Nguyên nhân và một số hướng điều trị bệnh thoái hoá đốt sống cổ

Họ đều có tâm trạng chung là đau tay thì phải điều trị tay, nhưng bác sĩ lại chỉ định điều trị đốt sống cổ nên bác sĩ đã gặp không ít khó khăn khi điều trị. Nhiều bệnh nhân không tuân thủ theo cách điều trị của thầy thuốc, thậm chí có người phản ứng rất mạnh khi nhận được kết quả khám và chẩn đoán bệnh của bác sĩ, nhất là yêu cầu chụp Xquang đốt sống cổ.

Đau tay, chụp cổ

"Không hiểu sao bác sĩ lại cho đi chụp cổ nhỉ?". "Tôi đau tay mà lại cứ bảo bị thoái hoái đốt sống cổ?". Bà Trịnh Thị M. (Gia Lâm, Hà Nội) cứ băn khoăn cầm kết quả phim chụp đốt sống cổ của mình: thoái hoá đốt sống cổ.

 Thở dài bà tâm sự: hai tuần nay bà bị đau cánh tay, chẳng làm gì được. Sáng nay con gái mới đưa bà vào Trung tâm Cơ xương khớp để khám. Bác sĩ chẩn đoán bà bị thoái hoá đốt sống cổ và yêu cầu bà đi chụp. Lằng nhằng mãi ở của phòng khám bà mới quyết định đi chụp Xquang và bây giờ là kết quả...

Anh Qu., 47 tuổi (Hoà Bình), hơn 1 tháng nay anh bị đau cánh tay bàn tay tê bì, mặc dù uống thuốc giảm đau nhưng cũng không khỏi. Một tuần nay tay anh có dấu hiệu bị teo. Đi khám ở bệnh viện huyện, tỉnh, các bác sĩ kê đơn thuốc giảm đau thuốc chống viêm nhưng không hề thuyên giảm. Cuối cùng anh "quyết" lên Hà Nội khám. Tại Trung tâm Cơ xương khớp bệnh viện E, sau khi khám xét và chụp chiếu, anh bất ngờ nhận được kết luận: thoái hoá đốt sống cổ. Anh vẫn băn khoăn: "không hiểu sao mình đau tay đau đầu mà lại bị thoái hoá cổ...".

Đi tìm nguyên nhân

"Hàng ngày, chúng tôi phải giải thích đi giải thích lại cho hàng trăm bệnh nhân về bệnh của họ. Đặc biệt là ở bệnh nhân đau thần kinh cổ - cánh tay có nguyên nhân từ thoái hoá đốt sống cổ", TS.Mai Thị Minh Tâm (Trung tâm Cơ xương khớp bệnh viện E) cho biết.

Trên thực tế là bệnh nhân bị thoái hoá đốt sống cổ thường có những biểu hiện dị cảm cánh tay, cẳng tay và đến tận bàn tay, đôi khi biểu hiện đau đầu không thể chịu được, ngoài ra có thể chóng mặt. Một số bệnh nhân bị đau thần kinh cánh tay rất dữ dội, đau ở cột sống cổ và vai, đau lan xuống cánh tay, đau mặt ngoài cánh tay, đau lan đến khuỷu và có thể đến ngón cái, ngón trỏ, đau dai dẳng và nghỉ không thuyên giảm. Kèm theo là đau cột sống cổ, làm hạn chế vận động cột sống cổ.

Nguyên nhân thường do chèn ép rễ thần kinh do gai xương nhô vào trong lỗ liên hợp hoặc do thoát vị đĩa đệm gây ra. Tiến sĩ Minh Tâm trao đổi. Trong chẩn đoán đau thần kinh cánh tay cũng cần phân biệt: viêm đĩa đốt sống khối u ác tính hay lành tính đốt sống khối u của đỉnh phổi gọi hội chứng Pancoast và Tobias, để có thể có cách thức điều trị đúng đắn.

Điều trị thế nào?

Trong điều trị thoái hoá đốt sống cổ, bác sĩ thường yêu cầu chụp Xquang thường quy để chẩn đoán bệnh (chụp với 3 tư thế chụp thẳng, chụp nghiêng và chụp chếch ¾). Trong trường hợp đau quá mức cần thiết chụp cắt lớp hoặc chụp cộng hưởng từ cột sống cổ chụp cộng hưởng từ cột sống cổ cho phép phân tích chính xác mức độ ép rễ và thoát vị đĩa đệm. Kết quả chụp này giúp chẩn đoán còn nghi ngờ và quyết định điều trị ngoại khoa trong trường hợp điều trị nội khoa không đáp ứng.

TS. Minh Tâm nhấn mạnh việc phát hiện mức độ của bệnh rất quan trọng để có thể có phương pháp điều trị triệt để. Việc điều trị phụ thuộc vào từng trạng thái bệnh và hoàn cảnh của bệnh. Điều trị với mục đích làm giảm đau nhanh chóng, tránh các động tác làm khởi phát cơn đau Có thể điều trị bằng cách không dùng thuốc: nằm ngủ trên giường phẳng, không gối đầu cao và không sử dụng gối dài. Ban ngày tránh mang vác nặng và ngồi lâu

Trong trường hợp bệnh nhân phải sử dụng thuốc thì các thuốc giảm đau thuốc chống viêm không corticoide thuốc giãn cơ là những thuốc được dùng nhiều hơn cả. Bên cạnh đó là thuốc ức chế interleukine-1 với hoạt chất diacereine có tác dụng chống thoái hoá trong trường hợp mạn tính. Việc xoa bóp vùng cơ cổ và kết hợp tia hồng ngoại, chạy sóng ngắn... ở đợt đau của thoái hoá cổ cũng có tác dụng khả quan.

Đối với thể đau quá mức, bệnh nhân nên nằm viện và có thể sử dụng liệu pháp corticoide tĩnh mạch Hoặc liều corticoide 0,5mg/kg đường uống trong 2 - 3 tuần,  đeo đai cổ mềm và bệnh nhân cần được nghỉ ngơi và kéo giãn cột sống nhẹ nhàng tại giường. Điều trị ngoại khoa được chỉ định trong các thể đau quá mức và chống lại điều trị nội khoa và trường hợp giảm vận động.

Lời khuyên của thầy thuốc

TS. Mai Thị Minh Tâm khuyên, khi có biểu hiện đau ở cột sống cổ và vai, đau lan xuống cánh tay, đau mặt ngoài cánh tay, đau lan đến khuỷu, có thể đến ngón cái, ngón trỏ, đau dai dẳng và nghỉ không thuyên giảm, có thể đau đầu chóng mặt thì nên đến cơ sở chuyên khoa xương khớp để khám và điều trị để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra.