Bị mắc phản ứng phản vệ, sốt cao khi lạm dụng truyền dịch

Nạn nhân mới nhất là ông Chu Đình Thành (43 tuổi, trú xã Ngọc Phụng, Thường Xuân, Thanh Hóa). Thấy người mệt mỏi ông đã đến một phòng khám tư gần nhà. Truyền gần hết 2 chai nước, ông Thành rơi vào tình trạng hôn mê và tử vong sau khoảng 20 phút.

đại diện Sở Y tế Thanh Hóa cho biết, nạn nhân tử vong do sốc phản vệ trong quá trình truyền nước. Kết quả giải phẫu tử thi ghi nhận, trong phổi nạn nhân có rất nhiều nước.

Những trường hợp gặp tai nạn bất ngờ như ông Thành không phải là hiếm. Tại Bình Định, một nữ y tá thôn bản truyền chung bình dung dịch cho 2 trẻ khiến cả hai tử vong vì sốc phản vệ Lý do hai trẻ đi khám là bị sốt.

Bệnh viện Nhi Đồng 2, TP HCM, từng tiếp nhận một trẻ mắc sốt xuất huyết bị phù phổi do truyền dịch quá nhiều.

Thấy bé sốt kéo dài, người nhà đưa đến một cơ sở y tế gần nhà để điều trị. Bệnh nhân được truyền nước biển 3 ngày liền, đến chai thứ 9 thì bé trở nặng. Rất may các bác sĩ đã cứu được. 

Dịch truyền có nhiều loại tùy theo tác dụng, trong đó phổ biến là loại cung cấp đường, muối và chất điện giải như glucose 5%, 10%; cung cấp năng lượng và chất dinh dưỡng

Theo các bác sĩ, tỷ lệ người bị sốc do truyền dịch không cao nhưng vẫn có thể xảy ra. Nguyên nhân dịch truyền dù là đường glucose thì vẫn thành chất lạ với cơ thể.

Phản ứng phản vệ sau tiếp xúc vật lạ có thể xảy ra tức thì, trong một vài giây hoặc vài giờ. Nếu không được cấp cứu kịp thời, người bệnh rất dễ tử vong.

PGS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), khẳng định dịch truyền chỉ phát huy tác dụng khi đúng chỉ định.

Đó là những trường hợp sốt quá cao, nôn quá nhiều gây mất nước, đi ngoài mất nước; người bệnh không thể ăn, uống được.

Lạm dụng việc truyền dịch khi không có chỉ định của bác sĩ rất nguy hiểm, hại nhiều hơn lợi.

'Việc một số người cứ thấy sốt, mệt mỏi do sốt vi-rút lập tức nghĩ đến truyền dịch là quan niệm sai lầm. Chưa ai chứng minh việc truyền dịch có thể hạ sốt Hơn nữa, người đang mệt mà đi truyền rất nguy hiểm, có người chết chỉ vì truyền dịch.

Thậm chí, ngay cả khi truyền dịch đúng chỉ định, bệnh nhân vẫn có thể gặp một số nguy hiểm như bị phù đau sưng viêm tĩnh mạch rét run, mặt tái nhợt, vã mồ hôi khó thở đau ngực', ông Dũng nói.

Ông Dũng chia sẻ, bệnh nhân viêm phổi thường không được truyền dịch. Thậm chí, khi bị mất nước bác sĩ vẫn khuyên uống nước bồi phụ hơn là truyền dịch.

Trường hợp bắt buộc phải truyền, bác sĩ cần tính toán kỹ lượng truyền chứ không thể truyền bừa bãi.

Tương tự với bệnh nhân sốt xuất huyết theo thạc sĩ Nguyễn Hồng Hà, nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương, trong 3 ngày đầu, bệnh nhân thường có biểu hiện mất dịch như: sốt cao, vã mồ hôi thở nhanh đau mình mẩy chán ăn thậm chí có người nôn, sợ không dám ăn.

Lúc này, nhiều người nghĩ đến truyền dịch nhưng điều này là không nên. Bệnh nhân đang bị sốt cao, phản ứng của cơ thể rất mạnh, nếu truyền dịch người bệnh hay bị sốc.

PGS Dũng cho rằng, nếu có thể bù nước, dịch… bằng cách thông thường thì người dân nên áp dụng.

Ví dụ, với tỷ lệ 5g đường/100 ml dung dịch thì việc truyền cho trẻ một chai Glucose 5% chỉ tương đương với việc cho trẻ uống gần một thìa cà phê đường.

Tương tự như vậy, truyền một chai dung dịch muối 9% chỉ như uống một bát canh nhạt.

Bác sĩ khuyến cáo, nếu bắt buộc phải truyền dịch thì người bệnh nên thực hiện tại cơ sở y tế có đầy đủ điều kiện cấp cứu sốc phản vệ.

Nhân viên y tế phải có chuyên môn xử trí sốc phản vệ, có kinh nghiệm lâu năm, kèm theo đó là phương tiện, dụng cụ cấp cứu tại chỗ.

Bác sĩ cũng phải rất thận trọng khi chỉ định truyền dịch để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm xảy ra với người bệnh.