Khả năng truyền bệnh viêm gan B từ mẹ sang bé và các phòng tránh

Viêm gan virus B – là một nguy cơ đe dọa cộng đồng. Bệnh nguy hiểm do diễn biến trầm lặng – 80% người bị nhiễm không bộc lộ triệu chứng, khả năng lây của bệnh mạnh (tỷ lệ nhiễm viêm gan virus B gấp 100 lần virus gây bệnh AIDS), có thể đột biến gây viêm gan tối cấp dẫn đến tử vong, hậu quả lâu dài và nặng nề (biến chứng xơ gan và ung thư gan).

Ảnh hưởng của nhiễm virus viêm gan B ở người mang thai

Người mẹ có thể nhiễm virus viêm gan B trước khi mang thai hoặc trong khi mang thai (nhưng phần lớn là nhiễm từ trước). Virus không gây ảnh hưởng xấu cho tiến trình mang thai cũng như cho bào thai, thai vẫn phát triển tốt.

Điều quan trọng là nguy cơ truyền bệnh cho thai nhi nếu bé không được bảo vệ ngay sau khi sinh, thì 50% số bé này bị viêm gan mạn và có nguy cơ bị xơ gan lúc trưởng thành. Tỷ lệ bé bị viêm gan cấp ngay sau sinh là 5–7% mà không có biểu hiện triệu chứng rõ ràng.

Tỷ lệ truyền bệnh trong thời kỳ mang thai

- Thời điểm mẹ mắc bệnh và tỷ lệ truyền bệnh viêm gan virus B sang con:

3 tháng đầu thai kỳ: 1%

3 tháng giữa thai kỳ: 10%

3 tháng cuối thai kỳ: 67%

Mức độ nhân đôi của virus viêm gan B được xác định bằng xét nghiệm Hbe Ag huyết thanh, đây là một bằng chứng nguy hiểm của tính lây nhiễm.

- Phương diện huyết thanh và tỷ lệ truyền bệnh viêm gan virus B sang con:

HbsAg (+)/ Hbe Ag (+): 90%

HbsAg (+)/ Hbe Ag (-): 10 – 25%

Hơn 95% bé sơ sinh bị nhiễm virus viêm gan B ở giai đoạn trong bụng mẹ và những ngày mới sinh sẽ tiến triển sang mạn tính do hệ thống miễn dịch của bé lúc này chưa chuyển sang mạn tính.

Nuôi con bằng sữa mẹ khi mẹ bị nhiễm viêm gan virus B

Khi mẹ bị viêm gan virus B vẫn có thể cho bé bú được, với điều kiện ngay sau sinh bé phải được tiêm huyết thanh đặc hiệu chống viêm gan virus B, sau đó tiêm vaccin chống viêm gan virus B theo lịch tiêm chủng (3 mũi: ngay sau đẻ, tháng thứ 2 và tháng thứ 3).

HBsAg có trong sữa mẹ nhưng lây truyền chủ yếu là khi bé bú cắn đầu vú mẹ làm trầy xước da; do vậy khi đầu vú bị trầy, xước da phải điều trị ngay, ngoài ra cần phải điều trị sớm nếu bé bị tưa miệng và các chứng đau miệng của bé - vì đó là những yếu tố nguy cơ cao dễ lây nhiễm virus viêm gan B từ mẹ sang con.

Cách phòng bệnh

Trước hết cần làm xét nghiệm kiểm soát HBsAg trong huyết thanh thai phụ vào tháng thứ 6 của thai kỳ; nếu HBsAg (+) – đánh giá mức độ truyền bệnh làm xét nghiệm bổ sung.

Tốt nhất là tiêm vaccin viêm gan virus B cho tất cả các phụ nữ có HBsAg (-) trước hoặc trong khi có thai.