Bilirubin là gì - Những điều cần biết và thận trọng với bilirubin

Xét nghiệm bilirubin là gì?

Xét nghiệm Bilirubin dùng để kiểm tra nồng độ bilirubin trong máu Bilirubin là một sắc tố vàng da cam là chất thải của sự vỡ hồng cầu bình thường trong máu Bilirubin đi qua gan và cuối cùng ra khỏi cơ thể – chủ yếu trong phân một lượng nhỏ trong nước tiểu.

Trước khi tới gan, bilirubin chưa được liên hợp, hay gọi là chưa kết hợp. Trong gan, bilirubin kết hợp với các loại đường nhất định để tạo ra một dạng hoà tan trong nước gọi là bilirubin liên hợp. Bilirubin liên hợp ra khỏi gan, vào trong ruột già và được chuyển hoá lại thành dạng chưa kết hợp trên đường đào thải ra khỏi cơ thể.

Xét nghiệm Bilirubin để kiểm tra nồng độ biirubin trong máu

Lượng bilirubin trực tiếp hay gián tiếp lớn hơn lượng bình thường gợi ý nhiều loại bệnh về gan Thường thì lượng bilirubin cao sẽ cho thấy tỷ lệ huỷ hoại tế bào máu đỏ ngày càng tăng.

Ở người lớn và trẻ lớn, xét nghiệm bilirubin được thực hiện để:

- Chẩn đoán và theo dõi những bệnh lý liên quan đến gan mật (như xơ gan viêm gan sỏi mật)

- Đánh giá bệnh hồng cầu hình liềm hoặc các bệnh lý khác gây ra thiếu máu tán huyết; những người này có thể có những đợt hồng cầu bị phá vỡ làm tăng nồng độ bilirubin trong máu.

Ở trẻ sơ sinh xác định nhanh chóng nồng độ bilirubin trong máu cũng quan trọng để có thể điều trị kịp thời trước khi bilirubin không liên hợp dư thừa gây tổn thương cho những tế bào não của trẻ. Hậu quả của tổn thương này bao gồm chậm phát triển trí tuệ suy giảm khả năng học tập và phát triển mất thính lực rối loạn vận động Mắt và tử vong

Khi nào bạn nên thực hiện xét nghiệm bilirubin?

khi bạn có những dấu hiệu bất thường về chức năng gan như:

- Triệu chứng vàng da

- Tiền sử uống chất có cồn quá nhiều

- Nghi ngờ ngộ độc thuốc

- Tiếp xúc virus viêm gan

- nước tiểu màu đậm hổ phách

- buồn nôn nôn mửa

- Đau hay sưng bụng

- mệt mỏi uể oải đi kèm với bệnh gan mãn tính.

Khi mắc các bệnh lý về gan, vàng da bạn nên đi xét nghiệm

Điều cần thận trọng

Bạn nên biết những gì trước khi thực hiện xét nghiệm Bilirubin?

- Đôi khi bilirubin được đo như một phần của những xét nghiệm thường quy. Thông thường, gan cần được đánh giá dựa trên một loạt xét nghiệm bao gồm bilirubin, alanine transaminase (ALT), asparate transaminase (AST), alkaline phosphatase (ALP) albumin total protein và các xét nghiệm khác.

- Nồng độ bilirubin trong máu người nam có thể hơi cao hơn người nữ. 

- tập luyện gắng sức quá mức có thể làm tăng nồng độ bilirubin.

- Những thuốc làm giảm nồng độ bilirubin bao gồm: barbiturate, caffein penicillin và salicylate liều cao.

Bilirubin trong nước tiểu

- Atazanavir (một loại thuốc kháng virus HIV) có thể làm tăng nồng độ bilirubin gián tiếp.

- Bilirubin có thể được đo trong nước ối nếu bác sĩ nghĩ thai nhi có tình trạng huỷ hoại hồng cầu. 

- Bilirubin có thể được đo trong nước tiểu trong vài trường hợp. Thông thường, nước tiểu không chứa bilirubin. Nếu bilirubin tìm thấy trong nước tiểu, bác sĩ sẽ cho bạn làm thêm những xét nghiệm khác để tìm ra nguyên nhân. Lượng bilirubin lớn trong nước tiểu cho thấy bilirubin chưa được đào thải khỏi cơ thể bằng gan.