Rối loạn chức năng cơ hoành - Biểu hiện và biện pháp chẩn đoán

Nếu đột nhiên bị khó thở khi cơ thể đang khỏe mạnh hãy cảnh giác với chứng rối loạn chức năng cơ hoành Tùy vào mức độ tổn thương cơ hoành sẽ gây suy hô hấp ở nhiều mức độ khác nhau Nặng có thể gây ra các biến chứng như xẹp phổi viêm hai đáy phổi...

Biểu hiện của rối loạn chức năng cơ hoành

Biểu hiện của rối loạn chức năng cơ hoành (CNCH) có nhiều mức độ khác nhau phụ thuộc vào mức độ tổn thương. Nếu cơ hoành chỉ bị yếu chứ chưa bị liệt hoặc tổn thương chỉ bị một bên (cơ hoành phải hay cơ hoành trái), bệnh nhân chỉ có khó thở khi gắng sức, khi vận động nhiều.

Sự co giãn của lồng ngực và hoành cách mô

Khó thở sẽ biểu hiện thường xuyên nếu cơ hoành bị liệt hoàn toàn Liệt một bên cơ hoành cũng có thể gây khó thở ở tư thế nằm ngửa các bệnh phối hợp như suy tim bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, các tình trạng béo phì nhược cơ có thể làm nặng thêm tình trạng khó thở ở bệnh nhân rối loạn CNCH. Khó thở do liệt cơ hoành cả hai bên cũng nặng thêm khi bệnh nhân nằm đầu thấp, khi gập người hoặc khi tắm ngập dưới nước từ thắt lưng trở lên.

Chẩn đoán

Chẩn đoán xác định rối loạn CNCH dựa và các biểu hiện lâm sàng chủ yếu là khó thở không rõ nguyên nhân, biểu hiện gia tăng khi nằm ngửa hoặc khi xuống nước, dấu hiệu bụng di động nghịch thường khi thở và một số biện pháp cận lâm sàng như chụp X-quang lồng ngực để tìm dấu hiệu xẹp phổi, cơ hoành bị kéo lên cao, áp lực hít vào tối đa giảm dưới 70cmH2O ở nữ và dưới 80cmH2O ở nam, siêu âm xác định độ dày của cơ hoành cũng có thể được sử dụng để chẩn đoán...

Biến chứng của rối loạn chức năng cơ hoành do liệt cơ hoành có thể gây xẹp phổi

Chẩn đoán khó thở do rối loạn CNCH sẽ được đặt ra nếu bệnh nhân có khó thở thường xuyên không rõ nguyên nhân, khó thở tái đi tái lại và trong tiền sử có các bệnh gây tổn thương tủy sống chấn thương cột sống cổ, các bệnh lý thần kinh cơ, các khối u trung thất, thông khí nhân tạo kéo dài... Liệt toàn bộ cơ hoành cũng thường làm bệnh nhân mất ngủ giảm thông khí khi ngủ mệt mỏi mất tập trung đau đầu chóng mặt Các biến chứng khác do liệt cơ hoành có thể là xẹp phổi, viêm hai đáy phổi.

Khám phát hiện rối loạn CNCH bao gồm tìm các dấu hiệu co kéo cơ hô hấp phụ (cơ ức đòn chũm, cơ thang), mức độ phồng xẹp của cơ hoành ở thì thở ra và hít vào hết sức. Dấu hiệu điển hình nhất của liệt toàn bộ cơ hoành là dấu hiệu bụng nghịch thường hay hô hấp đảo.

Bình thường, khi hít vào, cả lồng ngực và bụng đều phồng lên (do cơ hoành phồng vào ổ bụng), khi cơ hoành bị liệt, khi hít vào, áp lực âm trong lồng ngực sẽ kéo cơ hoành lõm vào khiến cho bụng bệnh nhân cũng lõm vào theo. Một số dấu hiệu cận lâm sàng có thể giúp ích cho chẩn đoán như giảm dung tích sống ở tư thế bình thường hay nằm ngửa, giảm áp lực hít vào tối đa...