Trào ngược dạ dày ở trẻ, các mẹ không nên chủ quan

Theo các bác sĩ chuyên khoa bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, có đến 2/3 trẻ nhỏ đã gặp phải tình trạng này trong những tháng đầu đời, nhưng đa số tự khỏi ở thời điểm 1 tuổi. Chỉ một số ít sẽ tiếp tục diễn tiến lâu hơn và xuất hiện các biến chứng nặng nề.

Ước tính có hơn 50% trẻ khỏe mạnh có tiền sử trào ngược dạ dày - thực quản sinh lý trong 3 tháng đầu đời. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ thoái lui khi trẻ lớn lên nhờ các cấu trúc của đường tiêu hóa dần hoàn chỉnh và chế độ ăn cũng đặc dần, chỉ 5% trẻ tiếp tục vẫn bị trào ngược sau thời điểm 1 tuổi. Nhóm trẻ này dễ có nguy cơ xuất hiện các biến chứng của trào ngược, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ và tình trạng trào ngược sinh lý trước kia giờ trở thành bệnh lý.

Các chuyên gia cho biết, sau khi nuốt, thức ăn sẽ đi từ miệng xuống một cái ‘ống dài’ là thực quản trước khi vào dạ dày Ở chỗ thực quản nối với dạ dày có một số cấu trúc đặc biệt làm thực quản ‘đóng lại’, giúp thức ăn không bị ‘dội ngược’ trở lên khi dạ dày co bóp, trong đó quan trọng nhất là cơ hoành và cơ vòng dưới thực quản. Trong một số trường hợp, do bất thường trong cấu trúc cơ hoành, hoặc thường gặp hơn là do cơ vòng dưới thực quản thường xuyên giãn ra, làm ‘mở cửa toang hoang’ trong lúc dạ dày đang co bóp mạnh mẽ, gây nên luồng thức ăn bị trào ngược lên trên. Đó là tình trạng trào ngược dạ dày - thực quản.

Có hai loại: Trào ngược sinh lý và trào ngược bệnh lý. Nếu bé dưới 6 tháng tuổi, một ngày bị trớ sữa vài lần nhưng vẫn vui vẻ, lên cân tốt, không bị khò khè tái đi tái lại…. thì nhiều khả năng chỉ là trào ngược sinh lý. Nếu trẻ vẫn thường ọc sữa sau 1 tuổi, chậm lên cân, gầy gò, sợ ăn, khò khè viêm phổi tái phát nhiều lần…. thì nhiều khả năng trào ngược đã trở thành bệnh lý.

Biến chứng của trào ngược dạ dày

Các biến chứng có thể thấy ngay mà cơ quan gần nhất phải gánh chịu là thực quản Thực quản sẽ bị viêm với nhiều mức độ khác nhau gây ảnh hưởng đến việc ăn uống của bé. Cơ quan bị ảnh hưởng hay gặp nữa là hệ hô hấp Bé sẽ dễ bị ho khò khè kéo dài mà không đáp ứng với các điều trị thông thường. Gần đây, các nhà khoa học cũng đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra mối quan hệ mật thiết ở những trẻ bị bệnh trào ngược dạ dày - thực quản và tình trạng hen suyễn Ngoài ra, trẻ bị bệnh trào ngược có thể bị mòn răng viêm tai viêm xoang sụt cân, suy dinh dưỡng nuôi chậm lớn và về lâu dài có thể đưa tới những rối loạn phát triển hành vi.

Chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày

- Các cữ bú nên được chia nhỏ mỗi lần 30-60ml. Đối với những bé phải bú với số lượng nhiều, cứ sau mỗi 60ml thì vẫn giữ tư thế đang ẵm, đầu cao và vỗ nhẹ lưng cho trẻ ợ rồi bú tiếp. không vác trẻ lên vai trong những trường hợp này vì dễ làm trẻ ọc sữa ra do dạ dày bị đè ép.

- Làm đặc sữa cũng là biện pháp được nhắc đến bằng cách bỏ thêm bột gạo vào sữa, giúp sữa sệt hơn. Những trường hợp này nên cắt lỗ núm vú rộng hơn một chút giúp sữa đặc có thể xuống dễ dàng. Do lượng calo trong bột cao hơn sữa nên thể tích mỗi lần bú không cần nhiều như trước, giúp giảm số lượng sữa trong dạ dày cũng làm giảm trào ngược.

- Sau khi bú xong, trẻ nên được đặt nằm đầu cao khoảng 30 độ là tư thế giúp giảm triệu chứng trào ngược. Ngoài ra, một số trẻ bị dị ứng protein sữa bò có biểu hiện trào ngược, nên một số trẻ mà đang uống sữa bột nghi ngờ có tình trạng này sẽ được bác sĩ hướng dẫn đổi qua loại sữa phù hợp.

Lưu ý: Đối với trẻ bú mẹ thì người mẹ hạn chế độ ăn ít mỡ, tránh sôcôla, cà phê, trà, cocacola, thức ăn nhiều gia vị. Những loại thuốc làm giảm áp lực cơ vòng thực quản dưới (nhóm xanthin) nên được tránh khi có thể