo, dây tóc tiên, vạn tuế đằng… Bộ phận dùng là rễ phình ra thành củ; trước khi dùng thường rút bỏ lõi giữa. Trong rễ củ có các saponin steroid, đường, chất dính, acid amin… Theo Đông y, thiên môn đông vị ngọt đắng, tính rất hàn, vào các kinh phế và thận. Có tác dụng tư âm, thanh nhiệt, thanh phế nhuận táo. Dùng cho các trường hợp phế âm hư, thận âm hư có các triệu chứng ho khan, đờm đặc dính, ít đờm, khái huyết, đau rát họng, khát nước, táo bón. Liều dùng: 8 - 32g.

Thiên môn được dùng làm thuốc trong các trường hợp:

Nhuận phổi dịu ho:Trị chứng phế âm bị tổn thương ho nóng đờm đặc hoặc ho ra máu khí nghịch: Thiên môn đông 100g mạch môn đông 100g. Nấu thành cao, cô đặc, thêm mật ong đã cô đặc, trộn đều. Mỗi lần uống 10g, ngày 3 - 5 lần, uống với nước đun sôi để vừa nguội.

Sinh tân chỉ khát: Trị chứng âm hư, tân dịch khô, miệng khát: thiên môn 16g, thục địa 16g nhân sâm 4g. Sắc uống.

Nhuận trường thông tiện: Trị nhiệt thời kỳ cuối, chứng tân dịch khô, đại tiện táo bí: thiên môn 16g, sinh địa 16g, đương quy 12g, huyền sâm 12g, hoả ma nhân 12g. Sắc uống. 

Một số món ăn – bài thuốc có thiên môn:

Bánh vừng bột đậu thiên môn: Thiên môn 1kg, mật mía 100g, vừng đen 200g, bột đậu xanh vừa đủ. Thiên môn sắc hãm lấy nước. Vừng đen rang chín tán vụn. Cho nước, thiên môn, vừng đen và mật vào chảo khuấy lắc, đun nhỏ lửa cô đặc. Cho bột đậu xanh lượng thích hợp vào trộn đều, đổ ra khay, dàn cho phẳng, cắt thành từng lát như dạng bánh khảo. Mỗi lần ăn 1 lát, ngày ăn 3 lần. Dùng cho người cao tuổi, người suy nhược cơ thể

Rượu nếp thiên môn:Thiên môn 0,5kg gạo nếp lứt khoảng 400g, men rượu 150g. Thiên môn đem sắc hãm lấy nước cô đặc để sẵn gạo nếp đồ chín. Trộn bột men rượu với nước cao thiên môn và cơm nếp lứt đem ủ thành cơm rượu. Ngày ăn 3 lần, liều lượng tuỳ ý. Dùng để bổ dưỡng cơ thể phòng chống bệnh tật.

Cháo thiên môn: Thiên môn 15 - 20g, gạo tẻ đường phèn vừa đủ. Thiên môn sắc lấy nước, nấu với gạo thành cháo, khi cháo được cho đường phèn đảo khuấy đều. Dùng cho các trường hợp ho khan ít đờm, sốt nhẹ, có mồ hôi trộm (đạo hãn).

Thịt lợn hầm thiên môn: Thiên môn 60g thịt lợn nạc 500g, thêm gia vị hầm nhừ. Dùng cho sản phụ ít sữa tắc sữa.

Kiêng kỵ: Người tỳ vị hư nhược tiêu chảy ho do ngoại cảm phong hàn không được dùng.   

   
Làm Mới
Bài viết cùng chuyên mục
Video nổi bật