Thận trọng với thảo dược trôi nổi tiềm ẩn độc tố nguy hiểm

Tràn lan thảo dược quý bày bán trên vỉa hè

Từ lâu người dân vốn tin rằng các loại thảo dược là thuốc quý tốt cho sức khỏe vì chúng có nguồn gốc tự nhiên nên không phải lo lắng. Tuy nhiên, hiện nay các loại thảo dược này đều được người tiêu dùng tìm mua một cách vô tội vạ mà không tìm hiểu kĩ nguồn gốc của nó.

Các loại thảo dược tự nhiên hiện nay chủ yếu được bán dưới dạng đã sơ chế khô, nên người mua khó lòng phân biệt được thật giả. Thông thường thì các loại thảo dược này được bán chủ yếu ở các cửa hàng thuốc Đông y. Tuy nhiên, ở một số chợ tự phát cũng vô tư bày bán các loại thảo dược tươi này và được nhiều người tìm mua. Điển hình hơn là mặt hàng “quý” này còn được “trưng” bán tràn lan trên vỉa hè.

Tại Hà Nội như trên phố Lãn Ông, chỉ cần người mua nói bệnh thì lập tức người bán sẽ tự động kê đơn, bốc thuốc Hầu hết thuốc thảo dược này đều được đóng gói cẩn thận nên người mua khó lòng phân biệt được những loại gì. Chỉ biết theo chỉ dẫn của người bán là chữa được bệnh này bệnh nọ.

Thị trường thảo dược “bán rong” này cũng thu hút nhiều người tiêu dùng ở TP.Hồ Chí Minh. Với những lời quảng cáo đường mật và nhiều chiêu thức bán hàng mà các loại thảo dược này như một món hời lớn của những người bán.

Rễ mật nhân là mặt hàng thảo dược được bày bán nhiều nhất trên một số tuyến đường tại TP. Hồ Chí Minh như đường Cộng Hòa, Nguyễn Văn Đậu….Những người bán loại thảo dược này cũng tiết lộ rằng có nơi lợi dụng người mua không biết rõ đặc tính của rễ mật nhân nên sẽ trộn một số loại rễ cây tương tự để tăng số lượng.

Tuy nhiên, thực tế trong khi nấm trồng trong nước khan hiếm và có giá lên đến vài triệu đồng một kilogram thì trên thị trường đâu đâu cũng rao bán nấm linh chi “xịn”. Theo một số đầu mối kinh doanh nấm linh chi hiện nay phần lớn nấm linh chi trên thị trường là nấm Trung Quốc, được bán với giá 150.000-200.000đồng/kg. Khổ qua rừng để chữa tiểu đường tê thấp, giải nhiệt…giá từ 70.000 - 90.000đồng/kg.

Nhiều loại thảo dược như rễ cây mật nhân chuối hột rừng… được quảng cáo chữa nhiều thứ bệnh như đau lưng, khớp, gút, nhức mỏi… có giá từ 70.000 - 80.000đồng/kg, rễ mật nhân có giá 120.000đồng/kg.

Những vị thuốc mang…mầm bệnh

Những loại thảo dược vốn được ưa chuộng vì “lành tính” nhưng lại có một nhược điểm là dễ bị sâu mọt, ẩm mốc. Để bảo quản, phương thức phổ biến hiện nay là sấy lưu huỳnh nhiều lần hay dùng nhôm phốt pho. Hiểm họa tiềm ẩn là khi gặp hơi nước hay ánh sáng, những hóa chất này sẽ biến thành độc tố

Thêm nữa, người bán hàng vẫn thường sử dụng thêm thuốc chống ẩm, chống sâu mọt để bảo quản các thoại thảo dược không bị mối mọt nhanh.Và dù bỏ một số tiền kha khá để mua được thảo dược quý nhưng không ít trường hợp dính phải hàng cũ, kém chất lượng thậm chí là hàng giả…

Các loại thảo dược sơ chế khô được bày bán tràn lan tại các cửa hàng, chợ

Nắm bắt nhu cầu của người tiêu dùng thì nhiều loại dược liệu được nuôi trồng nên mùa nào cũng có. Sự can thiệp của hóa chất để thúc đẩy quá trình như thuốc kích thích thuốc trừ sâu sẽ rất độc hại cho sức khỏe Nếu các loại hóa chất trên tích tụ lâu trong cơ thể có thể dẫn tới ung thư

Theo nhiều chuyên gia cảnh báo rằng, việc người tiêu dùng tùy ý sử dụng các loại thảo dược không rõ nguồn gốc để chữa bệnh có thể rước thêm bệnh vào người. Bên cạnh đó, có nhiều loại thảo dược trà trộn, tẩm hóa chất bày bán dưới mác thảo dược tự nhiên có thể gây độc.

Các dược liệu để lâu bị ẩm mốc được đem phơi trên lề đường, do đó bị ô nhiễm rất nhiều tạp chất từ bụi, khói và làm cho dược liệu nhiễm bẩn, rất khó rửa sạch khi bào chế vì bào tử nấm mốc vẫn có thể bám vào. Điều đó làm ảnh hưởng đến chất lượng thuốc sau khi bào chế. Các thành phẩm lỏng dễ bị chua, lên men, nấm mốc phát triển và lắng cặn nhiều. Nhất là đối với các mặt hàng không rõ nguồn gốc sản xuất hoặc các cơ sở không đáng tin cậy.

Các loại thảo dược được bày bán trên vỉa hè thường chịu tác động nhiều của yếu tố môi trường: gió mưa bụi…nên rất dễ hỏng. Vì thế, để bảo quản được lâu hơn thì người bán thường cần đến các chất bảo quản: có thể là chống nấm mốc, giữ độ bền của màu…Tuy nhiên, trên thị trường Việt Nam hiện nay, hầu hết các hóa chất này đều không có nguồn gốc rõ ràng, được bán tràn lan với giá “bèo bọt”. Đó là chưa kể các loại thuốc diệt nấm mốc, diệt côn trùng…toàn là chất kích độc nhưng lại đều sử dụng trong quá trình bảo quản thảo dược “vỉa hè” này.

Người dùng đông dược chủ yếu có các bệnh mãn tính cần uống thuốc lâu dài. Vì vậy tồn dư độc chất dù nhỏ cũng sẽ tích tụ và gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe Đấy là chưa kể đến những loại phẩm mầu dùng cho đông dược cũng rất đáng nghi, vì phẩm thường khó có thể cho ra những viên cao đơn hoàn tán có mầu sắc rực rỡ đến vậy. 

Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của bản thân, người tiêu dùng cần cẩn trọng, tìm địa điểm đáng tin cậy để mua các loại thảo dược. Nên mua các loại thảo dược tươi thay vì thảo dược được sấy khô. Đặc biệt, người dùng không nên tự ý sử dụng thảo dược mà không có chỉ dẫn của bác sĩ Đông y.