Phương pháp hay điều trị hở van tim hai lá không cần phẫu thuật

Viện Tim Mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai là nơi đầu tiên ở Việt Nam đã áp dụng và thực hiện phương thức điều trị mới cho các bệnh nhân hở van tim hai lá nặng, gọi là “can thiệp sửa van hai lá qua đường ống thông” với thiết bị có tên là MitraClip.

Đây là thiết bị điều trị bệnh hở van tim hai lá bằng cách can thiệp nội mạch (qua đường ống thông), chỉ từ một lỗ chọc nhỏ từ tĩnh mạch đùi, qua da, đưa ống thông nhỏ lên tim theo đường mạch máu cho phép các bác sĩ thực hiện việc điều trị (sửa, kẹp lại van hai lá bị hở) ngay khi tim đang đập, không cần phải tiến hành phẫu thuật tim hở.

Do vậy, liệu pháp mới này rất quan trọng với những bệnh nhân bị bệnh hở van hai lá nặng, có chỉ định phẫu thuật nhưng không thích hợp hoặc không đủ tiêu chuẩn phẫu thuật, do tiền sử bệnh lý đi kèm và/hoặc thể trạng yếu.

Hở van tim 2 lá - bệnh lý phổ biến nhất của các tổn thương van tim

Bệnh hở van tim hai lá rất phổ biến, đặc biệt khi dân số già đi. Hiện nay, ở Mỹ, có khoảng 4 triệu người mắc bệnh hở van tim 2 lá, cứ khoảng 10 người trên 75 tuổi thì có 1 người mắc bệnh.

Hở van tim 2 lá, bệnh lý nguy hiểm đe dọa tính mạng, là tình trạng van tim đóng không kín khiến dòng máu trào ngược lại và tràn qua tâm nhĩ trái trong quá trình tuần hoàn máu. Tình trạng này làm tăng gánh nặng cho quả tim. Để duy trì đủ lượng máu lưu chuyển trong cơ thể, buồng tim phải bù trừ bằng cách giãn tâm thất trái - buồng bơm máu chính của tim. Việc tim phải bơm nhiều hơn, có thể dẫn đến nguy cơ rối loạn nhịp tim đột quỵ suy tim là các nguyên nhân dẫn đến tử vong

Hở van tim 2 lá bao gồm hai loại chính: nguyên phát (hở van có nguồn gốc tại tổ chức van) và thứ phát (hở van có nguồn gốc chức năng). Hở van tim 2 lá nguyên phát là do một hoặc nhiều hơn một khiếm khuyết về mặt giải phẫu học trong cấu trúc van tim. Hở van tim 2 lá thứ phát là do tim bị tổn thương làm ảnh hưởng đến hiệu suất của van tim.

Phương pháp đột phá trong điều trị hở van tim

Phẫu thuật là một trong các phương pháp điều trị hở van tim 2 lá nguyên phát, nhưng chỉ một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân phù hợp với phương pháp này. Nhiều người bệnh không đủ sức khỏe để trải qua phẫu thuật, đặc biệt là người cao tuổi hoặc người đã mắc các căn bệnh khác. Phương pháp điều trị bằng thuốc cũng chỉ dừng lại ở mức điều trị các triệu chứng, chứ không thể ngăn chặn tiến triển của bệnh.

MitraClip là phương pháp điều trị hở van tim 2 lá không cần phẫu thuật. Phương pháp này đã được áp dụng trong điều trị hở van tim 2 lá nguyên phát và thứ phát tại châu Âu, Úc và một số quốc gia khác. Tại Mỹ, MitraClip được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt để áp dụng cho các bệnh nhân bị hở van tim 2 lá nguyên phát, không thể phẫu thuật vì nguy cơ biến chứng hoặc tử vong.

MitraClip, thành tựu nghiên cứu của Abbott, là phương pháp mới điều trị bệnh hở van tim 2 lá bằng cách can thiệp nội mạch. Toàn bộ hệ thống MitraClip sẽ được đưa đến tim qua đường tĩnh mạch đùi.

Tim vẫn hoạt động bình thường trong suốt quá trình này mà không cần sự hỗ trợ từ các máy trợ tim - phổi. Nguyên lý hoạt động của thiết bị là kẹp phần hở giữa 2 van tim để ngăn chặn dòng máu trào ngược vào buồng tim, giúp tim bơm máu hiệu quả hơn; nhờ đó giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Bệnh nhân được điều trị bằng MitraClip mất trung bình 3 ngày nằm viện để có thể sinh hoạt lại bình thường. 

“Can thiệp sửa van hai lá qua đường ống thông với thiết bị MitraClip là phương pháp đột phá trong việc điều trị hở van tim”, PGS.TS.BS. Đỗ Doãn Lợi, Viện trưởng Viện Tim Mạch - Bệnh viện Bạch Mai cho biết. “Nhờ MitraClip, chúng ta có thể mang đến một cơ hội giúp các bệnh nhân mắc bệnh hở van tim hai lá nặng tiếp cận một phương pháp điều trị mới, có thể cải thiện chất lượng cuộc sống của họ. Phương pháp điều trị mới này giúp các bệnh nhân mau hồi phục, nhanh chóng trở lại với cuộc sống bình thường”.

PGS.TS.BS. Phạm Mạnh Hùng, Trưởng đơn vị Tim mạch Can thiệp - Viện Tim Mạch Việt Nam, người trực tiếp tham gia thực hiện kỹ thuật cùng các đồng nghiệp, chia sẻ: “Việc tiến hành thành công kỹ thuật MitraClip tại Việt Nam, đã một lần nữa chứng minh khả năng tiếp cận và triển khai các kỹ thuật hiện đại, phức tạp của các thầy thuốc tim mạch can thiệp Việt Nam.

Bên cạnh đó, sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa các thầy thuốc chuyên sâu bệnh tim mạch theo nhóm làm việc (heart team), bao gồm các thày thuốc lâm sàng tim mạch tim mạch can thiệp, siêu âm tim, gây mê hồi sức và phẫu thuật tim mạch, đã góp phần quyết định đảm bảo thành công của thủ thuật”.