Trầm cảm ở người cao tuổi do đâu, có thể bạn chưa biết?

Đối với những người cao tuổi trầm cảm có ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống gấp nhiều lần so với người trẻ.

Nguyên nhân khiến người cao tuổi mắc bệnh trầm cảm

Chưa kịp thích nghi với hoàn cảnh sống mới, khi chuyển từ giai đoạn làm việc tích cực sang nghỉ hưu; trải qua một loạt các biến đổi tâm lý quan trọng; nếp sống sinh hoạt thay đổi, hạn chế trong các mối quan hệ xã hội… là nguyên nhân thường gặp khiến người cao tuổi bị trầm cảm.

Ngoài ra còn có một số lý do khác như người thân qua đời, một mình cô đơn hay xung đột nặng nề trong gia đình không giải quyết được, sự không hòa hợp giữa các thế hệ cùng chung sống dưới một mái nhà, nơi ở chật chội, vật chất quá khó khăn, thay đổi nơi ở, bị cách li, cô lập, cảm giác bị bỏ rơi, thiếu sự quan tâm từ người thân…

Những khó khăn đó đã khiến họ dễ cảm thấy buồn chán, mặc cảm, cáu gắt, thiếu tự tin và nổi giận.

Tâm lý tự nhiên của người cao tuổi thường sợ bệnh tật, ốm đau và sợ chết lão hóa là quá trình tự nhiên, làm giảm sức đề kháng của cơ thể đối với các yếu tố gây bệnh như nhiễm khuẩn nhiễm độc stress Sự ốm đau đã ảnh hưởng rất lớn tới tâm lý và tính cách của người bệnh. Bệnh càng nặng và kéo dài thì sự biến đổi tâm lý càng trầm trọng.

Trầm cảm ở người cao tuổi thường kèm theo nhiều bệnh khác

Trầm cảm ở người cao tuổi có những điểm khác biệt ở những người trẻ. Ở người cao tuổi trầm cảm thường xảy ra cùng với những bệnh khác hoặc các khuyết tật trong thời gian dài. Những rối loạn tâm thần làm tăng gấp đôi nguy cơ bị bệnh tim mạch, đồng thời làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh tật ở người già.

Những biểu hiện trầm cảm ở độ tuổi này tương đối phức tạp, dễ nhận thấy nhất là mệt mỏi chán ăn khó ngủ Bên cạnh đó, họ còn khó thích nghi với những thay đổi như việc chuyển chỗ ở hoặc những thay đổi trong nội bộ gia đình. Bệnh còn biểu hiện qua sự rối loạn chức năng não đi kèm với quá trình lão hóa mà chúng ta vẫn gọi là bệnh Alzheimer

Trầm cảm ngày càng gia tăng ở người cao tuổi

Theo PGS.TS Bùi Quang Huy, Chủ nhiệm Khoa Tâm thần - bệnh viện 103, tỷ lệ mắc bệnh trầm cảm ở người cao tuổi rất cao, có đến 25% phụ nữ trong độ tuổi từ 45 - 65 tuổi, ở đàn ông là 15%. Tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn ở những người già sống trong những hoàn cảnh đặc biệt như trong các trung tâm điều dưỡng bệnh viện tâm thần.

Bệnh trầm cảm dễ xảy ra nhất ở những người đang mắc các bệnh thực thể như tiểu đường tai biến mạch máu não cao huyết áp và bệnh xương khớp Các chuyên gia ước tính với những người có các bệnh lý thực thể như trên, tỷ lệ bị trầm cảm có thể lên tới 20 - 35%.

Người cao tuổi cần được giúp đỡ để thoát khỏi tình trạng bị cách ly hoặc cô đơn

Thực tế bệnh trầm cảm có thể được cải thiện bằng những can thiệp mang tính cộng đồng. Vì vậy, để cải thiện bệnh cho người cao tuổi, những người thân trong gia đình nên tổ chức các cuộc vui chơi dã ngoại, khuyến khích người cao tuổi tự rèn luyện sức khỏe hoặc thường xuyên đưa họ tới thăm hỏi bạn bè, họ hàng.

Nếu có thể, nên để họ tiếp tục làm việc, hoặc tổ chức học thêm để bổ sung kỹ năng mềm, tăng khả năng giúp đỡ con cháu. Gia đình nên chuẩn bị cho người cao tuổi một chế độ ăn uống hợp lí, ngon miệng, dễ tiêu, đủ chất và không cần kiêng khem quá mức, đặc biệt cần tạo tâm lí thoải mái trong bữa ăn dành cho họ.

Người cao tuổi phải uống nhiều loại thuốc do thường mắc nhiều bệnh nên đôi khi làm giảm tác dụng của thuốc trầm cảm hoặc khiến tình trạng bệnh nặng hơn. Vì vậy dùng thuốc trầm cảm cho người già do chức năng gan thận suy yếu nên dễ bị tác dụng phụ hay ngộ độc. Đặc biệt không sử dụng rượu bia trong khi điều trị bệnh.