Ứng phó với rối loạn stress sau sang chấn như thế nào?

Bên cạnh những mất mát về người và của thì những sang chấn về mặt tâm lý cũng để lại nhiều hậu quả cho các nạn nhân và gia đình. Vậy cần phải ứng phó với những sang chấn tâm lý này như thế nào?

Rối loạn stress sau sang chấn là gì?

Sự sợ hãi và lo âu mà các nhà tâm lý gọi là rối loạn stress sau sang chấn (Stress post-traumatique), nghĩa là rối loạn stress sau một sự kiện gây tác động mạnh mẽ. Rối loạn stress sau sang chấn có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào song thường gặp nhất ở người trưởng thành. Đặc điểm nổi bật của nó là biểu hiện sau một chấn thương tâm lý quá mạnh tác động trực tiếp đến người bệnh.

Các sang chấn đó có thể là: Các trải nghiệm chiến tranh, thảm hỏa tự nhiên, cưỡng hiếp, các tai nạn đe dọa đến tính mạng hoặc gây thương tích nghiêm trọng như rủi ro, tai nạn giao thông; bạo lực gây chết người và sự tổn hại nghiêm trọng; de dọa tính mạng hoặc vết thương của một thành viên trong gia đình hoặc của một người thân… Khi phải trải qua, chứng kiến hay đối mặt với sự kiện gây sang chấn đó, phản ứng của bệnh nhân là sự khiếp sợ, bất lực và ghê rợn (ở trẻ em: đáp ứng này có thể được thay thế bằng các hành vi rối loạn và kích động).

Những người sống sót, các nhân chứng và những người đầu tiên có mặt tại sự kiện như thế này thường xuyên phải chịu đựng rối loạn stress sau sang chấn Nó làm cho họ có ấn tượng như đang sống lại trong các sự kiện đó hoặc trong những giấc mơ, biểu hiện bằng sự đảo lộn cảm xúc nghiêm trọng. Những cơn ác mộng lo âu, kém tập trung, trầm uất, dễ bị kích động, nổi nóng và né tránh người xung quanh là một vài trong số các triệu chứng khi mô tả rối loạn stress sau sang chấn.

Không chỉ thể hiện sự đi xuống về mặt sức khỏe tinh thần rối loạn stress sau sang chấn cũng ảnh hưởng xấu đến mặt sức khỏe thể chất.

Bé gái 4 tuổi sau khi được mẹ cứu thoát.

Điều trị rối loạn stress sau sang chấn

Rối loạn stress sau sang chấn thường phát sinh sau sang chấn một thời gian (ngắn là 1 tuần và dài là vài tháng, đôi khi có thể tới 30 năm). Các triệu chứng có thể dao động theo thời gian, tồn tại ít nhất một tháng. Sau đó khoảng 30% bệnh nhân hồi phục hoàn toàn, 40% tiếp tục có các triệu chứng nhẹ, 20% có các triệu chứng rõ rệt và 10% trở nên nặng nề hơn.

Một số trường hợp tiến triển thành mạn tính và dẫn đến biến đổi nhân cách người già và trẻ em gặp nhiều khó khăn khi phải đối phó với sang chấn hơn người trưởng thành do cơ chế đối phó với sang chấn ở các đối tượng này kém hiệu quả hơn so với người trưởng thành. Đặc biệt ở người già còn có nhiều yếu tố làm tăng hậu quả của sang chấn như hệ thống tim mạch, thần kinh, các bệnh tâm thần cùng tồn tại.

Khi bệnh nhân vừa trải qua một sang chấn thì vấn đề chủ yếu là trợ giúp. Hệ thống trợ giúp cũng có thẻ ảnh hưởng đến sự phát triển, mức độ trầm trọng và tồn tại của rối loạn stress sau sang chấn. Có thể sử dụng một ít thuốc bình thần, gây ngủ.  thuốc trong trường hợp này phải được chỉ định bởi bác sĩ tâm thần giúp cho người bệnh giảm bớt các rối loạn lo âu và rối loạn giấc ngủ

Sự trợ giúp của cộng đồng và gia đình đối với bệnh nhân là rất cần thiết. Bên cạnh đó, liệu pháp tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng. Cần khuyến khích bệnh nhân trao đổi về sang chấn, hướng dẫn các cơ chế đối phó với sang chấn như thư giãn.. … Tất cả có ý nghĩa như làm cô lập sang chấn, ngăn chặn cơn, giữ vững tâm lý, chấp nhận sự kiện, chấp nhận thực tế cuộc sống bị ảnh hưởng bởi stress và khiến bệnh nhân tái kiến tạo niềm tin vào bản thân mình.