Thuốc an thần có làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer

Trong nỗ lực toàn cầu tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh Alzheimer, một thủ phạm nữa đã lộ diện, đó là Bezodiazepine, tên gọi chung của một nhóm thuốc an thần. Nhóm thuốc này bao gồm các thuốc chống lo âu được kê đơn rộng rãi, như Ativan (lorazepam), Xanax (Alprazolam), Valium (diazepam) và Klonopin (Clonazepam). Báo cáo của các nhà nghiên cứu từ Pháp và Canada đăng trên tạp chí BMJ cho biết, sử dụng những thuốc này dài ngày - 3 tháng trở lên - có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh Alzheimer sau này.

Những thuốc này có liên quan đến suy giảm nhận thức ngắn hạn, tuy nhiên chưa được xác định rõ mối liên quan với bệnh Alzheimer. Hiện tại, một nghiên cứu mới đã phát hiện mối liên quan đầy thuyết phục và chắc chắn giữa benzodiazepin và bệnh Alzheimer.

Theo Hiệp hội Alzheimer, hiện nay, ở Mỹ có 5 triệu người mắc bệnh Alzheime. Con số này được dự đoán sẽ tăng gấp 3 vào năm 2025. Con số toàn cầu còn đáng lo ngại hơn, 36 triệu người hiện đang mắc bệnh, và được dự đoán sẽ tăng lên 115 triệu người vào năm 2050.

 

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã xem xét hồ sơ bảo hiểm y tế của gần 1.800 người cao tuổi tại Quebec gần đây đã được chẩn đoán mắc bệnh Alzheimer Họ tìm xem liệu những người này trong quá khứ có dùng benzodiazepin - đặc biệt là 5 đến 10 năm trước khi được chẩn đoán - và dùng các thống kê để xác định xem có mối liên quan nào giữa việc dùng thuốc và sự phát triển bệnh Alzheimer hay không. Các dữ liệu được so sánh với hơn 7.100 người khỏe mạnh không mắc bệnh Alzheimer.

Những người đã dùng các thuốc này trong ít nhất 3 tháng có nguy cơ có chẩn đoán mắc Alzheimer cao hơn 50%. Những người dùng benzodiazepine trong 6 tháng có nguy cơ có chẩn đoán bệnh Alzheimer cao hơn gần gấp đôi.

Mặc dù vẫn chưa rõ lý do tại sao tồn tại mối liên quan này về mặt sinh học, nhưng các nhà khoa học biết rằng những tác động nhận thức ngắn hạn của benzodiazepine có thể là do những thay đổi trong tín hiệu của chất dẫn truyền thần kinh GABA.

Giả thuyết bảo tồn nhận thức cũng có thể liên quan: những người dùng benzodiazepine trong thời gian dài có thể có những thay đổi thần kinh làm giảm bảo tồn nhận thức, giảm khả năng đối phó và bù đắp của não bộ với các triệu chứng sớm của bệnh Alzheimer.

Một mối quan tâm nữa với những nghiên cứu như này, đó là: những người có các triệu chứng sớm của bệnh Alzheimer - như lo âu trầm cảm mất ngủ - lại đang dùng benzodiazepine để điều trị những triệu chứng này. Vậy nên, gần như chính những tác động sớm của bệnh Alzheimer đã dẫn tới việc sử dụng benzodiazepine, thay vì nhận định ngược lại.

Tuy nhiên, các tác giả đã chủ tâm bỏ qua 5 năm trước khi chẩn đoán Alzheimer. Thay vào đó, họ xem xét khoảng thời gian sớm hơn - 5 đến 10 năm trước đó. Với lý do này, cùng với lý do liều dùng, họ cho rằng trong thực tế nhiều khả năng có mối quan hệ nhân-quả ở đây, trong đó việc sử dụng benzodiazepine dài ngày thực sự có thể dẫn tới bệnh Alzheimer.

Tuy vẫn còn nhiều tranh cãi, nhưng các nhà khoa học cũng kết luận rằng, dù benzodiazepine là ‘công cụ có giá trị không thể phủ nhận trong việc kiểm soát rối loạn lo âu và mất ngủ tạm thời’, thì cũng không nên dùng chúng quá 3 tháng.

Hiện nay, có đến 50% số người già dùng thuốc này để điều trị một số vấn đề sức khỏe tâm thần Hội Lão khoa Mỹ (The American Geriatrics Society) đã đưa benzodiazepine vào danh sách những thuốc không phù hợp với người cao tuổi.