Cách nhận biết và chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh hiệu quả

Nhiễm khuẩn rốn và uốn ván rốn sơ sinh chiếm tỉ lệ khá cao trong các trường hợp tử vong sơ sinh ở các nước đang phát triển, mà một tỉ lệ tử vong chiếm phần quan trọng trong nhiễm khuẩn sơ sinh là do nhiễm khuẩn rốn.

Vì vậy, việc chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh được đặc biệt quan tâm và được đưa vào chương trình giáo dục cho các bà mẹ trước khi sinh.

Cách chăm sóc rốn

Chăm sóc rốn sạch ngay sau khi sinh và những ngày đầu sau sinh có hiệu quả trong việc ngăn ngừa nhiễm khuẩn rốn.

Trước và sau khi chăm sóc rốn cho bé, cần phải rửa tay bằng nước sạch và xà bông kỹ. Có thể chăm sóc rốn cho trẻ ngay sau khi tắm cho bé sẽ tiện hơn, sau khi tắm bé xong; lau khô người cho bé kèm theo dùng bông đã được tiệt khuẩn thấm kỹ, nhẹ tay vùng rốn cho trẻ. Không nhất thiết phải tắm trẻ mỗi ngày, khi rốn chưa rụng, nên tắm kiểu 'đầu' và 'chân' để giữ rốn được khô.

Sau đó mặc quần áo sạch cho bé, giữ cho cuống rốn khô sạch bằng cách phủ ra ngoài là quần áo sạch hoặc hiện nay, trên thị trường có bán gạc chun quấn rốn cho bé đã được tiệt trùng, mỗi ngày thay một cái, dùng gạc chun quấn nhẹ sau khi đã đặt một miếng gạc sạch vào chỗ rốn đã thấm khô.

Tã phải được gấp dưới rốn

Không nên dùng gạc thường hoặc tã để băng rốn cho trẻ vì việc băng rốn nếu không được dùng bằng các sản phẩm đã được tiệt khuẩn thì sẽ tạo điều kiện làm ổ chứa vi khuẩn và ngăn cản sự lành rốn do rốn lâu khô, nhất là trong thời tiết nóng ẩm của nước ta.

Tránh sờ vào cuống rốn, bôi các chất từ thảo dược không sạch lên cuống rốn. Những chất từ thảo dược thường bị nhiễm bẩn với nhiều bào tử nấm và vi khuẩn sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn rốn.

Nhận biết nhiễm khuẩn rốn

Nhiễm khuẩn rốn thường là do tụ cầu vàng hoặc trực khuẩn gram âm đường ruột. Một số trường hợp do trẻ bị uốn ván rốn do khi mang thai bà mẹ không được tiêm phòng uốn ván và việc chăm sóc rốn không vô khuẩn.

Dấu hiệu để nhận biết nhiễm khuẩn rốn là: Rốn đỏ chảy mủ hôi, có quầng đỏ xung quanh rốn, có thể gây chảy máu rốn. Bệnh có thể tiến triển nặng thành nhiễm trùng huyết với các biểu hiện: Trẻ ngủ li bì, bú kém, sốt cao hoặc hạ thân nhiệt có thể bị viêm cơ thành bụng hoại tử cân cơ mạc viêm phúc mạc viêm động mạch hoặc tĩnh mạch rốn... 

Điều trị: Chăm sóc rốn và dùng kháng sinh nếu do uốn ván rốn, cần điều trị thêm kháng độc tố uốn ván.

Cho trẻ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Chăm sóc rốn 2 lần/ngày và bất cứ khi nào cuống rốn bị nhiễm bẩn.

Sát khuẩn cuống rốn bằng các dung dịch sau: nước muối sinh lý để rửa sạch mủ cồn iode 2-3%, cồn 70o.

Dùng bông, gạc vô khuẩn thấm dung dịch sát trùng lau sạch rốn, lau từ vùng chân rốn, nên nâng cuống rốn lên để có thể lau sạch vùng chân rốn...

Lau sạch thuốc sát khuẩn còn đọng lại ở chân rốn, không đắp gạc hoặc rắc thuốc bột kháng sinh lên rốn. Không được cắt lể da xung quanh rốn.

Cách phòng nhiễm khuẩn rốn:

Cho trẻ tiếp xúc da - da với mẹ ngay từ đầu sau sinh, không cách ly mẹ con nhằm giúp trẻ có được vi khuẩn thường trú trên da là vi khuẩn không gây bệnh từ mẹ. Bú sữa mẹ để cung cấp kháng thể chống nhiễm khuẩn. Tiêm phòng uốn ván cho mẹ lúc mang thai để tránh uốn ván rốn cho trẻ sơ sinh