Trẻ sứt môi hở hàm ếch và những nguy hiểm khi gây mê

Bé bị sứt môi hở hàm ếch thường dị dạng đường miệng và hô hấp cơ địa yếu và có thể mắc thêm bệnh khác nên dễ gặp nhiều nguy cơ chết người khi gây mê.

'Gây mê luôn là con dao hai lưỡi, chứa nhiều rủi ro. Gây mê cho trẻ khó hơn người lớn nhiều. Với trẻ sứt môi hở hàm ếch, kỹ thuật này càng đòi hỏi nhiều cẩn trọng', bác sĩ Bùi Quốc Công, Phó trưởng Khoa Gây mê hồi sức Bệnh viện E Trung ương Hà Nội cho biết.

Mới đây, có 3 em bé ở Khánh Hòa tử vong trong quá trình phẫu thuật hở hàm ếch từ thiện do Trung tâm nghiên cứu và hỗ trợ phẫu thuật Nụ cười (OSCA) phối hợp với Bệnh viện Quân y 87 tổ chức. Sự việc đang được Bộ Y tế và cơ quan chức năng làm rõ, nguyên nhân bước đầu chẩn đoán các cháu sốc phản vệ khi gây mê, với biểu hiện rối loạn hô hấp, nhịp tim

Theo bác sĩ Công, gây mê tưởng như là một việc rất đơn giản nhưng thực sự là kỹ thuật vô cùng khó và đòi hỏi người thực hiện phải có kiến thức sâu rộng, về giải phẫu sinh lý não, hô hấp, tuần hoàn... Gây mê cho trẻ em phức tạp hơn. Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ, việc tính liều thuốc phải thật chính xác, phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe thể trạng, khả năng đáp ứng thuốc Trong khi đó, trẻ bị sứt môi hở hàm ếch với dị dạng đường miệng đường hô hấp thì việc gây mê càng khó hơn nữa. Bác sĩ Công cho biết, những tai biến có thể xảy ra với trẻ khi gây mê có thể rơi vào hai trường hợp.

Thứ nhất, trẻ bị trào ngược khi gây mê. Bình thường, các bác sĩ thường nghiêm cấm việc ăn uống trong 6 giờ trước khi gây mê. Nhưng trẻ thường không chịu được đói, nhiều bà mẹ thương con, lại không lường hết được ảnh hưởng nghiêm trọng của việc cho con ăn trước gây mê nên vẫn mang thức ăn cho trẻ. Ở trẻ em thực quản chưa phát triển hoàn thiện, khi gây mê trẻ được nằm ngửa, van thực quản hở rất dễ khiến thức ăn bị trào ngược. Khi đó, trẻ hít phải thức ăn, không thở được và có thể tử vong.

Thứ hai là trẻ bị suy hô hấp trong quá trình gây mê. Khi gây mê nội khí quản, nếu đặt ống nội khí quản không vào đường thở mà đặt nhầm vào đường thực quản, hoặc ống bị tuột... có thể khiến trẻ nhanh chóng bị suy hô hấp, dẫn đến mất não và tử vong. Đây là tai biến rất nguy hiểm, thường phải được phát hiện nhanh và xử trí đúng trong vòng dưới 5 phút mới hy vọng giúp bệnh nhân vượt qua nguy hiểm.

Một lý do khác khiến trẻ gặp nguy hiểm khi gây mê là sốc phản vệ. Tuy nhiên, theo bác sĩ Công, sốc phản vệ khi gây mê cực kỳ hiếm gặp, chính vì vậy Bộ Y tế không quy định test thử đối với quy trình này.

Bác sĩ Nguyễn Thanh Thái, Trưởng khoa phẫu thuật chỉnh hình răng hàm mặt, Bệnh viện Việt Nam-Cuba (Hà Nội), là người thường xuyên mổ miễn phí cho trẻ sứt môi hở hàm ếch cho biết, can thiệp chữa sứt môi hở hàm ếch là một phẫu thuật lớn, tiềm ẩn nhiều nguy cơ chứ không phải tiểu phẫu như nhiều người nghĩ.

Trẻ bị dị tật này thường có cơ địa yếu và có thể mắc thêm nhiều bệnh khác nên không phải nơi nào cũng phẫu thuật cho các cháu được. Nếu không đảm bảo các yêu cầu về cơ sở vật chất, thiết bị máy móc, tay nghề bác sĩ... thì khi xảy ra tai biến như co thắt, suy tim suy hô hấp sốc phản vệ sẽ khó xử lý và khắc phục kịp thời.