Bệnh ống thận - mô kẽ chủ yếu do miễn dịch - dị ứng

Khi dùng thuốc điều trị để xử trí một số trường hợp mắc bệnh, phần lớn thuốc đều được thải qua thận, kể cả các loại thuốc không độc hại đối với ống thận. Vì vậy, thuốc sử dụng có thể gây nên bệnh thận với nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó suy thận cấp thường hay gặp và khá nguy hiểm.

Cơ chế gây bệnh ống thận - mô kẽ không phải do nhiễm độc thận vì thuốc điều trị mà do nhu mô thận quá mẫn cảm với thuốc sử dụng. Các nhà khoa học cho rằng cơ chế gây bệnh do miễn dịch - dị ứng vì trên thực tế chỉ có một số ít người dùng thuốc bị suy thận cấp dù sử dụng liều lượng thuốc cao hay thấp. Khi dùng các loại thuốc khác có cấu trúc hóa học tương tự cũng bị tai biến tương đương.

Bệnh nhân có nhiều biểu hiện dị ứng đi kèm như: sốt, đau khớp, nổi mẩn ở da, tổn thương gan, tăng bạch cầu ái toan; có phản ứng miễn dịch dương tính với dấu hiệu miễn dịch thể dịch, kháng thể lưu hành, tăng IgE huyết tương, miễn dịch tế bào, thử nghiệm biến đổi nguyên bào lympho, di chuyển bạch cầu, mất hạt bạch cầu kiềm... Nếu sinh thiết nhu mô thận để xét nghiệm mô tế bào thấy có sự hiện diện đặc hiệu của miễn dịch - dị ứng. Trên lâm sàng ghi nhận khởi phát bệnh bắt đầu đột ngột, đi tiểu ra máu đại thể lúc đầu, thận to ra, ít khi diễn biến đến tình trạng suy thận mạn.

Những loại thuốc có thể gây nên bệnh ống thận - mô kẽ do miễn dịch - dị ứng càng lúc nhiều nhưng chủ yếu tập trung vào 2 nhóm thuốc kháng sinh beta-lactam và thuốc chống viêm không steroid Đối với thuốc kháng sinh nhóm beta-lactam, những đặc điểm triệu chứng lâm sàng ở trên thấy rõ nhất khi sử dụng methicilin nên hiện nay đã cấm dùng; tuy nhiên trên thực tế các thuốc nhóm beta-lactam khác cũng có thể gây ra bệnh lý này như: ampicilin, amoxicilin, carbenicilin, oxacilin và các cephalosporin... Đối với thuốc chống viêm không steroid cũng có thể gây bệnh ống thận - mô kẽ theo cơ chế miễn dịch - dị ứng; đặc điểm lâm sàng chung cho các bệnh thận do miễn dịch - dị ứng của nhóm thuốc này là xảy ra muộn, có khi xảy ra trong thời gian 18 tháng sau khi bắt đầu dùng thuốc có thể kèm theo hội chứng thận hư Ngoài ra, các loại thuốc rifampicin cimetidin và allopurinol... cũng dễ gây nên bệnh thận do miễn dịch - dị ứng